Öz
The strategic importance of the Syrian region, which reached its peak in the Late Bronze Age, brought the Hittites against the leading kingdoms of the Near East, especially Egypt. The Egyptians and the Hittites became each other's strongest rivals to keep the Eastern Mediterranean trade under control. This rivalry was fed by various hostilities in the process and reached its top in the Battle of Kadesh. The "Eternal Peace" agreement signed 15-20 years after the war brought the two great powers closer to each other and even brought them to the point of becoming allies. However, although the most visible and well-known aspects of the relations between the two states are the Battle of Kadesh and the "Eternal Peace", the Syria policy of the Hittite State since the Old Kingdom Period brought up conflicts and agreements with Egypt from time to time. This research deals with the historical development of the Hittite-Egyptian relationship until the Imperial Period. Since the subject of the research is the relationship of the Hittite State with Egypt, the relations of the Hittites with other countries in Anatolia and the Near East were mentioned in cases where they directly affected the relations between Egypt and Syria.
The first traces of the Hittites appeared during the Assyrian Trade Colonies Period. The developments in Syria probably lie behind the emergence of political unions in Anatolia in the last phase of the Assyrian Trade Colonies. It is seen that the military and political policy that has been followed since the establishment of the Hittite State was towards the Syrian region. The Syrian policy of the Hittite Kings in the Old Kingdom Period was aimed at becoming the dominant power in the region. At this point, the Hittites developed a certain attitude towards Egypt's position in the Near East. Especially the conflicts with the Mitanni State played a key role in shaping the Hittite-Egyptian relations. Thus, the Hittites had a diplomatic relationship with Egypt during the Old Kingdom, away from conflict, but this relationship had tension.
Kaynakça
- Alp, Sedat. 2005. Hitit Çağında Anadolu / Çiviyazılı ve hiyeroglif yazılı kaynaklar, Ankara: Tübitak Yayınları.
- Alparslan, Metin. 2010. Eski Anadolu'da Ticaret (M.Ö. II. Binyıl), İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
- Alparslan, Metin. 2020. “Bir İmparatorluğu Ayakta Tutabilmek: Ekonomi ve Ticaret”, Hititler Bir Anadolu İmparatorluğu, Meltem Doğan Alparslan ve Metin Alparslan (ed.), İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
- Balkan, Kemal. 1957. Mama Kralı Anum-Hirbi’ninKaniş Kralı Warşama’ya Gönderdiği Mektup, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Barjamovic, Gojko. 2011. A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Colony Period, Copenhagen.
- Bryce, Trevor. 2005. The Kingdom of the Hittites, Oxford: Oxford University Press.
- Giveon, Raphael. 1969 “Thutmosis IV and Asia”, Journal of Near Eastern Studies (JNES) 28: 54-59.
- Houwink ten Cate, Ph. H. Johannes. 1963. “The Date of the Kurustama Treaty”, Bibliotheca Orientalis (BiOr) 20: 274-275.
Öz
Suriye bölgesinin Geç Tunç Çağı’nda doruk noktasına ulaşan stratejik önemi, Hititleri başta Mısır olmak üzere Yakındoğu’nun önde gelen krallıklarıyla karşı karşıya getirmiştir. Mısırlılar ile Hititler, Doğu Akdeniz ticaretini kontrol altında tutmak konusunda birbirlerinin en güçlü rakibi olmuşlardır. Bu rekabet, süreç içinde çeşitli düşmanlıklarla beslenmiş ve Kadeş Savaşı’nda doruk noktasına ulaşmıştır. Savaştan yaklaşık 15-20 yıl sonra imza edilen “Sonsuz Barış” anlaşması ise iki büyük gücü birbirine yakınlaştırmış ve hatta müttefik olma noktasına getirmiştir. Bununla birlikte, iki devlet arasındaki ilişkilerin en çok görünen ve bilinen tarafı Kadeş Savaşı ve “Sonsuz Barış” olsa da Hitit Devleti’nin Eski Krallık Dönemi’nden beri izlediği Suriye politikası zaman zaman Mısır’la çatışma ve anlaşmaları gündeme getirmiştir. Bu araştırma, İmparatorluk Dönemine kadar Hitit-Mısır ilişkisinin tarihsel gelişimini ele almaktadır. Araştırmanın konusu Hitit Devleti’nin Mısır ile ilişkisi olduğundan, Hititlerin Anadolu’daki ve Yakındoğu’daki diğer ülkelerle ilişkilerine, Mısır ve Suriye ilişkilerine doğrudan etki ettiği durumlarda değinilmiştir.
Hititlere ait ilk izler Asur Ticaret Kolonileri Dönemi’nde kendini göstermiştir. Asur Ticaret Kolonilerinin son evresinde Anadolu’da siyasi birliklerin ortaya çıkmasının arkasında da büyük olasılıkla Suriye’deki gelişmeler yatmaktadır. Hitit Devletinin kuruluş döneminden beri izlenen askeri ve siyasi politikanın Suriye bölgesine yönelik olduğu görülmektedir. Eski Krallık Döneminde Hitit Krallarının Suriye politikası bölgede hâkim güç hâline gelmeye yöneliktir. Bu noktada Mısır’ın Yakındoğu’daki pozisyonuna karşı Hititler belli bir tavır geliştirmişlerdir. Özellikle Mitanni Devleti ile çatışmalar da Hitit-Mısır ilişkilerinin şekillenmesinde kilit rol oynamıştır. Böylece Hititler, Eski Krallık Döneminde Mısır ile sıcak çatışmadan uzak, diplomasiye dayalı bir ilişki yürütmüşler ancak bu ilişki gergin bir nitelik arz etmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alp, Sedat. 2005. Hitit Çağında Anadolu / Çiviyazılı ve hiyeroglif yazılı kaynaklar, Ankara: Tübitak Yayınları.
- Alparslan, Metin. 2010. Eski Anadolu'da Ticaret (M.Ö. II. Binyıl), İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
- Alparslan, Metin. 2020. “Bir İmparatorluğu Ayakta Tutabilmek: Ekonomi ve Ticaret”, Hititler Bir Anadolu İmparatorluğu, Meltem Doğan Alparslan ve Metin Alparslan (ed.), İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
- Balkan, Kemal. 1957. Mama Kralı Anum-Hirbi’ninKaniş Kralı Warşama’ya Gönderdiği Mektup, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Barjamovic, Gojko. 2011. A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Colony Period, Copenhagen.
- Bryce, Trevor. 2005. The Kingdom of the Hittites, Oxford: Oxford University Press.
- Giveon, Raphael. 1969 “Thutmosis IV and Asia”, Journal of Near Eastern Studies (JNES) 28: 54-59.
- Houwink ten Cate, Ph. H. Johannes. 1963. “The Date of the Kurustama Treaty”, Bibliotheca Orientalis (BiOr) 20: 274-275.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 15 Mart 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Mart 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 11 Sayı: 34 |
Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası