Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Recommendations of the World Health Organization for Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 99 - 113, 30.06.2023
https://doi.org/10.46971/ausbid.1188344

Öz

Pregnancy is critical for maternal and infant health. Maternal and infant health continues to be one of the global health problems. Innovative and evidence-based approaches to antenatal care are needed to achieve success in maternal, infant, child and adolescent health globally. In this direction, the World Health Organization offered evidence-based antenatal care recommendations by developing a guide that aims to put women at the center of care and to improve women's pregnancy experiences and enable babies to have the best possible start in life. This guide develops 49 recommendations for five types of interventions: nutritional interventions, maternal and fetal assessment, preventive measures, interventions for common physiological symptoms, and health system interventions to improve the quality and use of antenatal care. The new model presented in this direction increases maternal and fetal evaluations to detect complications and improves communication between pregnant women and health professionals who provide antenatal care services such as midwives and nurses. Thus, it increases the likelihood of women experiencing a positive pregnancy. According to national and international studies, the quality of antenatal care services is not sufficient. In addition to the existing antenatal care service, it is possible to improve the quality and quality of antenatal care with the recommendations in this new guideline. For this reason, this article has been prepared in order to present the antenatal care recommendations published by WHO in 2016 and continue to be updated in their most up-to-date form, to increase the awareness of health professionals (such as midwives, nurses, physicians) who provide antenatal care, and to contribute to the reflection of these recommendations on health practices.

