ارزیابی و سنجش اثرات آینده‌نگاری بر سیاست‌گذاری توسعه در کتابخانه‌های دانشگاهی (مطالعه موردی: کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام رضا (علیه السلام)، مشهد، ایران

چکیده

هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر ارزیابی و سنجش اثرات آینده‌نگاری بر سیاست‌گذاری توسعه در کتابخانه‌های دانشگاهی با استفاده از مدل‌‌یابی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه) است.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش از حیث هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی از نوع علی است. در این پژوهش جامعه آماری شامل کتابداران، اساتید و مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه است. حجم جامعه 110 نفر و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان شامل 86 نفر است. روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی است. روش گردآوری داده‌ها میدانی و ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد که روایی آن مورد تأیید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با 77/0 محاسبه شد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها آمار توصیفی و رگرسیون خطی و مدل‌‌سازی معادلات ساختاری بود. نرم‌افزارهای مورد استفاده، (Spss26 ) و اسمارت پی ال اس (Smart Pls 3.3) بود.
یافته‌های پژوهش: یافته‌های پژوهش نشان داد که آینده‌نگاری بر ابعاد سیاست گذاری توسعه شامل مشارکت به میزان 58 درصد اثرگذاری، تسهیل پیاده‌سازی به میزان 32 درصد اثرگذاری، اطلاع‌رسانی به میزان 38 درصداثرگذاری، حمایت به میزان 42 درصد اثرگذاری و پیکربندی مجدد به میزان 54 درصد اثرگذاری بر سیاست‌گذاری توسعه درکتابخانه‌های دانشگاهی تاثیرگذار است. همچنین نقش متغیر تعدیل‌گر سیاست نیز با 21 درصد میان رابطه آینده‌نگاری و سیاست‌گذاری توسعه مورد تأیید قرار گرفت.
نتایج پژوهش: در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش که تاثیرگذاری آینده‌نگاری بر ابعاد سیاست گذاری توسعه کتابخانه‌های دانشگاهی است می‌توان چنین نتیجه گرفت که آینده‌نگاری نیز با 23 درصد اثرگذاری عاملی مؤثر بر سیاست‌گذاری توسعه و ابعاد آن است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating and measuring the effects of foresight on development policies in academic libraries (case study: academic libraries of Kermanshah)

نویسندگان [English]

  • Saeideh Akbary 1
  • Mahmoud Moradi 1
  • Soleiman Shafee 2
1 , Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Department of Knowledge and information Science, Faculty of Literature and Humanities, Imam Reza International University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of the current research was to evaluate and measure the effects of foresight on development policy in university libraries in Kermanshah using structural equation modeling.
Methods: The research is applied in terms of purpose and causal in terms of descriptive nature. The statistical population includes librarians, faculty members, and managers of university libraries in Kermanshah. The research population consisted of 110 people and the sample size using the Morgan table included 86 people. The stratified sampling method was random. The method of collecting field data and the measurement tool was a researcher-made questionnaire. The validity of questionnaire was confirmed by content validity, and its reliability was calculated using Cronbach's alpha equal to 0.77. The method of data analysis was descriptive statistics and linear regression and structural equation modeling. The software used in the research was SPSS26 and Smart PLS 3.3.
Results: The findings of the research show that foresight on the dimensions of development policy includes participation with a 58 percent effect, facilitating implementation with a 32 percent effect, informing with a 38 percent effect, support with a 42 percent effect and reconfiguration with a 54 percent effect. It has an impact on the development policy in academic libraries. Furthermore, the role of the moderating variable of policy was confirmed with 21 percent between the relationship among foresight and development policy.
Conclusions: According to the findings of the research, which indicates the impact of foresight on the policy dimensions of the development of university libraries, it can be concluded that the foresight is an effective factor on the development policy and its dimensions with 23 percent impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foresight
  • Development policy
  • Academic libraries
  • Kermanshah city

