Ректальні кровотечі у вагітних

Основний зміст сторінки статті

С.М. Василюк
О.М. Макарчук
О.М. Островська
І.Р. Лаб’як
М.І. Римарчук
С.А. Кримець
В.І. Гудивок
Д.С. Мартинюк

Анотація

У статті представлено огляд наукової літератури стосовно основних причин ректальних кровотеч у вагітних. Анатомічні, біохімічні й гормональні зміни під час вагітності часто призводять до прогресування типових доброякісних захворювань (хронічний геморой, анальна тріщина та ін.), радикальне операційне лікування яких може бути проведене у пуерперальний період. Однак хвороба Crohn, виразковий коліт чи злоякісні колоректальні поліпи можуть бути спровоковані вагітністю, впливати на її перебіг – це вимагає негайного обстеження і медикаментозної терапії.
Вагітність зумовлює багато фізіологічних змін, які впливають на інтерпретацію звичних біохімічних і гематологічних досліджень. Відомо, що під час вагітності є потреба у підвищеному вмісті заліза, вона часто перебігає на фоні анемії. Суттєво змінюється швидкість осідання еритроцитів залежно від тяжкості анемії й терміну вагітності. Тому необхідно ретельно аналізувати основні клінічні прояви різних інтралюмінальних захворювань, що потенційно можуть спричинити ректальні кровотечі у вагітних.
У даній статті також описані напрямки діагностичного пошуку та лікувальної стратегії ректальних кровотеч за вагітності. Хронічний геморой часто супроводжує вагітність у ІІІ триместрі. Деякі дослідники свідчать, що скарги, типові для хронічного геморою, висловлюють до 75% вагітних. Анальна тріщина у бокових положеннях повинна викликати підозру на хворобу Crohn, туберкульоз, сифіліс, вірус імунодефіциту людини, синдром набутого імунодефіциту, дерматологічні захворювання (найчастіше псоріаз) і анальну карциному.
Кровотеча при сексуально набутому проктиті зазвичай є неінтенсивною і часто поєднується з незначними гнійними виділеннями. Ректальна кровотеча може бути ознакою як виразкового коліту, так і проктиту чи сигмоїдиту Crohn, однак для виразкового коліту вона є більш типовою. Іншими асоційованими клінічними ознаками є проноси, біль у животі, позиви до дефекації та специфічні позакишкові прояви (периферійна артропатія, сакроілеїт, анкілозувальний спондиліт, кон’юнктивіт, іридоцикліт, епісклерит, афтозні виразки шкіри, вузлувата еритема чи гангренозна піодермія). Якщо кровотеча спровокована доброякісним поліпом, то проведення ендоскопічної поліпектомії розв’язує проблему кровотечі.
Отже, ректальну кровотечу у вагітних діагностують доволі часто. У більшості випадків її причиною є доброякісні захворювання прямої кишки (хронічний геморой чи анальна тріщина), які піддаються консервативній терапії і, зазвичай, не загрожують життю й здоров’ю жінки чи дитини. Однак існує частка вагітних, у яких ректальна кровотеча спричинена колоректальними захворюваннями, які вимагають комплексного підходу до діагностики і лікування. У цих жінок слід визначати користь і ризик, обираючи діагностично-лікувальний алгоритм.

Блок інформації про статтю

Як цитувати
Василюк, С., Макарчук, О., Островська, О., Лаб’як, І., Римарчук, М., Кримець, С., Гудивок, В., & Мартинюк, Д. (2023). Ректальні кровотечі у вагітних. Репродуктивне здоров’я жінки, (4), 59–65. https://doi.org/10.30841/2708-8731.4.2023.285766
Номер
Розділ
АКУШЕРСТВО
Біографії авторів

С.М. Василюк, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Доктор медичних наук, проф., кафедра травматології, ортопедії і невідкладної військової хірургії

О.М. Макарчук, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Доктор медичних наук, проф., кафедра акушерства та гінекології імені професора І. Д. Ланового

О.М. Островська, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Кандидат медичних наук, доц., кафедра акушерства та гінекології імені професора І. Д. Ланового

І.Р. Лаб’як, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Кандидат медичних наук, асистент, кафедра травматології, ортопедії і невідкладної військової хірургії

М.І. Римарчук, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Кандидат медичних наук, доц., кафедра акушерства та гінекології імені професора І. Д. Ланового

