بررسی جامعه‌شناختی رضایت شغلی به‌عنوان عامل توسعۀ سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران.

چکیده

نیروی انسانی در سازمان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. بهره‌وری،اثربخشی و توسعۀ سازمان‌ها به کارایی و اثربخشی نیروی انسانی آن سازمان بستگی دارد؛ لذا یکی از مسائل مهمی که در هر سازمانی باید موردتوجه قرار گیرد، خشنودی و رضایت شغلی کارکنان آن سازمان می‌باشد؛ چراکه این امر می‌تواند مستقیماً منجر به توسعۀ سازمانی گردد. برای تحقق بخشیدن به بهره‌وری نیروی انسانی در حوزۀ سازمانی، باید راهکارهای لازم شناسایی شود؛ ازجمله راهکارهای مؤثر توجه به سرمایه‌های فکری سازمان و رضایت شغلی کارکنان است با توجه به اهمیت. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی در بین کارکنان ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بجنورد پرداخته است. در این پژوهش از نظریۀ انگیزشی-بهداشتی هرزبرگ و تاحدی نظریۀ مبادله اجتماعی «ویت» و «ویلسون» به‌عنوان چارچوب نظری استفاده شد که عوامل بهداشتی شامل: یکنواختی در کار، حقوق و مزایا، سلسله‌مراتب سازمان، روابط در محیط کاری و دسترسی و قدرت و هم‌چنین عوامل انگیزشی شامل: ردۀ شغلی، رستۀ شغلی و نوع استخدامی است. این تحقیق با روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری  اطلاعات پرسشنامۀ محقق ساخته است. اعتبار پرسشنامه توسط جمعی از افراد اهل فن در این حوزه تأیید گردیده است؛ جمعیت آماری تحقیق شامل کارکنان ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بجنورد (250 نفر) دربر می‌گیرد که نمونۀ آماری در این تحقیق ۱۵۰ نفر از کارکنان این سازمان است. روش نمونه‌گیری به شکل تصادفی ساده بوده است. براساس نتایج به‌دست آمده حقوق و میزان قدرت و دسترسی افراد نقش اصلی را در افزایش رضایت شغلی کارکنان داشته است. با افزایش  میزان حقوق و دسترسی و قدرت افراد میزان رضایت شغلی کارکنان افزایش می‌باید..

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sociological Study of Job Satisfaction as a Factor of Organizational Development

نویسندگان [English]

  • Korosh Gholami Koutenaee 1
  • Fatemeh Sajedi 2
1 Assistant Professor, Department of Sociology, Faculty of Humanities, Golestan University, Golestan, Iran,
2 A Graduate of BA, Department of Sociology, Faculty of Humanities, Golestan University, Golestan, Iran.
چکیده [English]

Human power is very important in organizations. Productivity, effectiveness and development of organizations depends on the efficiency and effectiveness of human resources of that organization, so one of the important issues that should be considered in any organization is job satisfaction and satisfaction of employees of that organization. Because it can directly lead to organizational development. In order to realize the productivity of human resources in the organizational field, the necessary solutions must be identified. One of the effective solutions is to pay attention to the intellectual capital of the organization and the job satisfaction of the employees. The present study investigates the factors affecting job satisfaction among employees of the Bojnourd Education Department. In this study, Herzberg motivational-health theory was used as a theoretical framework that health factors include: uniformity at work, salaries and benefits, organizational hierarchy, relationships in the workplace and access and power, as well as motivational factors including: job category, job category And the type of employment, this research is done by survey method. The data collection tool was a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire has been confirmed by a group of experts in this field. The statistical population of the study includes the staff of the Education Department of Bojnourd (250 people). The statistical sample in this study is 150 employees of this organization, the sampling method was simple random. Based on the results, salaries and the level of power and access of individuals have played a major role in increasing job satisfaction of employees. With increasing salaries and access and power of people, the level of job satisfaction of employees increases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Job Satisfaction
  • Productivity
  • Rights
  • Power
  • Access
  • Organizational Development

