بررسی درون‌مایههای اجتماعی شعر دوره‌ی دوم مشروطه‌ی افغانستان (مطالعه‌ی موردی: اشعار عبدالعلی مستغنی، محمود طرزی، قاری عبدالله، عبدالهادی داوی و لودین)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

ادبیّات تاریخچه‌ی هوّیت ملّت­ها و منبع هنریِ شناخت اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری است. در تمامی دوره­ها، همراهی اجتماع و ادبیّات و تأثیر محیط اجتماعی بر تولیدات آثار ادبی به چشم می­خورد. نقش اساسی ادبیّات هنگامی به درستی شناخته می­شود که درون­مایه‌ی آن مورد بررسی قرارگیرد. دوره‌ی دوم مشروطه، عصر شکوفایی ادب و فرهنگ در افغانستان به­شمارمی­آید. تحوّلات ادبی این دوره نقش بسزایی در دگرگونی و تغییر مسیر ادبیّات معاصر افغانستان داشته­است. این دوره، دور‌ه‌ی تغییر و تحوّل بنیادین در درون­مایه­ها و مضامین کهن شعر فارسی و سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه‌ی­های نو به شعر و نثر است. هدف از این پژوهش بررسی برجسته­ترین درون­مایه­های اجتماعی شعر دوره‌ی دوم مشروطه و مشخّص­کردن شاعرانی است که نقش بسزایی در ورود مضامین جدید در شعر این دوره داشته­­اند. نتایج تحقیق از فاصله­گرفتن شعر از دربار و جایگزینی مطالبات اجتماعی به جای مدح و ثنای شاهان حکایت دارد. عبدالعلی مستغنی، محمود طرزی، قاری عبدالله، عبدالرحمن لودین و عبدالهادی داوی پنج چهره‌ی شاخص و تأثیرگذار این دوره­اند که نقش بسزایی در خلق درون­مایه­های جدید و ورود آنها به شعر داشته­اند. وطن، آزادی، بیداری، انتقاد از حکومت، دعوت به مبارزه، استعمارستیزی، اتّحاد، تعلیم و تربیت، نکوهش رشوه­خواری، شکوه از روزگار و ... از مهم­ترین درون­مایه­های اجتماعی اشعار این شاعران است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A study of the social themes of poetry in the second period of the Afghan constitution (Case study: Poems of Abdul Ali Mostaghani, Mahmoud Tarzi, Qari Abdullah, Abdul Hadi Davi and Ludin)

نویسندگان [English]

  • Arezu Pooryazdanpanah
  • Gholam Ali Rezvani
Department of Persian Language and Literature, Faculty of Language and Literature, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Literature is the history of the identity of nations and the artistic source of understanding the political, social and cultural conditions of human societies. In all periods, the association of society and literature and the influence of social environment on the production of literary works can be seen. The essential role of literature is well known when its subject matter is examined. The second period of the constitution is the era of flourishing literature and culture in Afghanistan. Literary developments of this period have played a significant role in the transformation and reorientation of contemporary Afghan literature. This period is the period of fundamental change and transformation in the old themes and themes of Persian poetry and the beginning of the introduction of many new ideas into poetry and prose. The purpose of this research is to study the most prominent social themes of the poetry of the second period of the constitution and to identify the poets who have played a significant role in the introduction of new themes

کلیدواژه‌ها [English]

  • theme
  • poetry
  • Afghanistan
  • the second constitutional period
  • society

