بررسی صفات زراعی کلزای زمستانه در سیستم‌های کشت بذری و نشایی با تراکم‌های مختلف بوته در کشت تأخیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 گروه زراعت و باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه قرقیزی-ترکی ماناس، بیشکک، قرقیزستان

3 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

5 دانشجوی دکتری ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی صفات زراعی کلزای زمستانه در سیستم‌های کشت بذری و نشایی با تراکم‌های مختلف بوته در شرایط کشت تأخیری، آزمایشی در منطقه کرج طی دو سال زراعی 99-1398 و 1400-1399 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. 13 تیمار آزمایشی شامل ترکیب عامل کشت نشایی ریشه پر و ریشه لخت در سه تراکم 20 ، 30 و 40 بوته در متر مربع با یک یا دو نشا در هر حفره و کشت بذری به صورت تأخیری در اوائل آبان ماه به عنوان شاهد بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که عملکرد دانه در کشت بذری به میزان 1973 کیلوگرم در هکتار بود و میانگین عملکرد دانه در تیمارهای کشت ریشه لخت و ریشه پر بین 686 تا 1142 کیلوگرم در هکتار بیشتر از کشت بذری بود که این کاهش عملکرد در شرایط کشت بذری به دلیل کاهش اجزای عملکرد بخصوص تعداد خورجین در بوته بود. نتایج این بررسی نشان داد که تیمارهای ریشه لخت و ریشه پر در مجموع دو سال آزمایشی تیمارهای ریشه لخت باعث کاهش معنی‌دار 3/7 درصدی روز تا آغاز گل‌دهی و افزایش 3/13 درصدی طول دوره گل‌دهی، 7/42 درصدی تعداد خورجین در بوته و ۱/17 درصدی عملکرد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار کشت نشای ریشه لخت با تراکم 40 بوته با یک نشاء در حفره به میزان 4395 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد که در ارتباط با طول دوره گل-دهی نسبتاً زیاد، برتری محسوس از نظر تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه مناسب بود.

کلیدواژه‌ها