Kaynakça

  • American College of Obstetricians and Gynaecologist. (2017). Guidelines for PerinatalCare.https://www.acog.org/clinical-information/physician-faqs/ /media/3a22e153b67446a6b31fb051e469187c.ashx
  • Binyıl Kalkınma Hedefleri (2000-2015). https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/mdgoverview/millennium-development-goals.html
  • Carroli, G., Villar, J., Piaggio, G., Khan-Neelofur, D., Gülmezoglu, M., Mugford, M., Lumbiganon, P., Farnot, U., &Bersgjø, P. (2001). WHO antenatal care trial research group. WHO systematic review of randomised controlled trials of routine antenatal care. Lancet, 357(9268), 1565-70. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(00)04723-1
  • Dinç, A. (2018). Doğum öncesi dönem I. F. Coşar Çetin, &K. Yeşilçiçek Çalık (Eds.), Doğum öncesi bakım ve ebenin rolü (1. baskı, s. 1-21). İstanbul.
  • Downe, S., Finlayson, K., Tunçalp, Ö., & Gülmezoglu, A. M. (2019). Provision and uptake of routine antenatal services: a qualitative evidence synthesis. Cochrane Database Syst Rev, 6(6), CD012392. https://doi.org/10.1002/14651858.CD012392.pub2
  • Dowswell, T., Carroli, G., Duley, L., Gates, S., Gülmezoglu, A. M., Khan-Neelofur, D., &Piaggio, G. (2015) Alternativeversusstandardpackages of antenatalcareforlow-risk pregnancy. Cochrane Database SystRev, 2015(7), CD000934. https://doi.org/10.1002/14651858
  • deMasi, S., Bucagu, M., Tunçalp, Ö., Peña-Rosas, J. P., Lawrie, T., Oladapo, O. T., &Gülmezoglu, M. (2017). Integrated Person-Centered Health Care for All Women During Pregnancy: Implementing World Health Organization Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience. GlobHealthSciPract, 5(2), 197-201. https://doi.org/10.9745/GHSP-D-17-00141
  • Demir, Ç., & Özdemir, R. (2021). Doğum Öncesi İzlemlerin Niceliksel Ve Niteliksel Yeterliliği: Erzincan İlinden Hastane Tabanlı Araştırma. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(5), 335-350.
  • Erdoğan, A., &Çetinkaya, F. (2019). Kayseri il merkezinde doğum yapan kadınların doğum öncesi bakım alma durumu ve etkileyen faktörler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,14(3), 135-141. https://doi.org/10.17517/ksutfd.583184
  • Gün, E. Ö., Öner, C., Çetin, H., &Şimşek, E. E. (2020). Yeni doğum yapmış kadınların aile hekimlerinden aldıkları doğum sonu bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. TJFMPC, 14(4), 576-587. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.725853
  • Iannuzzi, L., Branchini, L., Clausen, J. A., Ruiz-Berdún, D., Gillen, P., Healy, M., Beeckman, K., Seijmonsbergen-Schermers, A., EscurietPeiró, R., Morano, S., DiTommaso, M., &Downe, S. (2018). Optimal out comes and women's positive pregnancy experience: a comparison between the World Health Organization guideline and recommendations in Europe an national antenatal care guidelines. Minerva Ginecol, 70(6), 650-662. https://doi.org/10.23736/S0026-4784.18.04301-0
  • Lattof, S. R., Tunçalp, Ö., Moran, A. C., Bucagu, M., Chou, D., Diaz, T., &Gülmezoglu, A. M. (2019). Developing measures for WHO recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience: a conceptual framework and scopingreview. BMJ Open, 9(4), e024130 https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-024130
  • National Collaborating Centrefor Women's and Children's Health (UK). (2018). Antenatal Care: Routine Care for the Healthy Pregnant Woman. London: RCOG Press, PMID, 21370514. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK51886/
  • Sezgin, D., &Aydın Kartal, Y.A. (2021). Gebelik döneminde görülen kanıta dayalı. yaklaşımların güncel rehberler doğrultusunda incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 92-107. https://doi.org/10.46971/ausbid.714416
  • Sönmez, Y. (2007). Doğum öncesi bakım hizmetleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 16(1), 9-12.
  • Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (2015-2030) https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
  • T.C. Sağlık Bakanlığı,Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi. (2018). https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/Eklenti/28085/0/dogumoncesibakimyonetimrehberipdf.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, Mortalite. (2019). https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı Haber Bülteni. (2020). https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/41611/0/haber-bulteni-2020pdf.pdf
  • Taşkın, L. (2016). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği (13. Baskı, s. 160-162). Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
  • TheRoyalAustralianAnd New ZealandCollege Of ObstetriciansandGynaecologists. (2019).Routineantenatalassessment in theabsence of pregnancycomlications. https://ranzcog.edu.au/statements-guidelines?searchtext=Antenatal
  • Tunçalp, Ӧ., Pena-Rosas, J. P., Lawrie, T., Bucagu, M., Oladapo, O. T., Portela, A., &Gülmezoglu, A. M. (2017). WHO recommendations on antenatalcarefor a positivepregnancyexperience-goingbeyondsurvival. BJOG, 124(6), 860-862. https://doi.org/10.1111/1471-0528.14599
  • Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (2018). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
  • United Nations International Children'sEmergencyFund global data bases (2022). AntenatalCare. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/antenatal-care/#status
  • Uzun Aksoy, M., & Gürsoy, E., (2018). Olumlu bir gebelik deneyimi için dünya sağlık örgütü antenatal bakım önerileri (2016). Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 14, 115-129. https://doi.org/10.17367/JACSD.2018.3.6
  • Vogel, J. P., Habib, N. A., Souza, J. P., Gülmezoglu, A. M., Dowswell, T., Carroli, G., Baaqeel, H. S., Lumbiganon, P., Piaggio, G., &Oladapo, O. T. (2013).Antenatal care packages with reduced visits and perinatal mortality: a secondary analysis of the WHO Antenatal Care Trial. ReprodHealth, 10, 19. doi: 10.1186/1742-4755-10-19.
  • World Health Organization. (2016a).What matters to women during pregnancy: a different approach to antenatal care. https://www.who.int/reproductivehealth/topics/maternal_perinatal/anc/en/
  • World Health Organization (2016b). WHO Recommendations on Antenatal Care for A Positive Pregnancy Experience. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/250796/9789241549912eng.pdf;jsessionid=CD6A0CD302D24E30CC971C7BB056D044?sequence=1
  • World Health Organization. (2018a). WHO Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/259947/WHO-RHR-18.02 eng.pdf;jsessionid=8113365FD531F62F7E18F3585CC01880?sequence=1
  • World Health Organization. (2018b). WHO recommendation: calcium supplementation during pregnancy for prevention of pre-eclampsi a and its complications. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/277235/9789241550451-eng.pdf
  • World Health Organization, United Nations International Children's Emergency Fund, United Nations Population Fundand The World Bank. (2019). Trends in maternal mortality: 2000 to 2017. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/maternal-mortality/#status
  • World Health Organization(2020a). WHO antenatal care recommendationsfor a positive pregnancy experience: nutritional interventions up date: vitamin D supplements during pregnancy. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333562/9789240008120-eng.pdf
  • World Health Organization. (2020b). WHO antenatal care recommendations for a positive pregnancy experience. Nutritional Interventions update: Multiple Micronutrient supplements during pregnancy. https://www.who.int/publications/i/item/9789240007789
  • World Health Organization. (2021). WHO guideline development panel meeting on WHO antenatal care guidelines –up date on nutrition recommendations for zinc supplementation.https://www.who.int/news-room/events/detail/2021/01/13/default-calendar/who-guideline-development-panel-meeting-on-who-antenatal-care-guidelines-update-on-nutrition-recommendations-for-zinc-supplementation
  • World Health Organization. (2022). WHO antenatal care recommendations for a positive pregnancy experience. Maternal and fetal assessment up date: imaging ultrasound before 24 weeks of pregnancy. https://www.who.int/publications/i/item/9789240046009
  • Yılmaz, L., Koruk, F., & Koruk, İ. (2018). Şanlıurfa’da bir devlet hastanesinde doğum yapmış kadınların doğum öncesi bakım hizmetlerini alma durumu, bu hizmetlerin niteliği ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 209-218. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.424153
  • Yurtsal, Z.B., & Eroğlu, V. (2020). Gebelerin Dünya Sağlık Örgütü’nün pozitif gebelik deneyimi için tavsiye ettiği rutin doğum öncesi bakım alma durumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 29(3), 197-206. https://doi.org/10.17942/sted.658439

