Dicle İlahiyat Dergisi

Öz

Sebîlürreşâd dergisinde Mehmet Âkif’ten sonra en çok şiiri yayımlanan şair olarak bilinen ve önemli bir dil bilgini olan Naîm Hâzım, Sebîlürreşâd’da neşredilen şiirlerinde ağırlıklı olarak dinî ve millî konuları işlemiştir. Sebîlürreşâd’daki şiirlerinde çoğunlukla İbni Hâzım Naîm imzasını kullanan şair, gerek dinî ve millî konularda yazılmış şiirlerinde gerekse kişisel hayatını konu ettiği şiirlerinde Balkanlarda çıkan ayaklanmalara doğrudan veya dolaylı olarak temas etmiş, isyanların ve toprak kayıplarının millette yol açtığı psikolojik tahribatı tıpkı Mehmet Âkif’in Safahat’ında özellikle de Hakk’ın Sesleri adlı bölümdeki şiirlerinde içli bir dille yansıtması gibi derinden hissederek aktarmıştır. Naîm Hâzım’ın Sebîlürreşâd’da yayımlanan şiirlerinde üzerinde önemle durduğu diğer konular ise atalet, gaflet, geri kalmışlık ve eğitimdir. Bu temaları ele aldığı şiirlerinde ve Balkan Savaşlarında yaşanan dramı ele aldığı şiirlerinde Mehmet Âkif’in etkisi altındadır. Âkif’ten etkilen bir diğer önemli şair ise Ali Salâhaddin Yiğitoğlu’dur. İslamcılık fikrine bağlı Mehmed Âkif ve arkadaşlarının eserlerinin yayımlandığı Sırât-ı Müstakîm sonraki adıyla Sebîlürreşâd’da şiirleri yayımlanan önemli bir şarih ve şair olan Ali Salâhaddin mahlaslı Ali Salâhaddin Yiğitoğlu, bilhassa İslam tarihi ile ilgili manzum hikâyelerinde ve Milli Mücadele temalı şiirlerinde Mehmed Âkif üslûbunun tesirleri açıkça görülür. Gerek Dîvân’ında gerekse de Nuhbetü’l-emsâl adlı eserinde cehalet, ümitsizlik ve tembelliğin topluma zararlarını dile getirmesi, azmi, çalışmayı, güzel ahlakı, doğruluğu ve dürüstlüğü sıklıkla kullanıp yüceltmesi yönüyle de Ali Salâhaddin’de Âkif etkisinden söz etmek mümkündür. Bu çalışmada Sebîlürreşâd’ın söz konusu iki önemli şairinin aynı dergide kalem oynattıkları, çağdaşları ve fikir yoldaşları olan İstiklâl şairi Mehmet Âkif’ten tema ve üslûp bakımından ne ölçüde etkilendikleri ele alınmıştır.