Örgütsel Çatışmanın Sebepleri ve Çatışma Yönetim Stillerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle Değerlendirilmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama
Öz
Günümüzde faaliyet gösteren birçok işletme işgören maliyetlerini en az düzeye indirip, verimliliği en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda örgütlerde yaşanan çatışmalar, işletmelerin istemediği bir durum olmasının yanında işletmelerde verimliliğin düşmesine neden olan en büyük etkenlerden de bir tanesi olarak görülmektedir. Verimliliğin düşmesini ve akabinde yaşanacak olumsuz durumları yaşamak istemeyen işletmeler, çatışma yönetim stillerini kullanarak örgütte yaşanan çatışmalara çözüm bulmaya çalışmalıdırlar. Çalışmanın amacı, bankacılık sektöründe çalışan üst düzey yöneticilere göre örgütsel çatışmanın sebeplerinin ve çatışma yönetim stillerinin karşılaştırmalı önem düzeylerinin belirlenmesidir. Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi sonuçlarına göre, bankacılık sektöründe çatışmaya sebep olan en önemli faktör iletişim noksanlıklarıdır. Diğer faktörler ise sırasıyla; amaç, çıkar ve değer farklılıkları, algılama farklılıkları, örgüt içi güç mücadelesi, kişilik farklılıkları, statü farklılıkları, örgütsel görev ve sorumluluklarda karışıklıklar, kaynakların tahsisinin etkin şekilde gerçekleştirilememesi ve denetim biçimidir. Bankacılık sektöründeki çatışma yönetim stillerinden en çok tercih edilen faktör çatışmanın kaynağının ortadan kaldırılmasıdır. Diğer faktörler ise sırasıyla; problem çözme yaklaşımı, güç kullanma, çatışmaya taraf olan kişileri değiştirme, oylama yöntemi, şikâyet prosedürleri, ortak katılımcı yönetişim, yumuşatma ve meşgul etme yöntemidir. Bu faktörlerin önem düzeylerinin belirlenmesi, bankacılık sektöründe yaşanabilecek çatışma türleri ve yönetim stilleri açısından üst düzey yöneticilere bir bakış açısı kazandırabilecektir.
Anahtar Kelimeler
Örgütsel Çatışma Çatışma Sebepleri Çatışma Yönetim Stilleri Bankacılık Sektörü Analitik Hiyerarşi Prosesi
Kaynakça
- Arslantaş, H. İ. & Özkan, M. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin çatışma yönetimi yaklaşımlarının incelenmesi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 555-570.
- Asoğlu, İ. & Eren, T. (2018). AHS, TOPSİS, PROMETHEE yöntemleri ile bir işletme için kargo şirketi seçimi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122.
- Aşık, C. (2010). Örgütlerdeki çatışma nedenleriyle çalışanların performansları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi ve bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Barkan, M. (1991). Bir yönetsel iletişim aracı olarak çatışma ve yönetimi, Kurgu Dergisi, 9, 11-34.
- Bozkurt, P. (2013) Kamu iç denetçilerinin performansının belirlenmesine etkisi açısından dış değerlendirme (Yayımlanmamış yüksek lisans dönem projesi). TODAİE Kamu Yönetimi Bölümü.
- Can, H., Azizoğlu, Ö. & Aydın, E. M. (2011). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Cankul, İ. H.& Göktaş, B. (2019). Örgütsel çatışma. Yeter Demir Uslu, Yasemin Hancıoğlu, Gözde Yeşilaydın ve Nurdan Oral Kara (Eds.). Örgütsel Yaklaşımlar – I içinde (ss.28-26). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
- Clardy, A. (2018). Managing organizational conflict: towards a comprehensive framework of outcomes, practices, and competencies, Performance Improvement, 57(10), 10-25.
- Çağlayan, O. A. (2006). Örgütsel çatışma yönetimi ve bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Eren, E.(1991). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
- Eren, E.(1993). Yönetim psikolojisi (4. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
- Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Erdönmez C., Tutar H. & Yılmaz M. K. (2005). İşletme becerileri grup çalışması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Ertürk, M. (1994). Organizasyonlarda çatışma, çatışma nedenleri, çatışmanın yönetimi ve Erciyes Üniversitesi’nde bir anket uygulaması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 121-147.