مراجع

- اصغری، الناز؛ خالق‌دوست‌محمدی، طاهره؛ عسگری، فریبا؛ و کاظم‌نژاد، احسان، (1387). «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی پرستاران». نشریۀ اندیشه و رفتار در روان روان‌شناسی بالینی، 2 (8): 1-7.
- اللهیاری‌، طلعت؛ و میری‌بلوچی، عصمت، (1386). «میزان رضایتمندی شغلی مددکاران اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در تهران». فصلنامۀ علوم اجتماعی، ۱۶ (۴۴): 193 - 219.
- اسکویی بهروز، (۱۳۸۱). مدیریت رفتار سازمانی. انتشارات مؤسسه آذربایجان.
- بهزادفر، مینا؛ و صائبی، محمد، (1379). «عوامل عمده مؤثر بر رضایت شغلی بهورزان منطقۀ قزوین». مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، ۴ (4): 65-70.
- پرتوی، بامداد؛ و عسگری، فرید، (1389). «سنجش رضایت شغلی منابع انسانی در بخش دولتی ایران». مطالعات کمی در مدیریت، ۱ (۲):  80 - 96.
- ترکمان، فرح؛ عابدی، سیده مرضیه، (1386). «شناسایی عوامل مؤثر در رضایت شغلی دبیران». نشریۀ تحقیقات روان‌شناختی، ۱ (۳): 38-48.
- توسلی، غلامعباس، (1393). جامعه‌شناسی کار و شغل. چاپ سیزدهم، انتشارات سمت.
- حلوانی، غلامحسین؛ باقیانی‌مقدم، محمد حسین؛ رضایی، محمد حسن، (1386). «بررسی وضعیت خستگی در کارگران کارخانجات کاشی شهر یزد». فصلنامه سلامت کار ایران، ۴ (۳ و ۴): 57 - 63.
- درویش، حسین، (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان». فرهنگ مدیریت، 5 (۱۶): 117-140.
- صافی، محمد هادی؛ فلاحی خشکناب، مسعود؛ راسل، مهدی؛ و رهگذر مهدی، (1388). «رضایت شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران». مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۰ (۴): 323-332.
- علوی‌لنگرودی، سید کاظم؛ و غفوری، حمیده، (1390). «رابطه بین رضایت شغلی تعهد سازمانی با فرسودگی شغلی دبیران». نشریه نوآوری‌های مدیریت آموزشی، ۶ (۴): 85 - 109.
- غلامی‌کوتنایی، کوروش، (1389). «بررسی رابطه بین سرمایۀ اجتماعی و رضایت شغلی در میان کارکنان شرکت ملی گاز ایران». رسالۀ دکترای رشتۀ جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
- فروغی، فیض‌الله؛ خرازی، هادی؛ ایران‌فر، شیرین؛ و رضایی، منصور، (1386). رضایت شغلی و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۷ (۲): 335 - 343
- قلتاش، عباس، (1392). «رابطۀ فرهنگ سازمانی و هوش سازمانی با رضایت شغلی کارکنان». نشریۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ۵ (۳): 115 - 128.
- کریتنر، رابرت؛ و آنجلو، کینیکی، (1384). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمۀ فرهنگی و صفرزاده، انتشارات پویش چاپ اول.
- کورمن، آبراهام، (1381). روان‌شناسی صنعتی و سازمانی. ترجمۀ حسین شکرکن، انتشارات رشد، چاپ سوم.
- گروسی، سپیده؛ و قربان‌زاده، رضا، (1386). «بررسی تأثیر برخی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی و امکان ارتقای شغلی زنان شاغل؛ شهر کرمان». مطالعات زنان، 1 (3): 33 - 55
- مهدوی، موسی؛ فرهی‌بوزنجانی، برزو؛ و عباسی، مصیب، (1390). «عوامل مؤثر بر رضایت یا عدم رضایت شغلی کارکنان فاوای نزسا». فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام، 2 (۳ و ۴): 101 - 120
- هومن، حیدر علی، (1381). تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی. انتشارات مرکز آموزش دولتی، چاپ اول.
- Aberhurt, & Shunny, (2000). “Shift work & Job Stress”. Journal of Organizational Behavior.
- Dorman, C. & Zapf, D., (2001). “Social Stressors at Work, Irritation and Depressive Symptoms”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(1): 33-58.
- Papp, I.; Markkanen, M. & Von Bonsdorff, M., (2003). “Clinical environment as a learning  environment: student nurses’ perceptions concerning clinical learning experiences”. Nunse Educ Today, 23(4), 23(4): 262-8.
- George, M. & Jons, J., (1999). Organizational behavior. New York: Sddision Wesley.
- Ginzberg, E. et al., (1951). Occupational choice, an approach to a general. New York: Columbia U. Press. VIII.
- Hellriegel, D. & Woodman, R. W., (1989). Study guide to accompany: organizational behavior. American: West.
- Hellriegel, D. & Woodman, R. W., (1998). Organizational behavior. Ohio: South-Western Callege
- Roman, L., (2008). “Nursing shortage: Looking to the future”. RN, Lu KY, chang LC, Wu HL. Relationship between professional commitment,job satisfaction, and work stress in public health nurses in Taiwan, Professional Nursing, 2007: 3(2): 10-116.
- Wittz, (1996). “Burnout & Organization Commitmen”. Personnel Management Journal.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 11، شماره 20
شهریور 1401
صفحه 261-284

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار