انواع عبارت‎ در روضات‌الجنات فی اوصاف‌ مدینۀ هرات

نویسندگان

DOI:

https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I2.8

واژه‌گانِ کلیدی:

روضات‌الجنات، معین‌الدّین اسفزاری، عبارت، سبک‌شناسی لایه‌یی

چکیده

یکی‌ از مهم‌‎ترین آثار به‌جامانده از سدۀ نهم، کتاب روضات‌الجنات از معین‌الدین زمچی اسفزاری است، که در تاریخ و جغرافیای آن روز هرات و دیگر شهرهای خراسان نوشته شده است. شناخت آثار گذشته‌گان ‌نیازمند واکاوی آن از جنبه‌های گوناگون، به‌خصوص سبک‌شناسی می‌باشد. با علم سبک‌شناسی می‌‎‎توان ویژه‌گی مهم سبکی یک اثر را بررسی کرد و به برجسته‌گی‌های زبانی متن دست یافت. این مقاله به هدف یافتن پاسخ به این پرسش شکل گرفته است که: ‌‌عبارت‎‌‌ در روضات‌الجنات دارای کدام انواع می‌باشد؟‌ این تحقیق براساس هدف، بنیادی-کاربردی‌، براساس روش جمع‌آوری داده‌ها، کتاب‌خانه‌یی و براساس نقدِ مطالب، از دیدگاه‌های سبک‌شناسی لایه‌یی سود جسته شده است‌ و به شیوۀ تحلیلی – توصیفی مطالب ارائه گردیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که: عبارت‌های اسمی، پیشینه‌یی، پسینه‌یی، عبارتِ دارای حرف معیّن‌کننده، عبارت فعلی و قیدی در متن روضات‌الجنات با بسامدهای متفاوت به‌کار رفته است. کاربرد پایین عبارت استعاری و استفاده‌نشدن عبارت تشبیهی، نشان از این دارد که متن روضات‌الجنات از جنبۀ ادبیِ پایینی برخوردار است و توجه نویسنده بیش‌تر به انتقال مقصود بوده است.

شناخت‌نامۀ نویسنده

خدابخش سعادتی، پوهنتون هرات

دانش‌آموختة فوق‌لیسانس ادبیات دری، پوهنتون هرات، هرات، افغانستان.

سرچشمه‌ها/ منابع

اسفزاری، معین‌الدین محمد زمچی. (1338). روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات. به تصحیح محمد کاظم امام. بخش یکم. تهران انتشارات دانش‌گاه تهران.

اسفزاری، معین‌الدین محمد زمچی. (1339). روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات. به تصحیح محمدکاظم امام. بخش دوم. تهران: انتشارات دانش‌گاه تهران.

اشراقی، سید محمدعلی. (1394). دستور زبان فارسی دری. کابل: مطبعۀ سعید.

امام، محمدکاظم. (1338). مقدمه و حواشی روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات. به تصحیح محمد کاظم امام. تهران: انتشارات دانش‌گاه تهران.

امام، محمدکاظم. (1339). مقدمه و حواشی روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات. به تصحیح محمد‌کاظم امام. بخش دوم. تهران انتشارات دانش‌گاه تهران.

انوری، حسن؛ گیوی، احمد. (1390). دستور زبان فارسی 2. چ‌ چهارم. تهران: فاطمی.

ره‌یاب، محمدناصر. (1394). سبک و سبک‌شناسی. چ‌ سوم، هرات: انتشارت احراری.

شفایی، احمد. (1363). مبانی علمی دستور زبان. بی‌جا: مؤسسۀ انتشارات نوین.

شمیسا، سیروس. (1373). کلیات سبک‌شناسی. چ‌ دوم. تهران: انتشارات فردوس.

شمیسا، سیروس. (1388). سبک‌شناسی شعر. چ‌ چهارم. تهران: نشر میترا.

فتوحی، محمود. (1391). سبک‌شناسی، نظریه‌ها، روی‌کردها و روش‌‌ها. تهران: انتشارات سخن.

فرشیدورد، خسرو. (1382). دستور مفصل امروز. تهران: انتشارت سخن.

فرهنگ، غلام‌یحیی. (بی‌تا). دستور زبان فارسی دری(بخش نحو). جزوۀ درسی: پوهنحی ادبیات پوهنتون هرات.

فریور، نجیب‌الله. (1395). دستور زبان فارسی دری (بخش جمله‌شناسی). هرات: چاپ و نشر معراج.

قویم، عبدالقیوم، (1396). ادب‌شناسی. جزوۀ درسی دانش‌کدۀ ادبیات دانش‌گاه کابل.

یمین، محمدحسین. (1393). دستور معاصر زبان پارسی دری. چ‌ پانزدهم. کابل: بنگاه انتشارات میوند.

References

Anuri, Hassan; Givi, Ahmed. (2011). Persian grammar 2. P. IV. Tehran: Fatemi. (Persian)

Esfazari, Moinuddin Mohammad Zamchi. (1959). Rowsatu al-Jennat Fi Aowsaf_e_ Madina_e_Herat. Edited by Mohammad Kazem Imam. Part one. Tehran: Tehran University Publications. (Persian)

Esfazari, Moinuddin Mohammad Zamchi. (1960). Rowsatu al-Jennat Fi Aowsaf_e_ Madina_e_Herat. Edited by Mohammad Kazem Imam. Part II. Tehran: Tehran University Publications. (Persian)

Eshraghi, Seyyed Mohammad Ali. (2014). Dari Grammar. Kabul: Saeed Press. (Persian)

Farhang, Gholam Yahya. (N.D). Dari grammar (syntax section). Textbook: Faculty of Literature of Herat University. (Persian)

Farshidvard, Khosrow. (2003). Today's detailed recipe. Tehran: Sokhan. (Persian)

Fatuhi, Mahmoud. (2011). Stylistics, theories, approaches and methods. Tehran: Sokhon. (Persian)

Fariwqr, Najibullah. (2015). Dari grammar (syntax section). Herat: Meraj publishing. (Persian)

Imam, Mohammad Kazem. (1959). Introduction and margins of Rozat al-Janaat in the characteristics of Madinah Herat. Edited by Mohammad Kazem Imam. Tehran: Tehran University Press. (Persian)

Imam, Mohammad Kazem. (1960). Introduction and margins of Rozat al-Janaat in the characteristics of Madinah Herat. Edited by Mohammad Kazem Imam. Part II. Tehran: Tehran University Publications. (Persian)

Qawim, Abdul Qayyum, (2016). Literature Textbook of the School of Literature. Kabul University. (Persian)

Rahyab, Mohammad Nasser. (2014). Style and stylistics. P.4, Herat: Ahrari Publishing. (Persian)

Shafaei, Ahmed. (1994). Scientific basics of grammar. N.P: Navin Publications Institute.

Shamisa, Seruos. (1994). Generalities of stylistics. Second. E. Tehran: Ferdous Publications.

Shamisa, Seruos. (2009). Poetry stylistics. E.4th. Tehran: Mitra Publishing. (Persian)

Yamin, Mohammad Hossein. (2013). Contemporary grammar of Dari Persian language. 15th E. Kabul: Maywand Publishing. (Persian)

Downloads

چاپ شده

2023-06-21

ارجاع به مقاله

سعادتی خ. (2023). انواع عبارت‎ در روضات‌الجنات فی اوصاف‌ مدینۀ هرات. فصل‌نامۀ علمی - پژوهشی غالب, 12(2), ۱۳۷-۱۵۳. https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I2.8