- Golden, B. L., Wasil, E. A. & Harker, P.T. (1989). The Analytic Hierarchy Process. New York: Springer Verlag, 1-36.
- Ertürk, M.(1995). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Lebrague, R. M., Benamar, S.& Rahmani, Y. Z. (2020). Organizational conflict and its management: a theoretical analysis, Social Sciences Journal, 9(2), 218-228.
- Karcıoğlu, F. & Alioğulları, Z. D. (2012). Çatışmanın nedenleri ve çatışma yönetim tarzları ilişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 215-237.
- Keçeci, O. & Demiray, E. (2020). Spor işletmeleri personelinin iş yerlerindeki örgütsel çatışmaların nedenleri ve yönetilme stillerine yönelik algıları, CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15 (1) , 31-47.
- Kılınç, T. (1988). Örgütlerde rol çatışma ve belirsizliğiyle başa çıkma yöntemleri, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 17(2), 103-118.
- Kılınç, T. (1990). Gruplararası çatışmaların çözümüne laboratuar yaklaşımı, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 19(1-2), 39-66.
- Kılınç, E., Hasdemir, S. &Ulusoy, H. (2018). Sağlık kurumlarında çatışma ve çatışma yönetimi, Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 34-47.
- Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Koçel, T. (2015). İşletme yöneticiliği (16.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği (17. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Küçük, O. & Ecer, F. (2008). İmalatçı işletmelerde uygun tedarikçi seçimi: analitik hiyerarşi yöntemi ile bir KOBİ uygulaması, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 435-450.
- Oktay, T. (2016). Metropol kent yönetimi yaklaşımları ve uygulama modelleri, Strategic Public Management Journal, 2(4) , 49-71.
- Özalp, İ. (1989). Örgütlerde çatışma, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 81-114.
- Özer, M. A. (2003). Örgütsel çatışmanın yönetimi ve verimliliğe katkısı. Burhan Aykaç ve Hikmet Kavruk (Eds.). Kamu Yönetimi Seçme Yazılar içinde (ss.415-448). Ankara: Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’ni Geliştirme Vakfı İktisadi İşletmesi Yayını.
- Özgüven, B. M. (1989). Örgütsel ve kuramsal çatışma karşısında ekonomik kalkınma. Bursa: İ.T.İ.A. Yayınları.
- Özkalp, E. & Kırel Ç. (1990). Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi E.S.B.A.Ç.V. Yayınları.
- Öztaş, U. & Akın, O. (2009). Örgütsel çatışma yönetiminde cinsiyet farklılıkları: Antalya serbest bölgesinde bir araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 9-24.
- Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process. McGraw-Hill Comp.
- Saaty T. L. (1994). How to make a decision: the analytic hierarchy process, Interfaces 24(6), 19-43.
- Şahin, A.& Örselli, E. (2010). Devlet hastanelerinde örgütsel çatışma nedenleri bir anket uygulaması, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (19), 42-62.
- Şimşek M. Ş., Akgemci T. & Çelik A. (2003). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Tjosvold, D. (1991). Rights and responsibilities of dissent: Cooperative conflict, Employee Responsibilities and Rights Journal, 4, 13-23.
- Topaloğlu, C.& Avcı, U. (2008). Çatışma, nedenleri ve yönetimi: Otel işletmelerinde yönetici bakış açısıyla bir inceleme, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-92.
- Tuğlu, A. (1996). Örgütsel çatışma ve yönetimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Uzuntaş, A. (2013). Etkili iletişim: anlatabilmek ve anlayabilmek, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 11-30.
- Yang, J.&Lee, H. (1997). An AHP decision model for facility location selection, Facilities, 15(9/10), 241-25.
- Yaylacı, Ö. G. (2006). Kariyer yaşamından duygusal zekâ ve iletişim yeteneği. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Yılmaz, S.& Görecek, P. (2019). Örgütsel çatışma yönetimi ve stratejileri, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(42), 2768-2779.
