ارزیابی پتانسیل تولید هیدروکربن سنگ منشأ پابده در میدان نفتی رامین واقع در فروافتادگی دزفول، جنوب‌غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی معدن، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین

2 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، تهران

3 گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اهواز

چکیده

سازند پابده یکی از مهم­ترین سنگ­های منشأ در حوضه رسوبی زاگرس است که به وسیله روش­های ژئوشیمیایی بررسی شده است. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت مواد آلی و ارزیابی تکامل حرارتی سازند پابده در چاه شماره 4 میدان نفتی رامین واقع در ناحیه فروافتادگی دزفول، جنوب­غرب ایران است. بر اساس دیاگرام شاخص هیدروژن (HI) در مقابل بلوغ حرارتی و پختگی، محتوای کروژن این سازند از نوع II ارزیابی شده است. اکثر نمونه­های سازند پابده دارای  Tmax بیش تر از 435 درجه سانتی­گراد بوده که نشان­دهنده­ی آن اســت که شیل­های این سازند از لحاظ حرارتی به پختگی لازم جهت ورود به مرحله تولید نفت رسیده است. دامنه­ی اندیس هیدروژن (HI) از mgHC/gTOC 150 تا 350 و دامنه S2+S1 ازmgHC/grock 98/11 تا 06/31 (بطور میانگین 05/21) و پیشنهاد می­شود که شیل دارای پتانسیل تولید نفت است. در واقع، مقدار کربن آلی (TOC) نمونه­های شیل چاه شماره 4 رامین، از 1.82 تا 3.5٪، نشانه­ای از یک سنگ منشا بسیار خوب است. بنابراین، بررسی تغییرات پارامتر  S1+S2و مقدار ماده آلی نشان می­دهد که سازند پابده در این چاه به عنوان سنگ منشأ، توان تولید هیدروکربن بسیار خوبی را داراست. هم­چنین با بررسی بلوغ حرارتی مشخص شد که این سازند به پختگی کافی برای تولید هیدروکربور رسیده و وارد پنجره نفت­زایی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of hydrocarbon generative potential of Pabdeh source rock in Ramin Oilfield, Dezful Embayment, SW Iran

نویسندگان [English]

  • S. Senemari 1
  • M. Jahani 2
  • A. Karimi 3
چکیده [English]

The one of the most important petroleum source rocks in the Zagros basin is the Pabdeh Formation that has been investigated by geochemical techniques. The aim of this study was to assess the quality of organic matter, evaluate thermal evolution and highlight Pabdeh Formation potential as a source rock of Ramin oilfield located in Dezful Embayment. Based on HI versus Tmax and HI versus OI diagrams were used in classifying the organic matter in the formation indicating the presence of Type II kerogen. Most samples of the Pabdeh formation have Tmax values more than 435ºC indicate that the shale of formation is thermally mature with respect to petroleum generation. Hydrogen Index (HI) values range from 150 to 350mgHC/gTOC and S1 + S2 yields values ranging from 11.98 to 31.06mgHC/g rock, suggesting that the shale have oil generating potential.The TOC of shale samples of the studied Ramin Well no. 4 ranges from 1.82 to 3.5%, an indication of a very good source rock of terrestrially derived organic matter. So, investigation of the variation S1 + S2 and TOC parameters indicated that Pabdeh Formation (in the well) is assessed a good source rocks in producing hydrocarbon. Also with T max examination showed that formation is mature enough to generate hydrocarbon and has yet entered oil generation window.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pabdeh
  • Shale
  • Organic matter
  • Kerogen
  • Dezful embayment

مراجع

[1] اشکان، م (1383) اصول مطالعات ژئوشیمیایی سنگ­های منشأ هیدروکربوری و نفت­ها با نگرش ویژه به حوضه رسوبی زاگرس. انتشارات شرکت ملی نفت ایران.
[2] جهانی، م (1391)  مقایسه نتایج مطالعات ژئوشیمیایی در سازندهای گورپی و پابده در مناطق بندرعباس و فروافتادگی دزفول. پایان­نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه آزاد اسلامی دماوند، 150ص.
[3] رضایی، م.ر (1392) زمین­شناسی نفت. انتشارات علوی، 552 ص.
[4] کمالی، م.ر.، قربانی، ب (1385) ژئوشیمی آلی از فیتوپلانکتون تا تولید نفت. انتشارات آرین زمین، 324ص.
[5]              Barker, C (1974) Pyrolysis techniques for source rock evaluation. AAPG Bullrtin, 58:2349-2361.
[6]              Behar, F., Beaumont, V., and Pentea, do B (2001) Rock-Eval 6 Tecnology: Performances and Developments. Oil & Gas Science and Tecnology-Rev. IFB, 56:111-134.
[7]              Espitalie, J., Madec, M., Tissot, B., Menning, J.J., and Leplate, P (1977) Source rock characterization method for petroleum exploration. In proceeding of the 9th annual offshore technology conference, Houston, Texas, 3: 439-448.
[8]              Heidary E., Hassanzadeh J., Wade W.J. & Ghazi A.M (2003) Permian-Triassic boundary interval in the Abadeh section of Iran with implications for mass extinction, part 1, sedimentology. Palaegeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology,193: 405-423.
[9]              Hunt, J.M (1995) Petroleum geochemistry and geology, 2th ed., New York: W.H. Freeman Company.
[10]Page, M.M. and Kuhnel, C (1980) Rock Eval Pyrolysis as source rock using programmed pyrolysis, AAPG Bulletin, 64, 762. 
[11]Peters, K.E (1986) Guidelines for evaluating petroleum source rock using programmed pyrolysis, AAPG Bulletin, 70: 318-329.
[12]Tissot, B. and Espitalie, J (1975) Thermal evolution of organic materials in sediments; application of a mathematical simulation; petroleum potential of sedimentary basins and reconstructing the thermal history of sediments, Revue de l› Institut Francais du Petrole et Annales des Combustibles Liquides, 30(5): 743-777.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 بهمن 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 تیر 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار