حریز بن عبدالله أزدی کوفی سیستانی، از صحابیان امام باقر و صادق8، در میراث مکتب أهل بیت نقشی گسترده دارد. منقولات وی در «الکافی»، «من لایحضره الفقیه»، «تهذیب الأحکام» و «الإستبصار»، طبق بررسی آماری راقم این سطور به مرز 1800 حدیث می‌رسد. نجاشی کنیه وی را «أبومحمّد» قلمداد کرده و کلامش ظهور دارد که او از اعراب اصیل أزد یمن است و به نقل از «یونس» روایت وی را از امام صادق7 به یک و یا دو مورد منحصر دانسته و بعلاوه تصریح کرده «حریز» به دلیل قیام مسلحانه، مطرود و محجوب امام صادق7 واقع گشت و امام7 رابطه‌اش را از او گسست. رویکرد نجاشی سبب شد که برخی منابع متأخّر، تعبیرات «مذمومٌ فی الرّوایة»، «مذمومٌ ذمّاً ما» و «رمی بالذمّ» را که حاوی جرح است، دربارۀ «حریز» به کار ببرند.
در این مقاله به استناد رجال کشّی که طوسی آن را تنقیح و بازنویسی کرده، کنیه وی «ابوعبدالله» به شمار آمده و نیز اشاره شده که طوسی، وی را عرب «ولایی» و «الحاقی» و «عجمی الأصل» دانسته و افزون اینکه مأثورات «حریز» به نقل از امام صادق 7 در کتب اربعه، نه دو حدیث بلکه بیشتر از «230» حدیث است؛ و با توجه به منابع دیگر، آن آمار افزایش چشمگیری می‌یابد. واکاوی و پژوهش در منابع، حاوی این است که «حریز» خود، شمشیر از نیام برنکشیده، بلکه حکم شرعی اوّلی را بیان کرده و بعلاوه طرد امام صادق7، مستلزم جرح و تضعیف وی نیست و برای اتّقا و حفظ جان و مال وی و دیگران انجام پذیرفته و از طرفی شیخ طوسی و برخی دیگر، وی را از ثقات فقهاء شیعه به شمار آورده‌اند.
بیات مختاری, مهدی. (1390). تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی دربارة حریز بن عبدالله سجستانی. علوم قرآن و حدیث, 43(2), -. doi: 10.22067/naqhs.v43i2.8099
MLA
مهدی بیات مختاری. "تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی دربارة حریز بن عبدالله سجستانی". علوم قرآن و حدیث, 43, 2, 1390, -. doi: 10.22067/naqhs.v43i2.8099
HARVARD
بیات مختاری, مهدی. (1390). 'تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی دربارة حریز بن عبدالله سجستانی', علوم قرآن و حدیث, 43(2), pp. -. doi: 10.22067/naqhs.v43i2.8099
VANCOUVER
بیات مختاری, مهدی. تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی دربارة حریز بن عبدالله سجستانی. علوم قرآن و حدیث, 1390; 43(2): -. doi: 10.22067/naqhs.v43i2.8099
)
ارسال نظر در مورد این مقاله