Izen sintagmaren egitura determinazioaren arabera

  • Juan José Zubiri Lujambio Nafarroako Unibertsitate Publikoa [España]

Resumen

El objetivo principal de este trabajo de investigación consiste en abrir nuevos horizontes de trabajo en el análisis tradicional que se hacía del sintagma nominal (SN), ya que ciertas expresiones del lenguaje hablado (y también del escrito) escapaban a las descripciones habituales y normativas dadas para el SN del euskara. La propuesta se basa sobre todo en la observación de dos variables; por una parte, se detecta el comportamiento de los determinantes del sintagma, y por otra parte, se comprueba el orden de los elementos que conforma dicho sintagma. Ateniéndonos a estas dos variables se propone la siguiente clasificación: 1) sintagmas tradicionales, 2) sintagmas excindidos, y 3) sintagmas con el orden de los elementos alterado.

En este trabajo se hace hincapié sobre todo en las dos últimas tipologías. En el caso de los sintagmas excindidos, el elemento que se mueve de su lugar de origen traslada consigo el determinante que le corresponde al sintagma entero. En este tipo de sintagmas, por tanto, existen más de un determinante (que en el parámetro del análisis clásico no ha tenido explicación convincente). En el otro tipo de sintagmas, en cambio, existe un movimiento de los elementos conformantes del sintagma, pero aparece única y exclusivamente un determinante, y no dos como en la tipología anterior, lo que lleva a postular la existencia de otro tipo de sintagmas diferenciados de los anteriores.

Estadísticas

29
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

AÑIBARRO, P.A. (1970): Gramática Bascongada. Escrita hacia 1820 y plublicada ahora por primera vez, (Villasantek paratutako azpititulua), Donostia.

ARTIAGOITIA, X. (1998): "Determinatzaile Sintagmaren Hipotesia Euskal Gramatikan", Uztaro, 27, UEU, 33-61.

ASTARLOA, P. P. de (1883): Discursos Filosóficos sobre la Lengua Primitiva ó Gramática y Análisis Razonada de la Euskara ó Bascuence, Bilbo.

AZKUE, R.M. (1891): Euskal-Izkindea, Astui-ko Jose-n moldegintzan, Bilbo.

AZKUE, R.M. (1969 [1923]): Morfología vasca, La Gran Enciclopedia Vasca, Bilbo.

CAMINO, I. (1997): Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa, Nafarroako Gobernua, Hezkuntza eta Kultura Departamendua, Donostia.

CAMPION, A. (1977 [1884]): Gramática de los Cuatro Dialectos Literarios de la Lengua Euskara, Gran Enciclopedia Vasca, Bilbo.

DARRIGOL aita (1827): Dissertation Critique et Apologétique sur la Langue Basque, DuhartFauveten inprimategia, Baiona.

EGUZKITZA, A. (1993): "Adnominals in the Grammar of Basque", in HUALDE, J.I./ORTIZ DE URBINA, J. (argit.): Generative Studies in Basque Linguistics, John Benjamins, Amsterdam, 163-187. https://doi.org/10.1075/cilt.105.07egu

EGUZKITZA, A. (1997): "Kasuak eta postposizioak: deklinabidea eta posposiziobidea", Hizpide, 40, 39-52.

EUSKALTZAINDIA (1985): Euskal Gramatika. Lehen urratsak, Euskaltzaindia, Iruñea.

EUSKALTZAINDIA (1991): Euskal Gramatika. Lehen urratsak I, Euskaltzaindia, Bilbo.

EUSKALTZAINDIA (1993): Euskal Gramatika Laburra: Perpaus Bakuna, Euskaltzaindia, Bilbo.

GAMINDE, I. (1990): "Nafarroako barietate batzutako perpaus denborazkoez", FLV, 56, 165-204.

GARZIA, J. (1997): Joskera lantegi, IVAP-HAEE (Herri Arduratzailearen Euskal Erakundea), Zarautz.

GAVEL, H./LACOMBE, G. (1929): Grammaire Basque, Imprimerie du "Courrier", 9, Rue Jacques-Lafitte, Baiona.

GEZE, L. (1873): Eléments de Grammaire Basque, Baiona.

GOENAGA, P. (1980 [1978]): Gramatika bideetan, Erein, Donostia. Lehenbiziko argitalpena 1978koa izan zen.

