Öz
For developing economies such as Türkiye, it is accepted in the current literature that exchange rates influence the economic activity. Exchange rates changes are rapidly reflected in the real sector. Especially after 2016, the exchange rate shocks in Turkey caused the exchange rates to be considered again. There are many studies in the literature dealing with the relationships between exchange rates and different economic variables. The difference of this study is that it examines the relationships between the exchange rate and the real sector reaction. For this purpose, this study uses commercial loans which given by banks. Commercial loans are the types of loans that businesses use to finance investment or pay off debt. For the exchange rate effect, the foreign exchange market pressure index (DPBE) was used. The results of the study show that the foreign exchange market pressure influences the commercial loan usage rate.
Anahtar Kelimeler
Index of currency market turbulence Weymark index Girton and Roper index ARDL test
Kaynakça
- Akkaya, M. (2021), “Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Kriz Göstergelerinin Tahmini: Türkiye Uygulaması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 67-92.
- Aksoy, A., Tanrıöven, C. (2007), Sermaye Piyasası Yatırım Araçları ve Analizi, Gazi Kitabevi, Ankara.
- Çalışkan, H. (2021), G20 Ülkeleri İçin Finansal Baskının Ölçülmesi ve Finansal Baskı Yayılım Etkisinin İncelenmesi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
- Çufadar, Ü. (2010), Türkiye’deki Döviz Piyasasının Katılımcıları ve Katılımcıların Piyasadan Beklentileri, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Dayı, F., Akdemir, E. (2016), “Döviz Piyasası Baskısı Modellerinin Yapay Sinir Ağı ile Mukayesesi: Türkiye Uygulaması”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15): 151-168.
- Elekdağ, S., Kanlı, İ. B., Samancıoğlu, Z., Sarıkaya, Ç. (2010), “Finansal Stres ve İktisadi Faaliyet”, Central Bank Review, 10(2): 1-8.
- Girton, L., Roper, D. (1977), “A Monetary Model of Exchange Market Pressure Applied to The Post-War Canadian Experience”, American Economic Review, 67(4): 537-548.
- Kaminsky, G.L., Reinhart, C.M. (1999), “The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance-of-payments Problems”, American Economic Review, 89(3): 473-500.
- Karakaş, M., Kaya, A. E. (2020), “Para Politikasının Döviz Piyasası Baskısını Sönümlendirme Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Journal of Research in Economics, 4(2): 134-157.
- Kaya, A. E. (2021), Para Politikaları ve Döviz Piyasası Baskısı: Karşılaştırmalı Bir Uygulama, Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
- Kaya, E., Köksal, Y. (2018), “Döviz Piyasası Baskısı ve Menkul Kıymet Piyasaları Etkileşimi: BIST 100 Üzerine Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2): 21-35.
- Öruç, E. (2018), “Weymark Modeli Döviz Piyasası Baskısı Endeksi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 53(1): 261-284.
- Pesaran, M. H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289–326.
- Phillips, P. C. B., P. Perron (1988), “Testing for Unit Roots in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2): 335-346.
- Temirtekin, S. B. (2017), İş’te Bankacılık, Hiperlink, Bursa.
- Toda, H. Y., Yamamoto, T. (1995), “Statistical İnference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66(1-2): 225-250.
- Uğurlu, E., Aksoy, E. E. (2017), “2008 Krizi Döneminde Türkiye’de Döviz Piyasası Baskısının İncelenmesi: Mevsimsel Eşbütünleşme Analizi”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 633: 9-26.
- Yavuz, N. (2019), Türkiye’de Finansal Baskıya Neden Olan Faktörlerin Öncü Göstergeler ile Tahmin Edilmesi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
- Yokuş, T., Ay, A. (2020), “Kur Krizleri ve Türkiye: 2006-2018 Dönemi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(1): 295-316.
