Öz
Nevşehir ili sınırları içerisinde “Küçük Kapadokya” olarak adlandırılan alanda yirmi civarında vadi vardır. Binlerce yılda tüf malzemenin su ile aşınması ile oluşan bu vadiler karasal iklim içerisinde kendine has özel bir mikroklimaya sahiptir. Bu çalışmada, Kapadokya Bölgesi (Nevşehir) içerisinde yer alan Gomeda Vadisindeki epilitik briyofit vejetasyonu araştırılmıştır. Arazi çalışmaları esnasında vadi içerisindeki kayalar üzerinden 30 örneklik alan belirlenmiş ve bu örneklik alanların değerlendirilmesiyle Lewinskya rupestris - Grimmia pulvinata, Grimmia crinita -Grimmia pulvinata ve Grimmia anadon – Grimmia pulvinata olmak üzere üç epilitik komünite ve 30 karayosunu taksonu tespit edilmiştir. Kayalar üzerindeki örneklik alanlarının nümerik analizleri için PAST (Paleontological Statistics) programında yer alan CA (Cluster Analysis), CoA (Correspondance Analysis) ve PCA (Principal Component Analysis) metotları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda komünitelerin içerisindeki taksonların tekerrür sayısına göre komünitelerin bağlı olduğu sınıf, ordo ve alyansda tespit edilmiştir. Ayrıca komünitelerin hayat formu ve yaşam stratejisi analizleri yapılarak epilitik substrat ve mikroiklimle ilişkileri de araştırılmıştır.
Destekleyen Kurum
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
Proje Numarası
119Z205
Teşekkür
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na bu projeyi 119Z205 numaralı projesi ile desteklediği için teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Bates J.W. 1998. Is ‘life form’ a usefulconcept in bryophyteecology? Oikos 82: 223-237.
- Braun-Blanquet J. P. 1964. Grundzuge der vegetationskunde. Auf Wien, 865.
- Bulut E. 2018. Kappadokia Bölgesi’ nin Tarihi Coğrafyası Üzerine Bir Değerlendirme: Nehirler. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1: 123-143.
- Glime J.M. 2007. Bryophyteecology. Michigan, Ebooksponsoredby Michigan Technological University and the International Association of Bryologists. http://www.bryoecol.mtu.edu/ 10 Jan. 2010.
- Hespanhol H. Séneca A. Figueira R. Sérgio C. 2011. Microhabitat effects on bryophyte species richness and community distribution on exposed rock out crops in Portugal. Plant Ecology & Diversity. 4:2-3, 251-264.
- Hodgetts N.G. Söderström L. Blockeel TL. Caspari S. Ignatov MS. Konstantinova NA. Lockhart N. Papp B. Schröck C. Sim-Sim ve ark. 2020. An annotated checklist of bryophytes of Europe, Macaronesia and Cyprus. Journal of Bryology. 42:1, 1-116.
- Jia S.H.Li J.F. Wang Z. Zhang Z.H. 2014. Ecological function of bryophyte on karst Rocky desertication slopes along mountain ous roads. Chin J. Ecol. 33, 1928–1934.
- JulvePh. 2021. Basebryo. Base de donnéesdes végétations bryophytiques de France. Programme Catminat. philippe. julve. pagesperso-orange.fr/catminat.htm).
- Kara R. Taşpınar H. 2021. Göreme Milli Parkındaki (Nevşehir) Epifitik Karayosunlarının Substrat Tercihleri. Anatolian Bryology. 7:2, 8-16.
- Kara R. Taşpınar H. 2022. Türkiye İçin Yeni Bir Epifitik Briyofit Birliği: Orthotrichetum pumili (Jäggli 1934) von Hübschmann 1986. Anatolian Bryology. 8:1, 50-56.
- Kara R. Ezer T. Düzenli, A. 2009. Kuzey Amanos (Nur) Dağları’nın (Hatay-Dörtyol) Epilitik (Serpantin) Biryofitleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 3:2, 129-136.
- Kaşmer Ö. 2011. Zelve Açık Hava Müzesi’ndeki (Kapadokya) Kayadan Oyma Tarihi Yapıların Jeomekanik Açıdan Değerlendirilmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
- Kürschner H. Parolly G. 1999. Syntaxonomy, synecologyand life strategies of selected saxicolous bryophyte communities of West Anatolia and a first syntaxonomic conspectus for Turkey. Nova Hedwigia 68: 365-391.
- Kürschner H. Frey W. 2020. Liverworts, mosses and hornworts of South west Asia (Marchantiophyta, Anthoceratophyta, Bryophyta). Nova Hedwigia. 149: 1-267.
- Kürschner H. Tonguç Ö. Yayıntaş A. 1998. Life Strategies in Epiphytic Bryophyte Communities of the Southwest Anatolian Liquidam barorientalis forest. Nova Hedwigia. 66: 435-450.
- Mägdefrau K. 1982. Life-forms of bryophytes. In: Smith AJE. (ed.) Bryophyte Ecology. Cambridge University Press. Cambridge.
- Proctor M.C.F. 1982. Physiological ecology: water relations, light and temperature responses, carbon balance. In: Smith A.J.E. (ed.) Bryophyte ecology. London. Chapman &Hall. p. 333-381.
- Smith A.J.E. 1982. Bryophyte Ecology. Chapman and Hall. London.
- Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge University Press. London.
- URL1. Nevşehir İli Meteoroloji Verileri 2022. Website: https://www.meteoblue.com/tr [Erişim: 14.12.2022].
