Śląski świat przedstawiony, czyli klasyka literatury dziecięcej napisana po śląsku. „Kubuś Puchatek” A.A. Milne’a („Niedźwiodek Puch”)
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2023/71/5Słowa kluczowe:
Górny Śląsk, literatura dziecięca, Kubuś Puchatek, tłumaczenie, stylizacjaAbstrakt
W artykule omówiono śląskie tłumaczenie książki Kubuś Puchatek A.A. Milne’a. Śląszczyzna staje się coraz bardziej popularna, również w wersji pisanej, coraz więcej tekstów z klasyki literatury dziecięcej jest przekładanych na śląszczyznę. Analiza zawiera rozważania na temat kreatywności tłumacza – Grzegorza Kulika – w zakresie neologizmów, nazw własnych, metafor i gier językowych, które sprawiają, że oryginalna powieść jest tak trudna do wiernego przetłumaczenia. Głębszych badań wymagałoby znalezienie odpowiedzi na pytanie, jaki jest odbiór tego typu literatury, kto po nią sięga i w jakim celu.
Bibliografia
Barańczak Stanisław, 2004, Rice pudding i kaszka manna (o tłumaczeniu poezji dla dzieci), w: S. Barańczak, Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów i problemów, Wydawnictwo a5, Kraków, s. 65–76.
Czesak Artur, 2008, Mowa Górnoślązaków – nowe otwarcie?, w: J. Tambor, red., Śląsko godka. Materiały z konferencji „Śląsko godka – jeszcze gwara, czy jednak już język”, Wydawnictwo Gnome, Katowice, s. 15–30.
Czesak Artur, 2015, Współczesne teksty śląskie na tle procesów językotwórczych i standaryzacyjnych współczesnej Słowiańszczyzny, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Eberharter Markus, 2014, Socjologiczne spojrzenie na rolę tłumaczy literatury. Na przykładzie Wandy Kragen i recepcji literatur niemieckojęzycznych w Polsce po 1945 r., „Rocznik Przekładoznawczy”, nr 9, s. 115–128.
Greń Zbigniew, 2018, Miejsce śląskoznawstwa w badaniach polonistycznych, w: J. Tambor, red., Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy – koncepcje – perspektywy, t. 4: Pogranicza, mniejszości, regiony, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 28–40.
Hentschel Gerd, 2018, Śląski: gwara – dialekt – język? Spojrzenie z zewnątrz, w: J. Tambor, red., Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy – koncepcje – perspektywy, t. 4: Pogranicza, mniejszości, regiony, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 41–66.
Here we go round the mulberry bush, https://en.wikipedia.org/wiki/Here_We_Go_Round_the_Mulberry_Bush (dostęp: 21.03.2023).
Krajewska Anna Maria, 1997, Lewis Carrol w Krainie Czarów, „Guliwer”, nr 6, s. 16–20.
O’Sullivan Emer, 1993, The Fate of The Dual Addressee in the Translation of Children’s Literature, „New Comparison”, no. 16, s. 109–119.
Oittinen Ritta, 1993, I Am Me – I Am Other: on the Dialogics od Translating for Children, Department of Translation Studies, University of Tampere, Tampere.
Oittinen Ritta, 2000, Translating for Children, Garland Publishing, New York–London.
Paepcke Fritz, 2009, Rozumienie tekstu a przekład, w: P. Bukowski, M. Heydel, red., Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 335–346.
Papuzińska Joanna, 1981, Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Roger Julian, 1880, Pieśni Ludu Polskiego w Górnym Szląsku, https://pl.wikisource.org/wiki/Pie%C5%9Bni_Ludu_Polskiego_w_G%C3%B3rnym_Szl%C4%85sku (dostęp: 21.03.2023).
Rusinek Michał, 2017, Umówiłem się z wydawcami, że będę tłumaczył w duchu Ireny Tuwim, https://booklips.pl/wywiady/umowilem-sie-z-wydawcami-ze-bede-tlumaczyl-w-duchu-ireny-tuwim-wywiad-z-michalem-rusinkiem-autorem-przekladu-nowych-przygod-kubusia-puchatka/ (dostęp: 21.03.2023).
Scholar Richard, 2021, On his book Émigrés: French Words That Turned English, https://rorotoko.com/interview/20210714_scholar_richard_on_book_emigres_french_words_that_turned_english/ (dostęp: 2.03.2023).
Tambor Jolanta, 2008, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Tambor Jolanta, 2010, O potrzebie szerszych badań nad współczesną śląszczyzną, w: M.S. Szczepański, T. Nawrocki, A. Niesporek, red., Deficyty badań śląskoznawczych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 2798, s. 57–66.
Winiarska Justyna, 2001, Fredzia Phi czy Kubuś Puchatek?, „Język Polski”, R. 5, s. 334–338.
Wyderka Bogusław, 2005, O stosunkach językowych na Śląsku, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 5, s. 181–190.
Wyderka Bogusław, 2008, O normalizacji języka śląskiego, w: J. Tambor, red., Śląsko godka. Materiały z konferencji „Śląsko godka – jeszcze gwara, czy jednak już język”, Wydawnictwo Gnome, Katowice, s. 31–39.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