Dünya Sağlık Örgütünün Pozitif Bir Gebelik Deneyimi İçin Antenatal Bakıma Yönelik Önerileri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 99 - 113, 30.06.2023
https://doi.org/10.46971/ausbid.1188344

Öz

Gebelik, anne ve bebek sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Anne ve bebek sağlığı ise küresel sağlık sorunlarından biri olmaya devam etmektedir. Küresel olarak anne, bebek, çocuk ve adölesan sağlığı kapsamında başarı sağlamak için antenatal bakım konusunda inovatif ve kanıta dayalı yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda Dünya Sağlık Örgütü kadını bakımın merkezine koymayı amaçlayan ve kadınların gebelik deneyimlerini geliştirmeyi ve bebeklerin hayata mümkün olan en iyi başlangıcı yapmalarını sağlayan bir rehber geliştirerek kanıt temelli antenatal bakım önerileri sunmuştur. Bu rehberde beslenme müdahaleleri, maternal ve fetal değerlendirme, önleyici tedbirler, yaygın fizyolojik belirtilere yönelik müdahaleler ve antenatal bakımın kalitesini ve kullanımını geliştirmek için sağlık sistemi müdahaleleri olmak üzere beş müdahale türüyle ilgili 49 öneri geliştirilmiştir. Bu doğrultuda sunulan yeni model, komplikasyonları tespit etmek için maternal ve fetal değerlendirmeleri artırmakta, ebe ve hemşire gibi antenatal bakım hizmeti sunan sağlık profesyonelleri ile gebeler arasındaki iletişimi geliştirmektedir. Böylece kadınların pozitif bir gebelik deneyimleme olasılığını artırmaktadır. Ulusal ve uluslararası çalışmalara göre antenatal bakım hizmetlerinin niteliği yeterli değildir. Mevcut antenatal bakım hizmetine ek olarak bu yeni rehberdeki öneriler ile antenatal bakımın niteliğini ve kalitesini iyileştirmek olasıdır. Bu nedenle bu makale DSÖ’nün 2016 yılında yayınladığı ve güncellenmeye devam edilen antenatal bakım önerilerini en güncel haliyle sunmak, antenatal bakım sağlayan sağlık profesyonellerinin (ebe, hemşire, hekim gibi) farkındalığını arttırmak ve bu önerilerin sağlık uygulamalarına yansımasına katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

Kaynakça

  • American College of Obstetricians and Gynaecologist. (2017). Guidelines for PerinatalCare.https://www.acog.org/clinical-information/physician-faqs/ /media/3a22e153b67446a6b31fb051e469187c.ashx
  • Binyıl Kalkınma Hedefleri (2000-2015). https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/mdgoverview/millennium-development-goals.html
  • Carroli, G., Villar, J., Piaggio, G., Khan-Neelofur, D., Gülmezoglu, M., Mugford, M., Lumbiganon, P., Farnot, U., &Bersgjø, P. (2001). WHO antenatal care trial research group. WHO systematic review of randomised controlled trials of routine antenatal care. Lancet, 357(9268), 1565-70. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(00)04723-1
  • Dinç, A. (2018). Doğum öncesi dönem I. F. Coşar Çetin, &K. Yeşilçiçek Çalık (Eds.), Doğum öncesi bakım ve ebenin rolü (1. baskı, s. 1-21). İstanbul.
  • Downe, S., Finlayson, K., Tunçalp, Ö., & Gülmezoglu, A. M. (2019). Provision and uptake of routine antenatal services: a qualitative evidence synthesis. Cochrane Database Syst Rev, 6(6), CD012392. https://doi.org/10.1002/14651858.CD012392.pub2
  • Dowswell, T., Carroli, G., Duley, L., Gates, S., Gülmezoglu, A. M., Khan-Neelofur, D., &Piaggio, G. (2015) Alternativeversusstandardpackages of antenatalcareforlow-risk pregnancy. Cochrane Database SystRev, 2015(7), CD000934. https://doi.org/10.1002/14651858
  • deMasi, S., Bucagu, M., Tunçalp, Ö., Peña-Rosas, J. P., Lawrie, T., Oladapo, O. T., &Gülmezoglu, M. (2017). Integrated Person-Centered Health Care for All Women During Pregnancy: Implementing World Health Organization Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience. GlobHealthSciPract, 5(2), 197-201. https://doi.org/10.9745/GHSP-D-17-00141
  • Demir, Ç., & Özdemir, R. (2021). Doğum Öncesi İzlemlerin Niceliksel Ve Niteliksel Yeterliliği: Erzincan İlinden Hastane Tabanlı Araştırma. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(5), 335-350.
  • Erdoğan, A., &Çetinkaya, F. (2019). Kayseri il merkezinde doğum yapan kadınların doğum öncesi bakım alma durumu ve etkileyen faktörler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,14(3), 135-141. https://doi.org/10.17517/ksutfd.583184
  • Gün, E. Ö., Öner, C., Çetin, H., &Şimşek, E. E. (2020). Yeni doğum yapmış kadınların aile hekimlerinden aldıkları doğum sonu bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. TJFMPC, 14(4), 576-587. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.725853
  • Iannuzzi, L., Branchini, L., Clausen, J. A., Ruiz-Berdún, D., Gillen, P., Healy, M., Beeckman, K., Seijmonsbergen-Schermers, A., EscurietPeiró, R., Morano, S., DiTommaso, M., &Downe, S. (2018). Optimal out comes and women's positive pregnancy experience: a comparison between the World Health Organization guideline and recommendations in Europe an national antenatal care guidelines. Minerva Ginecol, 70(6), 650-662. https://doi.org/10.23736/S0026-4784.18.04301-0
  • Lattof, S. R., Tunçalp, Ö., Moran, A. C., Bucagu, M., Chou, D., Diaz, T., &Gülmezoglu, A. M. (2019). Developing measures for WHO recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience: a conceptual framework and scopingreview. BMJ Open, 9(4), e024130 https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-024130
  • National Collaborating Centrefor Women's and Children's Health (UK). (2018). Antenatal Care: Routine Care for the Healthy Pregnant Woman. London: RCOG Press, PMID, 21370514. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK51886/
  • Sezgin, D., &Aydın Kartal, Y.A. (2021). Gebelik döneminde görülen kanıta dayalı. yaklaşımların güncel rehberler doğrultusunda incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 92-107. https://doi.org/10.46971/ausbid.714416
  • Sönmez, Y. (2007). Doğum öncesi bakım hizmetleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 16(1), 9-12.
  • Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (2015-2030) https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
  • T.C. Sağlık Bakanlığı,Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi. (2018). https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/Eklenti/28085/0/dogumoncesibakimyonetimrehberipdf.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, Mortalite. (2019). https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı Haber Bülteni. (2020). https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/41611/0/haber-bulteni-2020pdf.pdf
  • Taşkın, L. (2016). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği (13. Baskı, s. 160-162). Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
