تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی و دلبستگی به مدرسه دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 عضو گروه فناوری اطلاعات اداره آموزش و پرورش استان کرمان، ایران

3 عضو اداری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی استفاده از شبکه های اجتماعی (تلگرام و اینستاگرام) بر عملکرد تحصیلی و دلبستگی به مدرسه دانش‌آموزان ناحیه 2 شهرستان کرمان انجام شد. طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون_ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم متوسطه ناحیه 2 کرمان بود. نمونه آماری،40 نفر از جامعه بود که از طریق نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار اندازهگیری دادهها دو پرسشنامه استاندارد عملکرد تحصیلی فام و تیلور(1990) و پرسشنامه دلبستگی به مدرسه بری، بی و وات(2004) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج به‌دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها، نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه گواه و آزمایش از نظر آماری در سطح معناداری 0.05< P وجود دارد و همچنین استفاده از شبکه اجتماعی بر عملکرد تحصیلی و دلبستگی به مدرسه تأثیر معناداری دارد. بنابراین به مدیران ،معلمان و مشاورین مدارس پیشنهاد می گردد که دانش‌آموزان را با معایب و تهدیدهای استفاده بیش از اندازه و افراطی از شبکه های مجازی آشنا کنند و با ایجاد فضای شاداب در محیط مدرسه، موجب شور و اشتیاق و در نهایت افزایش دلبستگی و بهبود عملکرد در دانش‌آموزان نسبت به مدرسه شوند.

کلیدواژه‌ها


اخوان ملایری، ف ؛ نوغانی، م و مظلوم خراسانی، م. (1393). شبکههای اجتماعی مجازی و شادکامی. مطالعات بینرشتهای در رسانه و فرهنگ، نشریه رسانه و فرهنگ, 4(2): 1-24.
امیری، ن و حبیبزاده، ا. (1394). تحلیل وضعیت شبکههای اجتماعی مجازی بر اساس مدل SWOT. نشریه راهبرد اجتماعی فرهنگی, 5(17): 7-35.
جعفری، ع و پورپناهی، ب. (1397). رابطه میزان استفاده از شبکههای اجتماعی با نظم اجتماعی در میان شهروندان اردبیل، نشریه رسانه، سال بیست و یازدهم، 1(110).
داستانی، م؛ کرامتی، ج؛ پورفاطمی، ع و اکرامی، ع. (1395). تأثیر استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه علومپزشکی گناباد. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علومپزشکی یزد; ۱۱ (۲):۱۶۰-۱۵۳.
درتاج، ف و دلاور ع. (1384 ). بررسی تأثیر شبیهسازی ذهنی فرایندی و فرآوردهای بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان، نشریه اندیشههای علومتربیتی،1(2):21-7.
رحمان زاده، س. ع و حقیقی، م. ر. (1392). عوامل مؤثر در افزایش اثربخشی شبکههای اجتماعی مجازی در سازمانهای رسانهای (موردمطالعه: انجمن مدیران روابطعمومی ایران)، نشریه مطالعات رسانهای،21: 144-133.
رضایی، م و شبیری، س. (1394). رابطه استفاده از نرمافزارهای وایبر, لاین و اینستاگرام با سواد زیستمحیطی دانشجویان. فناوری آموزش (فناوری و آموزش), 9(4), 273-283.
فتحی، س؛ سلیمانی، م و وثوقی،گ. (1393). بررسی رابطه مصرف شبکههای اجتماعی مجازی با سبکزندگی جوانان (مورد مطالعه جوانان شهر خلخال). نشریه مطالعات جامعهشناختی جوانان،13: 88-69.
شاوردی، ت و چیت سازقمی، م و حیدری، ح. (1399). تأثیر شبکههای اجتماعی مجازی بر عملکرد کمی تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران. نشریه فناوری آموزش ،14(4 )(پیاپی 56) ), 801-812.
شمسی زاده، م؛ محمدقلی مزرجی، ن و شریفیان، پ. (1400). بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی موبایلی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی پرستاری. مجله علمی پژوهان, 19(4 ), 52-58.
طلایی، م. ر. (1399). رشد 5,2 درصدی تعداد کاربران شبکههای اجتماعی در ایران. خبرگزاری اقتصاد آنلاین. قابل بازیابی از https://b2n.ir/a47844
عجم ع ا، رضوانی ا. (۱۳۹۵). رابطه‌ی میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با پیشرفت تحصیلی و اعتماد در روابط بین فردی دانشجویان دانشگاه علومپزشکی بیرجند. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی; ۹ (۲۴):۴۳-۳۳.
مرادی، علی و جمشیدی، انسیه. (1397). ارتباط شبکههای اجتماعی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بزرگسالان تهران. نشریه پایش، 17 (2) :157-147.
مرتضوی اسکویی، س و اکبری، م و بورقانی فراهانی، س. (1393). تأثیر شبکههای اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی دانشجویان مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات. نشریه مدیریت فرهنگی, 8(25):79-92.
مکیان, ر. ا و کالانتر کوشه, س. م. (1394 ). هنجاریابی پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه و ارتباط آن با فرسودگی تحصیلی و انگیزش پیشرفت در میان دانش‌آموزان شهر تهران. فصلنامه اندازهگیری تربیتی، 5(20) :119-138.
مظفری، افسانه. (1395). نقش وسایل ارتباطجمعی در مشارکت اجتماعی دانشجویان) رشتههای جامعهشناسی و علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاههای شهر تهران. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 9(1):55-68.
میرزایی، م؛ رحیمی، ص و مرادی، م. (1395). بررسی نقش شبکههای اجتماعی در تبادلات علمی (مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی). کتابداری و اطلاعرسانی, 19(1):108-130.
یعقوبی، ج و محمدی، و. (1397). "کاربردهای آموزشی شبکههای اجتماعی مجازی و آسیبهای اجتماعی آن از دیدگاه دانشجویان کشاورزی) موردمطالعه: دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان (". نشریه پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی،11(1): 33-44.
Ariani E, Zahed Babolan A. (2012). Role of social networks in research capability of higher education students. Educ Psychol Sci J, Mohaghegh Aradability Univ; 6(2):26-39.
Ellison, N. B & Stein Field, C. (2016). The benefits of Facebook "friends": Social capital and college students’ use of online social network sites. Computer Mediated Communication, 12(4), 1143-1168.
Kaplan, Andreas and Haenlein, Michael .(2010). “Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of social media”. Business Horizons, 53(1): 59-68
Kirschner PA, Karpinski AC. (2010). Facebook® and academic performance. Comp Hum Behav; 26(6):1237-1245.
 doi: 10.1016/j.chb.2010.03.024
Kolek EA, Saunders D. Online Disclosure. (2008): An Empirical Examination of Undergraduate Facebook Profiles. NASPA J; 45(1):1-25. doi: 10.2202/0027-6014.1905Mcneely, clea; nonnemaker, james; blum,
Robert .(2002). promoting school connectedness: evidence from the national longitudinal study of adolescent health, journal of school health.april 2002.72.