- Weerarathna, R. S. (2017). Research gaps in organizational conflicts: future research perspectives, International Journal of Human Resource Studies, 7(4), 240-252.
- Wind, Y. & Saaty,T. L. (1980). Marketing application of the Analytic Hierarchy Process, Management Science, 26(7), 641-658.
- Zahedi, F. (1986). The Analytic Hierarchy Process. Interfaces, 16(4), 96-108.
Assessment of Organizational Conflict Causes and Conflict Management Styles by The Analytical Hierarchy Process Method: An Application in The Banking Sector
Öz
Many enterprises operating today are aimed at minimizing labor costs and maximizing productivity. In this context, conflicts in organizations are seen as one of the biggest factors that cause productivity to decrease in enterprises, as well as being a situation that businesses do not want. Enterprises that do not want to experience a decrease in productivity and the negative situations that will follow should try to find solutions to the conflicts experienced in the organization using conflict management styles. The aim of the study is to determine the causes of organizational conflict and the comparative importance levels of conflict management styles according to senior managers working in the banking sector. According to the results of the Analytical Hierarchy Process method, the most important factor causing conflict in the banking sector is communication deficiencies. Other factors, respectively; differences in goals, interests and values, differences in perceptions, intra-organizational power struggle, personality differences, status differences, confusion in organizational duties and responsibilities, inability to effectively allocate resources and form of supervision are. Of the conflict management styles in the banking sector, the most preferred factor is the elimination of the source of the conflict. Other factors, respectively; problem solving approach, use of force, changing the parties to the conflict, voting method, complaint procedures, common participatory governance, smoothing and engagement method are the problem solving approach. Determining the importance levels of these factors will be able to give an insight to senior managers in terms of the types of conflicts and management styles that may occur in the banking sector.
Anahtar Kelimeler
Organizational Conflict Causes of Conflict Conflict Management Styles Banking Sector Analytical Hierarchy Process
Kaynakça
- Arslantaş, H. İ. & Özkan, M. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin çatışma yönetimi yaklaşımlarının incelenmesi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 555-570.
- Asoğlu, İ. & Eren, T. (2018). AHS, TOPSİS, PROMETHEE yöntemleri ile bir işletme için kargo şirketi seçimi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122.
- Aşık, C. (2010). Örgütlerdeki çatışma nedenleriyle çalışanların performansları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi ve bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Barkan, M. (1991). Bir yönetsel iletişim aracı olarak çatışma ve yönetimi, Kurgu Dergisi, 9, 11-34.
- Bozkurt, P. (2013) Kamu iç denetçilerinin performansının belirlenmesine etkisi açısından dış değerlendirme (Yayımlanmamış yüksek lisans dönem projesi). TODAİE Kamu Yönetimi Bölümü.
- Can, H., Azizoğlu, Ö. & Aydın, E. M. (2011). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Cankul, İ. H.& Göktaş, B. (2019). Örgütsel çatışma. Yeter Demir Uslu, Yasemin Hancıoğlu, Gözde Yeşilaydın ve Nurdan Oral Kara (Eds.). Örgütsel Yaklaşımlar – I içinde (ss.28-26). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
- Clardy, A. (2018). Managing organizational conflict: towards a comprehensive framework of outcomes, practices, and competencies, Performance Improvement, 57(10), 10-25.
- Çağlayan, O. A. (2006). Örgütsel çatışma yönetimi ve bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Eren, E.(1991). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
- Eren, E.(1993). Yönetim psikolojisi (4. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
- Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Erdönmez C., Tutar H. & Yılmaz M. K. (2005). İşletme becerileri grup çalışması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Ertürk, M. (1994). Organizasyonlarda çatışma, çatışma nedenleri, çatışmanın yönetimi ve Erciyes Üniversitesi’nde bir anket uygulaması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 121-147.
- Golden, B. L., Wasil, E. A. & Harker, P.T. (1989). The Analytic Hierarchy Process. New York: Springer Verlag, 1-36.
- Ertürk, M.(1995). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Lebrague, R. M., Benamar, S.& Rahmani, Y. Z. (2020). Organizational conflict and its management: a theoretical analysis, Social Sciences Journal, 9(2), 218-228.
- Karcıoğlu, F. & Alioğulları, Z. D. (2012). Çatışmanın nedenleri ve çatışma yönetim tarzları ilişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 215-237.
- Keçeci, O. & Demiray, E. (2020). Spor işletmeleri personelinin iş yerlerindeki örgütsel çatışmaların nedenleri ve yönetilme stillerine yönelik algıları, CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15 (1) , 31-47.
- Kılınç, T. (1988). Örgütlerde rol çatışma ve belirsizliğiyle başa çıkma yöntemleri, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 17(2), 103-118.
- Kılınç, T. (1990). Gruplararası çatışmaların çözümüne laboratuar yaklaşımı, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 19(1-2), 39-66.
- Kılınç, E., Hasdemir, S. &Ulusoy, H. (2018). Sağlık kurumlarında çatışma ve çatışma yönetimi, Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 34-47.
- Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Koçel, T. (2015). İşletme yöneticiliği (16.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği (17. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Küçük, O. & Ecer, F. (2008). İmalatçı işletmelerde uygun tedarikçi seçimi: analitik hiyerarşi yöntemi ile bir KOBİ uygulaması, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 435-450.
- Oktay, T. (2016). Metropol kent yönetimi yaklaşımları ve uygulama modelleri, Strategic Public Management Journal, 2(4) , 49-71.
- Özalp, İ. (1989). Örgütlerde çatışma, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 81-114.
- Özer, M. A. (2003). Örgütsel çatışmanın yönetimi ve verimliliğe katkısı. Burhan Aykaç ve Hikmet Kavruk (Eds.). Kamu Yönetimi Seçme Yazılar içinde (ss.415-448). Ankara: Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’ni Geliştirme Vakfı İktisadi İşletmesi Yayını.
- Özgüven, B. M. (1989). Örgütsel ve kuramsal çatışma karşısında ekonomik kalkınma. Bursa: İ.T.İ.A. Yayınları.
- Özkalp, E. & Kırel Ç. (1990). Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi E.S.B.A.Ç.V. Yayınları.
- Öztaş, U. & Akın, O. (2009). Örgütsel çatışma yönetiminde cinsiyet farklılıkları: Antalya serbest bölgesinde bir araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 9-24.
- Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process. McGraw-Hill Comp.
- Saaty T. L. (1994). How to make a decision: the analytic hierarchy process, Interfaces 24(6), 19-43.
- Şahin, A.& Örselli, E. (2010). Devlet hastanelerinde örgütsel çatışma nedenleri bir anket uygulaması, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (19), 42-62.
- Şimşek M. Ş., Akgemci T. & Çelik A. (2003). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Tjosvold, D. (1991). Rights and responsibilities of dissent: Cooperative conflict, Employee Responsibilities and Rights Journal, 4, 13-23.
- Topaloğlu, C.& Avcı, U. (2008). Çatışma, nedenleri ve yönetimi: Otel işletmelerinde yönetici bakış açısıyla bir inceleme, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-92.
- Tuğlu, A. (1996). Örgütsel çatışma ve yönetimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Uzuntaş, A. (2013). Etkili iletişim: anlatabilmek ve anlayabilmek, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 11-30.
- Yang, J.&Lee, H. (1997). An AHP decision model for facility location selection, Facilities, 15(9/10), 241-25.
- Yaylacı, Ö. G. (2006). Kariyer yaşamından duygusal zekâ ve iletişim yeteneği. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Yılmaz, S.& Görecek, P. (2019). Örgütsel çatışma yönetimi ve stratejileri, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(42), 2768-2779.
- Weerarathna, R. S. (2017). Research gaps in organizational conflicts: future research perspectives, International Journal of Human Resource Studies, 7(4), 240-252.
- Wind, Y. & Saaty,T. L. (1980). Marketing application of the Analytic Hierarchy Process, Management Science, 26(7), 641-658.
- Zahedi, F. (1986). The Analytic Hierarchy Process. Interfaces, 16(4), 96-108.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 15 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Mart 2023 |
| Kabul Tarihi | 23 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 5 Sayı: 1 |
