نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

• سمیه امینی ¹
• خدایار همتی ²
• سید مهدی زیارت نیا ³

¹ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشگاه گرگان

³ عضو هیات علمی/ مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی

چکیده

متابولیت‌های ارزشمند زعفران محققان را به بررسی تولید آن‌ها در شرایط آزمایشگاهی تشویق کرده است. در این تحقیق، در دو آزمایش متوالی ارزیابی بهینه‌سازی کالوس‌زایی بنه زعفران بوسیله روش آنالیز تصویر انجام شد. اثر سن فیزیولوژیک بنه، نوع محیط‌کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی در غلظت‌های مختلف بر شاخص رشد کالوس، شدت رنگ قرمز آن‌ها و درصد لکه‌سوختگی ایجاد شده بر روی سطح کالوس‌ها، بررسی شد. نتایج نشان داد تهیه ریزنمونه از بنه بالغ و کشت آن بر روی محیط گامبورگ، بهترین شرایط را برای کالوس‌زایی و تولید سلول‌های قرمز حاوی متابولیت کروسین با حداقل لکه‌سوختگی فراهم می‌کند. همچنین، تنظیم‌کننده رشد NAA (2 میلی‌گرم بر لیتر) در ترکیب با BA (1 میلی‌گرم بر لیتر) بیشترین شاخص رشد بیومس را باعث شد. در حالیکه تنظیم‌کننده‌های رشد IAA (2 میلی گرم بر لیتر) یا IBA (10 میلی‌گرم بر لیتر) در ترکیب با KIN (1 میلی‌گرم بر لیتر) باعث تولید بیشترین رنگ قرمز در سلول‌ها شدند. نتایج HPLC نیز تایید کرد رنگ قرمز مشاهده شده در کالوس‌های رشد یافته از بنه زعفران بعلت حضور متابولیت کروسین می‌باشد. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت، کشت قطعات بدست آمده از بنه بالغ زعفران بر روی محیط‌کشت گامبورگ بهترین انتخاب برای تولید حداکثر بیومس سلولی و متابولیت کروسین می‌باشد. ولی انتخاب بهترین ترکیب تنظیم‌کننده رشد گیاهی بر اساس هدف از کشت که آیا رشد بیومس مد نظر می‌باشد یا تولید متابولیت کروسین، متفاوت می‌باشد. همچنین، می‌توان از روش آنالیز تصویر بعنوان روشی غیر مخرب، سریع و دقیق برای تخمین محتوای کروسین بر اساس رنگ سلول‌ها استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• بنه بالغ
• پردازش تصویر
• توده سلولی
• کالوس‌زایی
• محیط کشت گامبورگ

موضوعات

• زیست فناوری مواد غذایی