С.А. Кримець, Комунальне некомерційне підприємство «Міська клінічна лікарня № 1 Івано-Франківської міської ради», м. Івано-Франківськ

Кандидат медичних наук, проктолог, хірургічне відділення

В.І. Гудивок, Івано-Франківський національний медичний університет, м. Івано-Франківськ

Кандидат медчних наук, доц., кафедра травматології, ортопедії і невідкладної військової хірургії

Д.С. Мартинюк, Клініка репродуктивної медицини «Екстрамед», м. Івано-Франківськ

Гінекологиня

Посилання

Prentice R, Al-Ani A, Cherry T, Dixon-Douglas J, Eccles-Smith J, Matheson J, et al. Evaluation and management of rectal bleeding in pregnancy. Med J Aust. 2021 Oct 18;215(8):377-82. doi: 10.5694/mja2.51267.

Benson AE, Shatzel JJ, Ryan KS, Hedges MA, Martens K, Aslan JE, Lo JO. The incidence, complications, and treatment of iron deficiency in pregnancy. Eur J Haematol. 2022;109(6):633-42. doi: 10.1111/ejh.13870.

Story L, Rafique S, Samadi N, Mawdsley J, Singh B, Banerjee A. Lower gastrointestinal bleeding in pregnancy: Differential diagnosis, assessment and management. Obstet Med. 2021;14(3):129-34. doi: 10.1177/1753495X20948300.

Mukherjee R, Samanta S. Surgical emergencies in pregnancy in the era of modern diagnostics and treatment. Taiwan J Obstet Gynecol. 2019;58(2):177-82. doi: 10.1016/j.tjog.2019.01.001.

Ferdinande K, Dorreman Y, Roelens K, Ceelen W, De Looze D. Anorectal symptoms during pregnancy and postpartum: a prospective cohort study. Colorectal Dis. 2018;20(12):1109-16. doi: 10.1111/codi.14324.

Garcia-Casal MN, Pasricha SR, Martinez RX, Lopez-Perez L, Peña-Rosas JP. Serum or plasma ferritin concentration as an index of iron deficiency and overload. Cochrane Database Syst Rev. 2021;5(5):CD011817. doi: 10.1002/14651858.CD011817.pub2.

Gogoi P, Sinha P, Gupta B, Firmal P, Rajaram S. Neutrophil-to-lymphocyte ratio and platelet indices in pre-eclampsia. Int J Gynaecol Obstet. 2019;144(1):16-20. doi: 10.1002/ijgo.12701.

Aimaiti A, Wahafu T, Keremu A, Yicheng L, Li C. Sonographic appearance of anal cushions of hemorrhoids. World J Gastroenterol. 2017;23(20):3664-74. doi: 10.3748/wjg.v23.i20.3664.

Miyamoto H. Minimally Invasive Treatment of Advanced Hemorrhoids and Ultrasound Imaging of Hemorrhoids. RRJMHS. 2016;5(1):22-8.

Fox A, Tietze PH, Ramakrishnan K. Anorectal conditions: hemorrhoids. FP Essent. 2014;419:11-9.

Jacobs D. Clinical practice. Hemorrhoids. N Engl J Med. 2014;371(10):944-51.

Hawks MK, Svarverud JE. Acute Lower Gastrointestinal Bleeding: Evaluation and Management. Am Fam Physician. 2020;101(4):206-12.

Benamouzig R, Guenoun M, Deutsch D, Fauchier L. Review Article: Gastrointestinal Bleeding Risk with Direct Oral Anticoagulants. Cardiovasc Drugs Ther. 2022;36(5):973-89. doi: 10.1007/s10557-021-07211-0.

Ray-Offor E, Amadi S. Hemorrhoidal disease: Predilection sites, pattern of presentation, and treatment. Ann Afr Med. 2019;18(1):12-6. doi: 10.4103/aam.aam_4_18.

Vasyliuk SM, Gutculiak AI, Gudyvok VI, Dmytruk OM, Osadetc VS, Labyak IR. Surgical treatment of chronic hemorrhoids (literature review). Kharkiv Surgical School. 2022;4-5(115-116):134-39. doi: 10.37699/2308-7005.4-5.2022.26

Stratta E, Gallo G, Trompetto M. Conservative Treatment of Hemorrhoidal Disease. Rev Recent Clin Trials. 2021;16(1):87-90. doi: 10.2174/1574887115666201021150144.

Brigstocke S, Yu V, Nee J. Review of the Safety Profiles of Laxatives in Pregnant Women. J Clin Gastroenterol. 2022;56(3):197-203. doi: 10.1097/MCG.0000000000001660.

Li H, Zhang P, Xue Y. A comparison of the safety and efficacy of polyethylene glycol 4000 and lactulose for the treatment of constipation in pregnant women: a randomized controlled clinical study. Ann Palliat Med. 2020;9(6):3785-92. doi: 10.21037/apm-20-1674.

Sheikh P, Lohsiriwat V, Shelygin Y. Micronized Purified Flavonoid Fraction in Hemorrhoid Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis. Adv Ther. 2020;37(6):2792-812. doi: 10.1007/s12325-020-01353-7.

von Wowern E, Olofsson P. Can flavonoid-rich chocolate modulate arterial elasticity and pathological uterine artery Doppler blood flow in pregnant women? A pilot study. J Matern Fetal Neonatal Med. 2018;31(17):2293-8. doi: 10.1080/14767058.2017.1341483.

Freymond JM, Chautems R, Della Santa V, Wolter L. Proctological emergencies in pregnant women. Rev Med Suisse. 2018;14(614):1394-6.

Ferdinande K, Dorreman Y, Roelens K, Ceelen W, De Looze D. Anorectal symptoms during pregnancy and postpartum: a prospective cohort study. Colorectal Dis. 2018;20(12):1109-16. doi: 10.1111/codi.14324.

Herold A. Differential diagnosis of hemorrhoidal disease. Hautarzt. 2020;71(4):269-74. doi: 10.1007/s00105-020-04553-y.

Hegde R, Trombold JM, Dominguez JM. Colorectal Surgery Review for Primary Care Providers. Mo Med. 2020;117(2):154-8.

Schwandner O, Pech O. Rectal bleeding: easy to overcome or still a challenge in proctology? Chirurg. 2019;90(8):640-7. doi: 10.1007/s00104-019-0944-y.

Parés D, Abcarian H. Management of Common Benign Anorectal Disease: What All Physicians Need to Know. Am J Med. 2018;131(7):745-51. doi: 10.1016/j.amjmed.2018.01.050.

Salem AE, Mohamed EA, Elghadban HM, Abdelghani GM. Potential combination topical therapy of anal fissure: development, evaluation, and clinical study. Drug Deliv. 2018;25(1):1672-82. doi: 10.1080/10717544.2018.1507059.

Mustafa G, Hossain MS, Sheikh SH, Faruk I, Taher MA, Ferdaus AM, Fatema B, Alam A, Tasnim T. Clinical Outcome of 0.2% Glyceryl Trinitrate Topical Ointment Compared to Lateral Internal Sphincterotomy in the Treatment of Patient with Chronic Anal Fissure: A Randomized Control Trial. Mymensingh Med J. 2022;31(4):1034-9.

Shahid MH, Javed S, Javed S, Khan AZ, Kaiser A, Mithany RH. Comparative Efficacy of Topical Metronidazole and Glyceryl Trinitrate Versus Topical Glyceryl Trinitrate Alone in the Treatment of Acute Anal Fissure: A Randomized Clinical Trial. Cureus. 2022;14(11):e31812. doi: 10.7759/cureus.31812.

Alvandipour M, Ala S, Khalvati M, Yazdanicharati J, Koulaeinejad N. Topical Minoxidil Versus Topical Diltiazem for Chemical Sphincterotomy of Chronic Anal Fissure: A Prospective, Randomized, Double-Blind, Clinical Trial. World J Surg. 2018;42(7):2252-8. doi: 10.1007/s00268-017-4449-x.

Acar T, Acar N, Güngör F, Kamer E, Güngör H, Candan MS, et al. Treatment of chronic anal fissure: Is open lateral internal sphincterotomy (LIS) a safe and adequate option? Asian J Surg. 2019;42(5):628-33. doi: 10.1016/j.asjsur.2018.10.001.

Soltany S, Hemmati HR, Toussy JA, Salehi D, Toosi PA. Therapeutic properties of botulinum toxin on chronic anal fissure treatment and the patient factors role. J Family Med Prim Care. 2020;9(3):1562-6. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_944_19.

Hamlyn E, Taylor C. Sexually transmitted proctitis. Postgrad Med J. 2006;82(973):733-6. doi: 10.1136/pmj.2006.048488.

Sigle G, Kim R. Sexually transmitted proctitis. Clin Colon Rectal Surg. 2015;28(2):70-8. doi: 10.1055/s-0035-1547334.

de Vries HJC, Nori AV, Kiellberg Larsen H, Kreuter A, Padovese V, Pallawela S, et al. 2021 European Guideline on the management of proctitis, proctocolitis and enteritis caused by sexually transmissible pathogens. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2021;35(7):1434-43. doi: 10.1111/jdv.17269

Spornraft-Ragaller P, Esser S. Classical sexually transmitted diseases in the anorectal region. Hautarzt. 2020;71(4):275-83. doi: 10.1007/s00105-020-04547-w.

Sahyoun LC, Gaidos JKJ. A Practical Approach to IBD Care in the Pregnant Patient. Curr Gastroenterol Rep. 2022;24(12):201-09. doi: 10.1007/s11894-022-00856-3.

Selinger CP, Nelson-Piercy C, Fraser A, Hall V, Limdi J, Smith L, et al. IBD in pregnancy: recent advances, practical management. Frontline Gastroenterol. 2020;12(3):214-24. doi: 10.1136/flgastro-2019-101371.

Campigotto M, Braini A, Casarotto MM, Crocè SL, Sablich R. Childbearing and Delivery in Women With Ulcerative Colitis and Ileostomy or Ileal Pouch-Anal Anastomosis. ACG Case Rep J. 2022;9(6):e00805. doi: 10.14309/crj.0000000000000805.

PathiranaW, Chubb S, Gillett M, Vasikaran S. Faecal Calprotectin. Clin Biochem Rev. 2018;39(3):77-90.

Guerrero Vinsard D, Kane SV. Biologics and pregnancy: a clinician’s guide to the management of IBD in pregnant women. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2021;15(6):633-41. doi: 10.1080/17474124.2021.1876562.

Seow CH, Leung Y, Novak KL. Towards Routine Non-invasive Monitoring of Disease Activity Using Gastrointestinal Ultrasound and Faecal Calprotectin in Pregnant Women With IBD. J Crohns Colitis. 2020;14(12):1790-1. doi: 10.1093/ecco-jcc/jjaa122.

Rubin DT, Dotan I, DuVall A, Bouhnik Y, Radford-Smith G, Higgins PDR, et al. Etrolizumab versus adalimumab or placebo as induction therapy for moderately to severely active ulcerative colitis (HIBISCUS): two phase 3 randomised, controlled trials. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2022;7(1):17-27. doi: 10.1016/S2468-1253(21)00338-1.

Wiersma TK, Visschedijk MC, de Boer NK, Lub-de Hooge MN, Prins JR, Touw DJ, et al. The Effect of Pregnancy and Inflammatory Bowel Disease on the Pharmacokinetics of Drugs Related to Inflammatory Bowel Disease-A Systematic Literature Review. Pharmaceutics. 2022;14(6):1241. doi: 10.3390/pharmaceutics14061241.

Bar-Gil Shitrit A, Ben Yaʼacov A, Livovsky DM, Cuker T, Farkash R, Hoyda A, et al. Exposure to Vedolizumab in IBD Pregnant Women Appears of Low Risk for Mother and Neonate: A First Prospective Comparison Study. Am J Gastroenterol. 2019;114(7):1172-5. doi: 10.14309/ajg.0000000000000186.

Cao RH, Grimm MC. Pregnancy and medications in inflammatory bowel disease. Obstet Med. 2021;14(1):4-11. doi: 10.1177/1753495X20919214.

Aksyonova S. Advanced maternal age: the case of Ukraine. Demography and social economy. 2014;2(22):62-4.

Kocián P, de Haan J, Cardonick EH, Uzan C, Lok CAR, Fruscio R, et al. Management and outcome of colorectal cancer during pregnancy: report of 41 cases. Acta Chir Belg. 2019;119(3):166-75. doi: 10.1080/00015458.2018.1493821.

Alkhamis WH, Naama T, Arafah MA, Abdulghani SH. Good Outcome of Early-Stage Rectal Cancer Diagnosed During Pregnancy. Am J Case Rep. 2020;21:e925673. doi: 10.12659/AJCR.925673.

Wong TS, Chay WY, Tan MH, Chow KY, Lim WY. Reproductive factors, obesity and risk of colorectal cancer in a cohort of Asian women. Cancer Epidemiol. 2019;58:33-43. doi: 10.1016/j.canep.2018.10.016.