ارزیابی ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار رقم کلزا (Brassica napus L) زمستانه در شرایط قطع آبیاری و تأخیر کاشت
محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار
پیمان دوامی
1
(گروه زراعت، پردیس علوم وتحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
مجتبی علوی فاضل
2
(دانشیار گروه مهندسی زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
شهرام لک
3
(استاد گروه مهندسی زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
داوود حبیبی
4
(دانشیار گروه مهندسی زراعت، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
افشین مظفری
5
(استادیارگروه مهندسی زراعت، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران)
کلید واژه: عملکرد دانه, قطع آبیاری, کلروفیل, کلزا, پرولین,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و تاخیرتاریخ کاشت،آزمایشی در دو سال زراعی به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه کرج اجرا گردید. در این پژوهش آبیاری به عنوان عامل اصلی در دوسطح شامل آبیاری معمول(80 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A ) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی و تاریخ کاشت در دو سطح شامل پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه و چهار رقم کلزا زمستانه شامل تاسیلو ( Tassilo)، الویس (Elvise)، نپتون (Neptune) و اوکاپی (kapiO) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان کلروفیل در هر دو تاریخ کاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتیب با مقادیر 1/59 و 1/88 میلی گرم برگرم وزن تر برگ و تحت شرایط آبیاری معمول به رقم الویس اختصاص یافت. قطع آبیاری موجب کاهش محتوای نسبی آب برگ و افزایش میزان پرولین برگ، محتوی پروتئین محلول و میزان کربوهیدرات محلول شد. ارقام الویس و نپتون در شرایط آبیاری معمول به ترتیب با 3346 و 3220 کیلوگرم در هکتار و در شرایط قطع آبیاری به ترتیب با میانگین 3211 و 3081 کیلو گرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. بر اساس شاخص تحمل به تنش (STI) رقم الویس به عنوان متحمل ترین رقم در شرایط تنش کم آبی در مرحله خورجین دهی به بعد شناخته شد .
In order to evaluate the physiological and biochemical characteristics of rapeseed (Brassica napus L) cultivars in terms of irrigation interruption and delay planting date، an experiment was implemented in two crop years as a factorial split-plot in the form of a randomized complete block design with three replications in Karaj region. In the present study، irrigation in two levels including normal irrigation (80 mm evaporation from Class A evaporation pan) and irrigation cut-off from the stage of sowing and pod formation stages in two levels including Sep، 26 and Oct، 26 was placed in main plot and four winter rapeseed cultivars including Tassilo، Elvise، Neptune and Okapi were placed in subplots. According to the results، the highest content of chlorophyll in both planting dates (Sep. 26 and Oct. 26، respectively، with values of 1.59 and 1.88 mg. g-1 FW) and under normal irrigation conditions belonged to Elvise cultivar. The results showed that irrigation cut-off reduced the relative water content of leaves and increased leaf proline، soluble protein content and soluble carbohydrate content. Elvise and Neptune cultivars had the highest grain yield under normal irrigation conditions with 3346 and 3220 kg / ha، respectively، and under irrigation cut-off conditions، with a mean of 3211 and 3081 kg / ha، respectively. According to the Stress Tolerance Index (STI)، Elvise cultivar was identified as the most tolerant cultivar under dehydration stress in the pod formation stage onwards.
_||_