Öz
Covid-19 pandemisi bireylerin aşıya yönelik tutumları üzerinde olumsuz etkilere neden olmuş ve özellikle Covid-19 aşısına karşı oluşan bu olumsuz tutum genel olarak diğer koruyucu aşılara karşı bakış açısını değiştirmiştir. Bu araştırmada toplumun koruyucu aşılarla ilgili tutum, bilgi ve davranışlarını tespit etmeye yönelik olarak kesitsel bir çalışma yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların koruyucu aşılara yönelik tutum ve bilgileri değerlendirildiğinde, demografik değişkenlere yönelik farklılıklar sonucunda, aşılara ve aşılanmaya karşı genel itibariyle anlamlı bir fark olmadığı gözlemlenmektir. Ancak bununla birlikte sağlık okuryazarlığına sahip olan ve sağlıkla alakalı eğitim almış olan bireylerin, aşılanmaya ve koruyucu aşılara karşı daha bilinçli oldukları ve koruyucu aşılara karşı daha olumlu bir tutum içinde olduğu gözlemlenmektedir. Aşı güvenliğine ilişkin sorularda katılımcıların büyük çoğunluğu olumlu cevap vermiştir. Ancak yeni geliştirilen aşılarla ilgili sorularda cevaplar olumsuz yönde artış göstermiştir. Sonuç olarak özellikle pandemi gibi halk sağlığını tehdit eden durumlarda bireylerin aşı reddi ya da aşıya karşı olumsuz bakış açılarını değiştirmek için bireylere aşı konusunda en doğru bilgilerin yetkili makamlarca verilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdeniz, M., &Kavukcu, E. (2016). Aşılama ve Aşıların Tarihçesi. Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi, 11-18.
- Brislin, R., Lonner, W. ve Thorndike, R. (1973). Cross-cultural Research Methods. New York: John Wiley.
- Erişkin Bağışıklama Rehberi (2019). Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği.http://ekmud.org.tr/wpcontent/uploads/EriskinBagisiklamaRehberi‐web.pdfErişim tarihi; 12/12/2022.
- Erkekoğlu, P., Köse, S. B. E., Balcı, A., &Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-220.
- Facciola A, Visalli G, Orlando A, et al. (2019). VaccineHesitancy: An Overview on Parents' OpinionsAboutVaccinationandPossibleReasons of VaccineRefusal. J PublicHealthRes, 8(1):1436.
- Hanquet, G., Valenciano, M., Simondon, F., & Moren, A. (2013). Vaccine. Vaccineeffectsandimpact of vaccinationprogrammes in post-licensurestudies: https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2013.07.006 adresinden alınmıştır.
- Kim, J.H.; Marks, F.; Clemens, J.D. Looking Beyond COVID-19 VaccinePhase 3 Trials. Nat. Med. 2021, 27, 205–211. Mühür, İ., Yılmaz, Ş., & Soylu, P. (2022) Geçmişten Günümüze Aşılama. Journal of MedicalTopicsandUpdates, 1(1), 32-36.
- Özümit, D. (2019). Aşıya İlişkin Tutumlar Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması, Gçerlik ve Güvenirliğin İncelenmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi. İzmir.
- Sandhofer MJ, Robak O, Frank H, Kulnig J. Vaccinehesitancy in Austria: A cross-sectionalsurvey. Wien KlinWochenschr. 2017;129(1-2):59-64. Epub 2016/08/28. doi: 10.1007/s00508-016-1062- 1. PubMed PMID: 27565644.
- Tanrıkulu, Y., & Tanrıkulu, G. (2021). Aşı tereddüdü ve ebeveynlerin tutumları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 199-204.
- TÜİK, 2022 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500 Erişim tarihi; 12/12/2022.
- Uzuner, A., Arabacı, Ş., Yücel, A. İ., Kocatürk, A. C., Kaynar, E., &Khan, A. (2018). Knowledge, attitude, and behaviors of adult sabout adult hood immunization. TJFMPC,12(3), 215-25.
- WHO, UNICEF, (2009). World Bank State of the World'sVaccinesand Immunization. Geneva, Switzerland.
- WHO. (2019, Mayıs 10). http://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/global_immunizati adresinden alınmıştır.
- Yüksel, G. H., & Topuzoğlu, A. (2019). Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 244-255.
Öz
The Covid-19 pandemic has caused negative effects on individuals' attitudes towards the vaccine, and this negative attitude towards the Covid-19 vaccine has changed the perspective towards other preventive vaccines in general. In this study, a cross-sectional study was conducted to determine the attitudes, knowledge, and behaviors of the society about preventive vaccines. According to the results of the research, when the attitudes and knowledge of the participants towards preventive vaccines are evaluated, it is observed that there is no significant difference in general against vaccines and vaccination, because of differences in demographic variables. However, it is observed that individuals who have health literacy and have received health-related education are more conscious about vaccination and preventive vaccines and have a more positive attitude towards preventive vaccines. Most of the participants gave positive answers to the questions about vaccine safety. However, the answers to the questions about the newly developed vaccines increased negatively. As a result, it is recommended that the most accurate information about vaccination be given to individuals by the competent authorities, especially in situations that threaten public health such as pandemics, to change the vaccine rejection or negative perspectives against the vaccine.
Anahtar Kelimeler
Preventive Vaccination Vaccination Validity Reliability Anti-vaccine
Kaynakça
- Akdeniz, M., &Kavukcu, E. (2016). Aşılama ve Aşıların Tarihçesi. Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi, 11-18.
- Brislin, R., Lonner, W. ve Thorndike, R. (1973). Cross-cultural Research Methods. New York: John Wiley.
- Erişkin Bağışıklama Rehberi (2019). Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği.http://ekmud.org.tr/wpcontent/uploads/EriskinBagisiklamaRehberi‐web.pdfErişim tarihi; 12/12/2022.
- Erkekoğlu, P., Köse, S. B. E., Balcı, A., &Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-220.
- Facciola A, Visalli G, Orlando A, et al. (2019). VaccineHesitancy: An Overview on Parents' OpinionsAboutVaccinationandPossibleReasons of VaccineRefusal. J PublicHealthRes, 8(1):1436.
- Hanquet, G., Valenciano, M., Simondon, F., & Moren, A. (2013). Vaccine. Vaccineeffectsandimpact of vaccinationprogrammes in post-licensurestudies: https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2013.07.006 adresinden alınmıştır.
- Kim, J.H.; Marks, F.; Clemens, J.D. Looking Beyond COVID-19 VaccinePhase 3 Trials. Nat. Med. 2021, 27, 205–211. Mühür, İ., Yılmaz, Ş., & Soylu, P. (2022) Geçmişten Günümüze Aşılama. Journal of MedicalTopicsandUpdates, 1(1), 32-36.
- Özümit, D. (2019). Aşıya İlişkin Tutumlar Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması, Gçerlik ve Güvenirliğin İncelenmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi. İzmir.
- Sandhofer MJ, Robak O, Frank H, Kulnig J. Vaccinehesitancy in Austria: A cross-sectionalsurvey. Wien KlinWochenschr. 2017;129(1-2):59-64. Epub 2016/08/28. doi: 10.1007/s00508-016-1062- 1. PubMed PMID: 27565644.
- Tanrıkulu, Y., & Tanrıkulu, G. (2021). Aşı tereddüdü ve ebeveynlerin tutumları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 199-204.
- TÜİK, 2022 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500 Erişim tarihi; 12/12/2022.
- Uzuner, A., Arabacı, Ş., Yücel, A. İ., Kocatürk, A. C., Kaynar, E., &Khan, A. (2018). Knowledge, attitude, and behaviors of adult sabout adult hood immunization. TJFMPC,12(3), 215-25.
- WHO, UNICEF, (2009). World Bank State of the World'sVaccinesand Immunization. Geneva, Switzerland.
- WHO. (2019, Mayıs 10). http://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/global_immunizati adresinden alınmıştır.
- Yüksel, G. H., & Topuzoğlu, A. (2019). Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 244-255.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlığın Sosyal Belirleyicileri, Halk Sağlığı (Diğer), Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 8 Temmuz 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Şubat 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 5 Sayı: 2 |
Bu dergide yayınlanan tüm çalışmalar, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 (CC BY-NC 4.0 ) International License kapsamında lisanslanmıştır.
Bu lisansın bir kopyasını görüntülemek için http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ adresini ziyaret edin.