مراجع

Adjutant, Mashaallah. Ya Marg Ya Tajaddod [Either Death or Renewal]. Tehran, Akhtaran, 1382.
Bakhtri, Wasif. “Motaleat-e Esteratejik-e Afghanestan” [“Afghanistan Strategic Studies”]. By the efforts of Seyyed Mohammad Alam Amini. Publisher of Afghanistan National Integration Council, second year, number 9-11, (1390): 18-68.
Dawi (Parishan), Abdul Hadi. Gozideye Sherhay-e Abdolhadi Davi [A Collection of Poems by Abdul Hadi Dawi]. 2nd Edition. Kabul, Publishing House of Afghan Writers Association, 1369.
Esmkhani Youvalari, Farnaz; Zarrinjooee, Bahman. “Mafhoom-e Jahan-e Vatani dar Farayand: dar Jostojou-e Esalat-e Khod dar Dandanhay-e Sefid Asar-e Zadie Smith” [“Cosmopolitanism in Process: Seeking Self Auttenticity in Zadie Smith’s White”]. Resarch in Contemporary World Literature. Vo 18, No 1(1402): 139- 162.
Farhang, Mir Mohammad Sadiq. Afghanestan dar Panj gharn-e Akhir [Afghanistan in the Last Five Centuries]. 2nd Edition. Tehran, Irfan Publications, 1374.
Fayez, Mohammad Ishaq. Pishiney-e Tajaddod, Peydayesh vabalandegiy-e sher-e no dar Afghanestan [The Background of Renewal, Emergence and Growth of New Poetry in Afghanistan]. Kabul, Saeed Publishing House, 1292(a).
Fazaeli, Hassan. Tacir-e Ciyaci va Ejtemaiiy-e Nezamhay-e Afhanestan bar Adabiyat-e Dari [The Political and Social Influence of Afghanistan's Systems on Dari Literature]. Qom, Publisher of Afghanistan Strategic Studies and Research Center, 1383 (b).
Ghobar, Mir Gholam Mohammad. Afghanestan dar Masir-e Tarikh [Afghanistan on the Path of History]. 2nd Edition. Qom, Payam Mohajer, 1359a.
---. Tarikh Adabiyat-e Afghanestan Dorey-e Mohammadzaiiha [The History of Afghan Literature During the Muhammadzai Period]. Kabul, Arash Publications, 1330b.
Habibi, Fereshte. Vijegihay-e sher-e Abdolhadi Davi [Features of Abdul Hadi Davi's Poetry]. Kabul, Academy of Sciences Publications, 1387.
Javadi, Mohammad Asif. “Sher-e Mashroutiyat-e Iran va Afghanestan” [“Poem of Constitutionalism of Iran and Afghanistan”]. Third Line Quarterly, no. 3 and 4 (2012): 7-12.
Mustaghni, Abdul Ali. Saghi Nameh [Butler with the Introduction of Abdul Hai Habibi]. Kabul, Dar al-Talif Publications, 1354a.
---. Golzar-e Ashar [Gulzar Poems]. Kabul, Dar al-Talif Publications, 1353 b.
---. Divan-e Ghazaliat-e Mostaghni [Divan Ghazliat Mustaghani]. Kabul, National Defense Press, 1353c.
---. Ghasayed-e Ostad-e Sokhan [Poems of the Master of Speech]. Kabul, Published by the National Defense Press, 1342d.
Qari Abdullah. Kollyiat [General]. Edited by Mohammad Zuhair. Kabul, Bina, 1334a.
---. Gazaliyat-e Malekoshoara Qari Abdollah [The Sonnets of Malek al-Shaara Qari Abdullah]. Edited by Effat Mishtaranya. Tehran, Irfan, 1379b.
Qoyim, Abdul Qayyum. Morouri bar Adabiyat-e Moaser-e Dari [A Review of Contemporary Dari Literature]. 2nd Edition. Kabul, Saeed Publications, 1387.
Rafi, Habibullah. Tarikh-e Feshordey-e Afghanestan [Compressed History of Afghanistan]. Peshawar, published by Siad Library, "Erik", 1387.
Sakhavarz, Bashir. Tarzi va Serajolakhbar [Tarzi and Siraj Al-Akhbar]. Tehran, Irfan, 1386.
Sharifian, Maryam and colleagues. “Tahlil-e Tatbighi-e Ashar-e Ejtemaei-e Bertolet Berecht va Ahmad-e Shamloo” [“Comparative analysis of thesocial poems of Bertolt Brecht and Ahmad Shamlou”]. Research in Contemporary World Literature. Vo 20, No 1 (2014): 111-128.
Tarzi, Mahmoud. Adab da Fan [Literature in Art]. Kabul, Syed Jamaluddin Afghan Press, 1334a.
---. Kolliyat-e Tarzi [General Design]. Tehran, Farhang Publications, 1381b.
---. “Serajolakhbar [Siraj Al-Akhbar]. Second year, vol. 5 (November 1911c): 15.
---. Serajolakhbar [Siraj Al-Akhbar]. Second year, vol. 7 (January 1912d): 13.
---. Serajolakhbar [Siraj Al-Akhbar]. Third year, no. 5 (November 1913e): 21, 22.
پژوهش ادبیات معاصر جهان
دوره 28، شماره 2
بهمن 1402
صفحه 413-432

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار