نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبداله جلیلی ¹
• داود داداش نژاد دلشاد ²
• مرتضی براتی ³

¹ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.

² استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، ایران

³ استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، ایران

چکیده

تمامی افراد جامعه نسبت به یکدیگر مسئولیّت به احتیاط داشته و بایستی در زمان شیوع بیماری ­های واگیردار بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت نمایند تا باعث انتقال و گسترش آن به دیگری و سایر افراد جامعه نگردد. بررسی حکم فقهی و حقوقی عدم رعایت بهداشت در برابر بیماری ­های واگیر نوظهور و ضمان و مسئولیّت کیفری انتقال­دهنده آن از اهمیّت بسزایی برخوردار است. عدم رعایت بهداشت فردی و اجتماعی در برابر بیماری­ های مختلف از جمله بیماری های نوظهور بر اساس قاعده حرمت اضرار به نفس، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، وجوب حفظ جان، قاعده نفی ضرر و قاعده حفظ نظام و اصل احتیاط حرام و ممنوع می­باشد. همچنین انتقال­دهنده بیماری­های واگیردارو نوظهور واگیردار بر اساس قاعده اتلاف، قاعده تسبیب، قاعده احترام، قاعده نفی اضرار، قاعده تعهّد ایمنی و قاعده تعهّد به ایمنی مراقبت متعارف ضامن می­باشد و قصاص انتقال ­دهنده بیماری در صورت فوت دریافت­کننده منتفی بوده، زیرا در قتل عمد، مباشرت و غالبی بودن کشندگی فعل شرط می­باشد، در صورتی که این دو در اینجا محلّ اشکال واقع شده است. همچنین بر اساس برخی از قواعد فوق­ الذکر و پروتکل­ های بین­المللی و آئین ­نامه ­های بهداشتی، هرگونه عمل و یا ترک فعل و بی­مبالاتی و سهل­انگاری که در نتیجه بروز و شیوع بیماری ­های مختلف باعث ایراد صدمه و آسیب به محیط زیست اعم از آلودگی آب، خاک، هوا و دریا گردد ممنوع و موجب ضمان می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• بهداشت فردی و اجتماعی
• محیط زیست
• مبانی و قواعد فقهی و حقوقی
• بیماری‌های نوظهور

عنوان مقاله [English]

Fiqh-legal foundations of personal and social health with emphasis on emerging diseases

نویسندگان [English]

• Abdollah Jalili ¹
• Davood DadashNezhad Delshad ²
• Morteza Barati ³

¹ PhD. Student of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran.

² Assistant Professor of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran: (Corresponding Author)

³ Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Law, Islamic Azad University, Damghan Branch, Iran

چکیده [English]

All members of the society have a responsibility to be cautious towards each other and must observe personal and social hygiene during the outbreak of infectious diseases so as not to cause its transmission and spread to others and other members of the society. Examining the jurisprudential and legal verdict of non-observance of hygiene against emerging infectious diseases and the guarantee and criminal responsibility of its transmitter is of great importance. Non-observance of personal and social health against various diseases, including emerging diseases, based on the rule of sanctity of self-harm, the rule of avoiding possible harm, the obligation to save life, the rule of negating harm, the rule of maintaining order, and the principle of caution is prohibited. be Also, the carrier of emerging infectious diseases is the guarantor based on the rule of wastage, the rule of attribution, the rule of respect, the rule of negation of harm, the rule of commitment to safety and the rule of commitment to the safety of conventional care, and the retribution of the carrier of the disease in case of death is received. The doer has been excluded because in intentional murder, supervision and the predominance of lethality are conditional verbs, if these two are the problem here. Also, based on some of the above-mentioned rules and international protocols and health regulations, any act or omission, carelessness and negligence that causes injury as a result of the occurrence and spread of various diseases and damage to the environment, including water, soil, air and sea pollution, is prohibited and guaranteed

کلیدواژه‌ها [English]

• personal and social health
• environment
• juridical and legal principles and rules
• emerging diseases