- Vural M. Kol Ü. Çopuroğlu S. Umut B. 1996. Göreme Milli Parkındaki Bitkilerin Tespiti ve Bunların Peyzaj Mimarisi Yönünden Değerlendirilmesi. Ankara: Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- Zander R.H. 1993. Genera of the Pottiaceae: Mosses of Harsh Environments. Bulletin of the Buffalo Society of Natural Sciences. Vol. 32. Buffalo. USA.
Öz
There are around twenty valleys in the area called "Little Cappadocia" within the borders of Nevşehir province. These valleys, formed by the erosion of tuff material by water over thousands of years, have a unique microclimate in the continental climate. In this study, the epilitic bryophyte vegetation in the Gomeda Valley located in the Cappadocia Region (Nevşehir) was investigated. During the field studies, 30 sample areas were determined on the rocks in the valley, and three politic communities, Lewinskya rupestris - Grimmia pulvinata, Grimmia crinite - Grimmia pulvinate and Grimmia anadon – Grimmia pulvinata, and 30 moss taxa were determined by evaluating these sample areas. For the numerical analysis of the sample areas on the rocks, CA (Cluster Analysis) CoA (Correspondance Analysis) and PCA (Principal Component Analysis) methods included in the PAST (Paleontological Statistics) program were used. As a result of the study, according to the number of repetitions of the taxa in the communities, the class, order, and alliance were determined. In addition, the life form and life strategy analyze of the communities were made and their relations with the epilitic substrate and microclimate were in vestigated.
Proje Numarası
119Z205
Kaynakça
- Bates J.W. 1998. Is ‘life form’ a usefulconcept in bryophyteecology? Oikos 82: 223-237.
- Braun-Blanquet J. P. 1964. Grundzuge der vegetationskunde. Auf Wien, 865.
- Bulut E. 2018. Kappadokia Bölgesi’ nin Tarihi Coğrafyası Üzerine Bir Değerlendirme: Nehirler. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1: 123-143.
- Glime J.M. 2007. Bryophyteecology. Michigan, Ebooksponsoredby Michigan Technological University and the International Association of Bryologists. http://www.bryoecol.mtu.edu/ 10 Jan. 2010.
- Hespanhol H. Séneca A. Figueira R. Sérgio C. 2011. Microhabitat effects on bryophyte species richness and community distribution on exposed rock out crops in Portugal. Plant Ecology & Diversity. 4:2-3, 251-264.
- Hodgetts N.G. Söderström L. Blockeel TL. Caspari S. Ignatov MS. Konstantinova NA. Lockhart N. Papp B. Schröck C. Sim-Sim ve ark. 2020. An annotated checklist of bryophytes of Europe, Macaronesia and Cyprus. Journal of Bryology. 42:1, 1-116.
- Jia S.H.Li J.F. Wang Z. Zhang Z.H. 2014. Ecological function of bryophyte on karst Rocky desertication slopes along mountain ous roads. Chin J. Ecol. 33, 1928–1934.
- JulvePh. 2021. Basebryo. Base de donnéesdes végétations bryophytiques de France. Programme Catminat. philippe. julve. pagesperso-orange.fr/catminat.htm).
- Kara R. Taşpınar H. 2021. Göreme Milli Parkındaki (Nevşehir) Epifitik Karayosunlarının Substrat Tercihleri. Anatolian Bryology. 7:2, 8-16.
- Kara R. Taşpınar H. 2022. Türkiye İçin Yeni Bir Epifitik Briyofit Birliği: Orthotrichetum pumili (Jäggli 1934) von Hübschmann 1986. Anatolian Bryology. 8:1, 50-56.
- Kara R. Ezer T. Düzenli, A. 2009. Kuzey Amanos (Nur) Dağları’nın (Hatay-Dörtyol) Epilitik (Serpantin) Biryofitleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 3:2, 129-136.
- Kaşmer Ö. 2011. Zelve Açık Hava Müzesi’ndeki (Kapadokya) Kayadan Oyma Tarihi Yapıların Jeomekanik Açıdan Değerlendirilmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
- Kürschner H. Parolly G. 1999. Syntaxonomy, synecologyand life strategies of selected saxicolous bryophyte communities of West Anatolia and a first syntaxonomic conspectus for Turkey. Nova Hedwigia 68: 365-391.
- Kürschner H. Frey W. 2020. Liverworts, mosses and hornworts of South west Asia (Marchantiophyta, Anthoceratophyta, Bryophyta). Nova Hedwigia. 149: 1-267.
- Kürschner H. Tonguç Ö. Yayıntaş A. 1998. Life Strategies in Epiphytic Bryophyte Communities of the Southwest Anatolian Liquidam barorientalis forest. Nova Hedwigia. 66: 435-450.
- Mägdefrau K. 1982. Life-forms of bryophytes. In: Smith AJE. (ed.) Bryophyte Ecology. Cambridge University Press. Cambridge.
- Proctor M.C.F. 1982. Physiological ecology: water relations, light and temperature responses, carbon balance. In: Smith A.J.E. (ed.) Bryophyte ecology. London. Chapman &Hall. p. 333-381.
- Smith A.J.E. 1982. Bryophyte Ecology. Chapman and Hall. London.
- Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge University Press. London.
- URL1. Nevşehir İli Meteoroloji Verileri 2022. Website: https://www.meteoblue.com/tr [Erişim: 14.12.2022].
- Vural M. Kol Ü. Çopuroğlu S. Umut B. 1996. Göreme Milli Parkındaki Bitkilerin Tespiti ve Bunların Peyzaj Mimarisi Yönünden Değerlendirilmesi. Ankara: Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- Zander R.H. 1993. Genera of the Pottiaceae: Mosses of Harsh Environments. Bulletin of the Buffalo Society of Natural Sciences. Vol. 32. Buffalo. USA.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Bitki Bilimi (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 119Z205 |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 1 |
Cited By