  • TheRoyalAustralianAnd New ZealandCollege Of ObstetriciansandGynaecologists. (2019).Routineantenatalassessment in theabsence of pregnancycomlications. https://ranzcog.edu.au/statements-guidelines?searchtext=Antenatal
  • Tunçalp, Ӧ., Pena-Rosas, J. P., Lawrie, T., Bucagu, M., Oladapo, O. T., Portela, A., &Gülmezoglu, A. M. (2017). WHO recommendations on antenatalcarefor a positivepregnancyexperience-goingbeyondsurvival. BJOG, 124(6), 860-862. https://doi.org/10.1111/1471-0528.14599
  • Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. (2018). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
  • United Nations International Children'sEmergencyFund global data bases (2022). AntenatalCare. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/antenatal-care/#status
  • Uzun Aksoy, M., & Gürsoy, E., (2018). Olumlu bir gebelik deneyimi için dünya sağlık örgütü antenatal bakım önerileri (2016). Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 14, 115-129. https://doi.org/10.17367/JACSD.2018.3.6
  • Vogel, J. P., Habib, N. A., Souza, J. P., Gülmezoglu, A. M., Dowswell, T., Carroli, G., Baaqeel, H. S., Lumbiganon, P., Piaggio, G., &Oladapo, O. T. (2013).Antenatal care packages with reduced visits and perinatal mortality: a secondary analysis of the WHO Antenatal Care Trial. ReprodHealth, 10, 19. doi: 10.1186/1742-4755-10-19.
  • World Health Organization. (2016a).What matters to women during pregnancy: a different approach to antenatal care. https://www.who.int/reproductivehealth/topics/maternal_perinatal/anc/en/
  • World Health Organization (2016b). WHO Recommendations on Antenatal Care for A Positive Pregnancy Experience. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/250796/9789241549912eng.pdf;jsessionid=CD6A0CD302D24E30CC971C7BB056D044?sequence=1
  • World Health Organization. (2018a). WHO Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/259947/WHO-RHR-18.02 eng.pdf;jsessionid=8113365FD531F62F7E18F3585CC01880?sequence=1
  • World Health Organization. (2018b). WHO recommendation: calcium supplementation during pregnancy for prevention of pre-eclampsi a and its complications. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/277235/9789241550451-eng.pdf
  • World Health Organization, United Nations International Children's Emergency Fund, United Nations Population Fundand The World Bank. (2019). Trends in maternal mortality: 2000 to 2017. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/maternal-mortality/#status
  • World Health Organization(2020a). WHO antenatal care recommendationsfor a positive pregnancy experience: nutritional interventions up date: vitamin D supplements during pregnancy. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333562/9789240008120-eng.pdf
  • World Health Organization. (2020b). WHO antenatal care recommendations for a positive pregnancy experience. Nutritional Interventions update: Multiple Micronutrient supplements during pregnancy. https://www.who.int/publications/i/item/9789240007789
  • World Health Organization. (2021). WHO guideline development panel meeting on WHO antenatal care guidelines –up date on nutrition recommendations for zinc supplementation.https://www.who.int/news-room/events/detail/2021/01/13/default-calendar/who-guideline-development-panel-meeting-on-who-antenatal-care-guidelines-update-on-nutrition-recommendations-for-zinc-supplementation
  • World Health Organization. (2022). WHO antenatal care recommendations for a positive pregnancy experience. Maternal and fetal assessment up date: imaging ultrasound before 24 weeks of pregnancy. https://www.who.int/publications/i/item/9789240046009
  • Yılmaz, L., Koruk, F., & Koruk, İ. (2018). Şanlıurfa’da bir devlet hastanesinde doğum yapmış kadınların doğum öncesi bakım hizmetlerini alma durumu, bu hizmetlerin niteliği ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 209-218. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.424153
  • Yurtsal, Z.B., & Eroğlu, V. (2020). Gebelerin Dünya Sağlık Örgütü’nün pozitif gebelik deneyimi için tavsiye ettiği rutin doğum öncesi bakım alma durumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 29(3), 197-206. https://doi.org/10.17942/sted.658439
Toplam 37 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Derleme Makaleler
Yazarlar

Kıymet Yeşilçiçek Çalık 0000-0001-7146-3385

Ayşe Daştan Yılmaz 0000-0002-0476-496X

Nurdan Tuğçe Günal 0000-0003-3138-4943

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 12 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yeşilçiçek Çalık, K., Daştan Yılmaz, A., & Günal, N. T. (2023). Dünya Sağlık Örgütünün Pozitif Bir Gebelik Deneyimi İçin Antenatal Bakıma Yönelik Önerileri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 99-113. https://doi.org/10.46971/ausbid.1188344