- Weymark, D. N. (1995), “Estimating Exchange Market Pressure and The Degree of Exchange Market Intervention for Canada”, Journal of International Economics, 39(3-4): 273-295
Öz
Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomiler için, döviz kurlarının ekonomik faaliyet üzerinde etkili olduğu mevcut literatürde kabul edilmektedir. Döviz kurlarında meydana gelen değişimler reel sektöre hızlıca yansımaktadır. Özellikle 2016 sonrasında Türkiye’de döviz kurlarında meydana gelen şoklar, döviz kurlarının tekrar dikkate alınmasına neden olmuştur. Literatürde döviz kurları ve farklı iktisadi değişkenler arasındaki ilişkileri ele alan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın farkı ise döviz kuru ile reel sektör tepkisi arasındaki ilişkileri incelemesidir. Bu kapsamda çalışmada bankalardan kullandırılan ticari krediler dikkate alınmıştır. Ticari krediler bir işletmenin yatırım finansmanında ya da borç ödemesinde kullandıkları kredi türleridir. Döviz kuru etkisi için, döviz piyasası baskı endeksi (DPBE) kullanılmıştır. Çalışma sonuçlar döviz piyasası baskısının ticari kredi kullanım oranı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Döviz piyasası baskı endeksi Weymark endeksi Girton ve Roper endeksi ARDL testi
Kaynakça
- Akkaya, M. (2021), “Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Kriz Göstergelerinin Tahmini: Türkiye Uygulaması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 67-92.
- Aksoy, A., Tanrıöven, C. (2007), Sermaye Piyasası Yatırım Araçları ve Analizi, Gazi Kitabevi, Ankara.
- Çalışkan, H. (2021), G20 Ülkeleri İçin Finansal Baskının Ölçülmesi ve Finansal Baskı Yayılım Etkisinin İncelenmesi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
- Çufadar, Ü. (2010), Türkiye’deki Döviz Piyasasının Katılımcıları ve Katılımcıların Piyasadan Beklentileri, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Dayı, F., Akdemir, E. (2016), “Döviz Piyasası Baskısı Modellerinin Yapay Sinir Ağı ile Mukayesesi: Türkiye Uygulaması”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15): 151-168.
- Elekdağ, S., Kanlı, İ. B., Samancıoğlu, Z., Sarıkaya, Ç. (2010), “Finansal Stres ve İktisadi Faaliyet”, Central Bank Review, 10(2): 1-8.
- Girton, L., Roper, D. (1977), “A Monetary Model of Exchange Market Pressure Applied to The Post-War Canadian Experience”, American Economic Review, 67(4): 537-548.
- Kaminsky, G.L., Reinhart, C.M. (1999), “The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance-of-payments Problems”, American Economic Review, 89(3): 473-500.
- Karakaş, M., Kaya, A. E. (2020), “Para Politikasının Döviz Piyasası Baskısını Sönümlendirme Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Journal of Research in Economics, 4(2): 134-157.
- Kaya, A. E. (2021), Para Politikaları ve Döviz Piyasası Baskısı: Karşılaştırmalı Bir Uygulama, Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
- Kaya, E., Köksal, Y. (2018), “Döviz Piyasası Baskısı ve Menkul Kıymet Piyasaları Etkileşimi: BIST 100 Üzerine Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2): 21-35.
- Öruç, E. (2018), “Weymark Modeli Döviz Piyasası Baskısı Endeksi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 53(1): 261-284.
- Pesaran, M. H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289–326.
- Phillips, P. C. B., P. Perron (1988), “Testing for Unit Roots in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2): 335-346.
- Temirtekin, S. B. (2017), İş’te Bankacılık, Hiperlink, Bursa.
- Toda, H. Y., Yamamoto, T. (1995), “Statistical İnference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66(1-2): 225-250.
- Uğurlu, E., Aksoy, E. E. (2017), “2008 Krizi Döneminde Türkiye’de Döviz Piyasası Baskısının İncelenmesi: Mevsimsel Eşbütünleşme Analizi”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 633: 9-26.
- Yavuz, N. (2019), Türkiye’de Finansal Baskıya Neden Olan Faktörlerin Öncü Göstergeler ile Tahmin Edilmesi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
- Yokuş, T., Ay, A. (2020), “Kur Krizleri ve Türkiye: 2006-2018 Dönemi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(1): 295-316.
- Weymark, D. N. (1995), “Estimating Exchange Market Pressure and The Degree of Exchange Market Intervention for Canada”, Journal of International Economics, 39(3-4): 273-295
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ekonomi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 1 |