مراجع

ابراهیمی، رحمان؛ ریاحی‌نیا، نصرت؛ آخشیک، سمیه‌سادات، و وحید، مجید. (1399). تحلیل محتوای اسناد سیاست‌گذاری در حوزۀ کتابخانه‌های عمومی ایران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 26(1)، 195-159.
حریری، نجلا و رضائی، وحیده. (1396). آینده‌نگاری فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران در افق 1404. دانش‌شناسی، 10(39)، 120-107.
حیدری، امیرهوشنگ. (1394). طراحی الگوی آینده‌پژوهانه تدوین اسناد سیاست‌گذاری فناوری در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی
شاپوری، سودابه .(1387). بازاریابی در کتابخانه‌ها. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11(41)، 184-157.
طاعتی، مهکامه؛ کشاورز ترک، عین‌الله؛ قاسمی، حاکم و درویشی سه تلایی، فرهاد. (1400). تأثیر آینده­نگاری در تقویت سیاست‎گذاری و حکمرانی پیش‌نگر با تاکید بر چشم اندازهای جهانی. سیاست­نامه­ی علم و فناوری، 11(1)، 21-20.
فراستخواه، مقصود. (1392). چارچوبی مفهومی برای برنامه­ریزی مبتنی بر آینده اندیشی. پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش­عالی، 69، 21-1.
قاضی نوری، سیدسپهر و قاضی ‌نوری، سیدسروش. (1391). مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
محمداسماعیل، صدیقه و رحیمی‌نژاد، زهرا. (1387). سیاست‌های و خط‌مشی‌های توسعۀ مجموعۀ منابع الکترونیکی دانشگاه‌ها. کتاب ماه، 11(12)، 27-20.
محمدی، سعید و اسفندیاری، رجب. (1399). مرور نظام‌مند و فراتحلیل کیفی پژوهش‌های آینده‌نگاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری. آینده‌پژوهشی انقلاب اسلامی، 1(1)، 164-127.
نامداریان، لیلا. (1396). بررسی تطبیقی اثرات سیاستی آینده‌نگاری علم، فناوری و نوآوری. سیاست‌گذاری عمومی، 3(1)، 61-29.
نامداریان، لیلا، حسن‌زاده، علیرضا، مجیدپور، مهدی. (1393). ارزیابی تأثیر آینده‌نگاری بر سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری. مدیریت نوآوری، 3(2)، 102-73.
نیلی­پور طباطبایی، سیداکبر؛ طاوسی، شیوا و رفیعی‌پورعلوی، سیدداود. (1399). آینده‌نگاری فناوری و پیش ‌بینی فناوری تفاوت‌ها و شباهت‌ها. هشتمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در مدیریت، اقتصاد و توسعه.
References
Amanatidou, E. (2012). Grand challenges – A new framework forforesight evaluation? EU-SPRI Conference. Manchester.
Balaji, B. P., Vinay, M. S., & Raju, J. S. M. (2018). A policy review of public libraries in India. Working paper. Bengaluru: Indian Institute for Human Settlements. http://eprints.rclis.org/33242/
DaCosta, O., Warnke, P., Cagnin, C. & Scapolo, F. (2008). The impact of foresight on policy-making: insights from the FORLEARN mutual learning process. Technology Analysis& Strategic Management, 20(3), 369–387. https://doi.org/10.1080/09537320802000146
Ebrahimi, R., Riahinia, N., Vahid, M. & Akhshik, S. S. (2020). Content analysis of policy documents in Iran's public libraries. Research on Information Science and Public Libraries, 26(1), 159-195. (In Persian)
Farasatkhah, M. (2013). A Conceptual framework for futurity-oriented university planning. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 19(3), 1-21. (In Persian)
Georghiou, L, Keenan, M. (2008). Evaluation and impact of foresight. Cheltenham: Edward Elgar.
GhaziNouri, S. (2012). Science, Technology and Innovation. Tarbiat Modares University. (In Persian)
Glenn, J. C., Gordon, T. C. & Florescu, E. (2017). State of the future 2015-16. Millennium Project.
Hariri, N. & Rezaei, V. (2017). Foresighting information technology in university libraries of Iran in the 1404, Journal of Knowledge Studies, 10(39), 107-120. (In Persian)
Havas, A., Schartinger, D. & Weber, M. (2010). The impact of foresight on innovation policy-making: recent experiences and future perspective. Research Evaluation, 2(4), 91–104. https://doi.org/10.3152/095820210X510133
Heidari, A. (2016). Designing a Future Based Pattern for Codification of Technology Policy White Papers in Iran. Unpublished Doctoral Dissertation, Imam Khomeini International University. (In Persian)
Jaeger, P. T., Gorham, U., Sarin, L. C. & Bertot, J. C. (2013). Libraries, policy, and politics in a democracy: Four historical epochs. Library Quarterly, 83(2), 166–181. https://doi.org/10.1086/669559
Leuz, C. & Oberholzer-Gee, F. (2006). Political relationships, global financing and corporate transparency: Evidence from Indonesia. Journal of Financial Economics, 18(2), 411-439. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2005.06.006
Loveridge, D., Cuhls, K. & Keenan, M.N.M. (2001). The practice of national Foresight programs. A new analytical framework. Ideas in Progress, 23(3), 31-46.
Martin, B. (2010). The origins of the concept of ‘foresight’ in science and technology. Technological Forecasting & Social Change, 77, 1438-1447. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2010.06.009
Mohamad Esmaeil, S. & Rahimi Nejad, Z. (2008). Policies and guidelines for the development of electronic resources of universities. Book of the Month, 11(12), 20-27. (In Persian)
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 57، شماره 2
تیر 1402
صفحه 23-40

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار