Öz
Gender and gender roles involve a dynamic process; It is not a person's birthright, but is the product of stages such as learning and legitimizing interactions and roles in society. Male and female individuals assume a number of roles within the framework of the socio-cultural history of the society they were born into. The concept of gender is also used to describe these roles drawn by society. The concept of gender, which is generally used to emphasize the woman, puts a male figure in front of the woman. The innate biological differences of men and women are interpreted differently in all societies, and as a result, general expectations are formed about how women and men will behave in the social structure and in which situations they will react. Even though these expectations differ partially from society to society and from one social segment to another within the same society, there are fundamentally common points. Common points have emerged as a result of gender-based differences and inequalities.
In essence, this study deals with the concept of gender and the handling of gender roles in literary works. The representation of gender roles in the novels of Duygu Asena who is one of Turkey's leading feminist writers challenging traditional gender roles, and how women's struggles for equality and freedom in a patriarchal society are depicted constitute the main area of study of this essay.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altınay, A. G. (2015). Duygu Asena and the Turkish women's movement: A frame of resistance. New York: Syracuse University Press.
- Asena, D. (1987). Kadının adı yok. İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2012). Aynada aşk vardı. İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2014). Aslında aşk da yok (44.baskı). İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2016). Aslında Özgürsün. İstanbul: Doğan Kitap.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çakıroğlu, D. (2022). Kadınca bekleyişlerin sonu 1960-1980 döneminde feminist edebiyat. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Engels, F. (2016). Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni (Çev: M. Tüzel). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Fisher, E. (1990). Sanatın gerekliliği (Çev: C. Çapan). Ankara: İmge Yayınları.
- Fox, R. (2019). Roman ve halk (Çev: F. B. Aydar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gök, F. (2017). Duygu Asena's literary world: Representation of women and gender relations. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
- Köksal, D. (2013). Sosyal bilimlerin kıyısında edebiyat. Sosyal bilimleri yeniden düşünmek: Sempozyum Bildirileri içinde (s. 221-226). İstanbul: Metis Yayınları.
- Kuruoğlu, H., & Aydın, B. (2014). Toplumsal cinsiyet ve medya. İstanbul: Detay Yayıncılık.
- Makal, A. (2008). Türkiye emek tarihinin bir izdüşüm alanı olarak edebiyat. Çalışma ve Toplum, 18(3), 15-42.
- Marx, K., & Engels, F. (2004). Alman ideolojisi (Feuerbach) (Çev: S. Belli). Ankara: Sol Yayınları.
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (Çev: O. Akınhay & D. Kömürcü). İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. New York: Harper & Row.
- Özkazanç, A. (2020). Bir musibet, yeni Türkiye’de erillik, şiddet ve feminist siyaset. Ankara: Dipnot Yayınları.
- Pultar, G. (2016). Politics of feminism: The writing of Duygu Asena. New York: Syracuse University Press.
- Sapiro, G. (2019). Edebiyat sosyolojisi. (Çev: E. Cenk Gürcan). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
- Saygılıgil, F. (Ed). (2016). Toplumsal cinsiyet tartışmamaları. Ankara: Dipnot Yayınları.
- Selek, P. (2018). Sürün sürüne erkek olmak (8.baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics Of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. California: Sage Publications.
- Tekeli, Ş. (2017). Feminizmi düşünmek. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Uygun-Aytemiz, B. (2016). Edebiyat ve toplumsal cinsiyet. F. Saygılıgil (Ed.) Toplumsal cinsiyet tartışmamaları içinde (s. 51-66). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Wiesner-Hanks, M. E. (2020). Tarihte toplumsal cinsiyet. (Çev: M. Çiyan-Şenerdi). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Wolcott, H. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis and interpretation. California: Sage Publications Inc.
- Yıldız, R. (2007). Gücünüzü bilin!/Duygu Asena’ya saygı. İstanbul: Erko Yayıncılık.
Öz
Toplumsal cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rolleri dinamik bir süreci kapsar; kişinin doğuştan sahip olduğu değil toplum içindeki etkileşimleri, rolleri öğrenme ve meşrulaştırma gibi aşamaların ürünüdür. Kadın ve erkek, içine doğdukları toplumun, sosyo-kültürel geçmişi çerçevesinde birtakım roller üstlenir. Toplumsal cinsiyet kavramı da toplum tarafından çizilen bu rolleri anlatmak için kullanılmaktadır. Genellikle kadını vurgulamak için kullanılan toplumsal cinsiyet kavramı, kadının karşısına rolü belli bir erkek figürü koymaktadır. Kadın ve erkeklerin doğuştan gelen biyolojik farklılıkları tüm toplumlarda farklı şekillerde yorumlanır, bunun sonucunda toplumsal yapı içerisinde kadınların ve erkeklerin nasıl davranacağı, hangi durumlarda hangi tepkileri vereceği noktasında genel beklentiler oluşur. Söz konusu beklentiler gerek toplumlar arası gerekse toplum içinde farklılık gösterse de temelde ortak noktalar vardır. Ortak noktalar, cinsiyet temelli farklılıklar ve eşitsizlikler sonucu oluşmuştur.
Bu çalışma özü itibariyle toplumsal cinsiyet kavramı ve toplumsal cinsiyet rollerinin edebi eserlerde işlenişini konu edinmektedir. Geleneksel toplumsal cinsiyet rollerine meydan okuyan, Türkiye'nin önde gelen feminist yazarlarından olan Duygu Asena romanlarında toplumsal cinsiyet rollerinin temsilini ve ataerkil bir toplumda kadınların eşitlik ve özgürlük mücadelelerinin nasıl tasvir edildiği bu çalışmanın temel incelenme alanını oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altınay, A. G. (2015). Duygu Asena and the Turkish women's movement: A frame of resistance. New York: Syracuse University Press.
- Asena, D. (1987). Kadının adı yok. İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2012). Aynada aşk vardı. İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2014). Aslında aşk da yok (44.baskı). İstanbul: Doğan Kitap.
- Asena, D. (2016). Aslında Özgürsün. İstanbul: Doğan Kitap.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çakıroğlu, D. (2022). Kadınca bekleyişlerin sonu 1960-1980 döneminde feminist edebiyat. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Engels, F. (2016). Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni (Çev: M. Tüzel). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Fisher, E. (1990). Sanatın gerekliliği (Çev: C. Çapan). Ankara: İmge Yayınları.
- Fox, R. (2019). Roman ve halk (Çev: F. B. Aydar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gök, F. (2017). Duygu Asena's literary world: Representation of women and gender relations. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
- Köksal, D. (2013). Sosyal bilimlerin kıyısında edebiyat. Sosyal bilimleri yeniden düşünmek: Sempozyum Bildirileri içinde (s. 221-226). İstanbul: Metis Yayınları.
- Kuruoğlu, H., & Aydın, B. (2014). Toplumsal cinsiyet ve medya. İstanbul: Detay Yayıncılık.
- Makal, A. (2008). Türkiye emek tarihinin bir izdüşüm alanı olarak edebiyat. Çalışma ve Toplum, 18(3), 15-42.
- Marx, K., & Engels, F. (2004). Alman ideolojisi (Feuerbach) (Çev: S. Belli). Ankara: Sol Yayınları.
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (Çev: O. Akınhay & D. Kömürcü). İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. New York: Harper & Row.
- Özkazanç, A. (2020). Bir musibet, yeni Türkiye’de erillik, şiddet ve feminist siyaset. Ankara: Dipnot Yayınları.
- Pultar, G. (2016). Politics of feminism: The writing of Duygu Asena. New York: Syracuse University Press.
- Sapiro, G. (2019). Edebiyat sosyolojisi. (Çev: E. Cenk Gürcan). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
- Saygılıgil, F. (Ed). (2016). Toplumsal cinsiyet tartışmamaları. Ankara: Dipnot Yayınları.
- Selek, P. (2018). Sürün sürüne erkek olmak (8.baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics Of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. California: Sage Publications.
- Tekeli, Ş. (2017). Feminizmi düşünmek. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Uygun-Aytemiz, B. (2016). Edebiyat ve toplumsal cinsiyet. F. Saygılıgil (Ed.) Toplumsal cinsiyet tartışmamaları içinde (s. 51-66). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Wiesner-Hanks, M. E. (2020). Tarihte toplumsal cinsiyet. (Çev: M. Çiyan-Şenerdi). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Wolcott, H. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis and interpretation. California: Sage Publications Inc.
- Yıldız, R. (2007). Gücünüzü bilin!/Duygu Asena’ya saygı. İstanbul: Erko Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kadın Araştırmaları |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Eylül 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Mart 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 24 Sayı: 3 |
Bu eser 2023 yılından itibaren Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.