GOENAGA, P. (1991): "Izen sintagmaren egituraz" in LAKARRA, J. A. (argit.), Memoriae L. Mitxelena Magistri Sacrum, Gipuzkoako Foru Aldundia, ASJU Gehigarria, XIV, Donostia, 847-865.

HIDALGO, B (1996): "Euskal joskeraren mito kaltegarriak (I)", Hizpide, 35, XIV, 39-51.

IRIGOIEN, A. (1992): "Baten, batetan/batean, izen syntagma mugagabeak", FLV, 59, 45-54.

LAFITTE, P. (1987 [1944]): Grammaire basque (Navarro-Labourdin Littéraire), Elkar, Donostia,

LARDIZABAL, F.I. (1856): Gramática Vascongada, Ignacio Ramón Barojaren inprimategian argitaratua, Donostia.

LARRAMENDI, M. (1979 [1729]): El impossible Vencido. Arte de la lengua Bascongada, facsimil eran berrargitaratua, Hordago, Donostia.

MITXELENA, K. (1964): Textos Arcaicos Vascos, Minotauro, Madrid.

MITXELENA, K. (1987-): Orotariko Euskal Hiztegia, Euskaltzaindia, Bilbo.

N'DIAYE, G. (1970): Structure du dialecte basque de Maya, Mouton, The Hague, Paris.

OSA, E. (1990): Euskararen hitzordena, komunikazio zereginaren arauera, E.H.U.ko Argitarapen Zerbitzua, Bilbo.

POUVREAU, S. (1978 [1892]): Les petites Oeuvres de Pouvreau, Hordago, Lur, Euskal klasikoak, Donostia. 1892ko edizioa Vinsonek argatiaratua da.

REBUSCHI, G. (1984): Structure de l' ennonce en basque, SELAF, Paris.

SALABURU, P. (1987): "IS-ren mugimendua", in SALABURU, P. (zuz.): Sintaxi arazoak, Donostiako Udako VI. ikastaroak, EHUko Argitalpen Zerbitzua, Donostia, 65-79.

SALABURU, P. (1991): "Euskal perpausa: zenbait ohar sintaxi eta mintzagai egiturez", in LAKARRA, J.A. (edit.): Memoriae L. Mitxelena Magistri Sacrum, Gipuzkoako Foru Aldundia, 927-946.

SARASOLA, I. (1996): Euskal hiztegia, Kutxa Gizarte- eta Kultur Fundazioa, Donostia.

SCHUCHARDT, H. (1949 [1923]): Primitiae Linguae Vasconum, Cologia Trilingüe de la Universidad-CSIC.

TRASK, R. L. (1983): "Euskal izen sintagmaren egituraz" in BATZUK, Piarres Lafitte-ri omenaldia, Iker-2, Euskaltzaindia, Bilbo.

TXILLARDEGI (1978): Euskal gramatika, Ediciones Vascas, Bilbao

VAN EYS, (1883): Outlines of Basque Grammar, Trüber-ek argitara emana Londresen.

VILLASANTE, L. (1978): Estudios de sintaxis vasca, Franciscana de Aránzazu, Oñati (Gipuzkoa).

ZABALA, I./ODRIOZOLA, J. C. (1992): Idazkera Teknikoa-Izen Sintagma, E.H.U.ko Argitarapen Zerbitzua, Bilbo.

ZABALA, I./ODRIOZOLA, J. C. (1994): "'Adjektiboen' eta 'adberbioen' arteko muga zehatzik eza", ASJU, XXVIII- 2, 525-541.

ZABALA, I. (1999): "Izen Sintagma konplexuak: adjektiboen eta izenlagunen segidak", in ODRIOZOLA, J. C. (koord.): Zenbait gai euskara teknikoaren inguruan, EHUko Argitarapen Zerbitzua, Bilbo.

ZUBIRI, J.J. (1997): Izen sintagmaren eta kasuen jabekuntza eta garapena hiru urte arte (Goizuetako bi haur euskaldun elebakaren jarraipena). Doktorego tesi argitaragabea. Gasteiz.

Publicado
2000-12-31
Cómo citar
Zubiri Lujambio, J. J. (2000). Izen sintagmaren egitura determinazioaren arabera. Fontes Linguae Vasconum, (85), 367-403. https://doi.org/10.35462/flv85.2
Sección
Artículos