بررسی اثر تغییر الگوی کشت بر منابع آب حوضه آبریز سد ملاصدرا با استفاده از روش پویایی سیستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

4 دانش آموخته دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

5 استاد گروه مهندسی عمران آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از نگرش های مدیریتی، که در سال های اخیر برای شبیه سازی سامانه های منابع آب، استفاده شده، پویایی سیستم است. در این تحقیق تلاش ‌شده است با استفاده از پویایی‌ سیستم، اقدام به شبیه سازی وضعیت منابع آبی حوضه سد ملاصدرا (در شمال استان فارس و جنوب کشور ایران) گردد. برای این منظور زیرسیستم های اقتصادی، تغییرات سطح آب زیرزمینی، تغییرات حجم آب زیرزمینی، آب سطحی و کل سامانه در محیط نرم افزار VENSIMمورد بررسی قرار گرفت. شبیه‌سازی عملکرد آبخوان های بالادست و پایین دست سد ملاصدرا و مخزن سد ملاصدرا طی سال‌های 1388 الی 1399 بررسی شد. برای این منظور دوازده سناریو (گزینه مدیریتی) مختلف ارائه شد. نتایج بررسی گزینه های مدیریتی مختلف نشان داد در صورت عدم کشت برنج به طور کامل، و جایگزینی آن با محصول کنجد، درآمد کشاورزان منطقه پایین دست سد ملاصدرا به میزان 54 درصد افزایش می باید (گزینه مدیریتی 11). در این گزینه مدیریتی درآمد کشاورزان در پایین دست سد ملاصدرا به طور متوسط 114 میلیون در سال خواهد بود. با این گزینه مدیریتی می توان، ضمن مصرف آب کمتر، همان سطوح زیرکشتی که در شرایط فعلی در مناطق پایین سد ملاصدرا کشت می شود، را کشت نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of changing the cropping pattern on Water Resources in Molla Sadra Dam Basin using the System Dynamics method

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Laghbdost arani 1
  • heidar Zarei 2
  • Freidon Radmanesh 3
  • Abazar Solgi 4
  • mehdi Zarghami 5
1 Ph.D. Student, Department of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Department of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water & Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 Associate Professor, Department of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
4 Ph.D. Graduated,Department of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
5 Professor, Department of Civil Engineering (Water), Faculty of Civil Engineering, Tabriz University, Tabriz
چکیده [English]

In recent years, system dynamics has been used as one management approach to simulate water resource systems. In this study, we tried to simulate the water resources in the Molla Sadra Dam basin (in the north of Fars province and south of Iran) by system dynamics. For this purpose, subsystems of economic, groundwater level changes, groundwater volume changes, surface water, and the whole system were investigated in the VENSIM software. Simulation of the performance of upstream and downstream aquifers of the area and Mulla Sadra Dam reservoir was investigated during the years 2008 to 2019. The 12 different scenarios were presented for this purpose. In Scenario 11, replacing rice with sesame raised the income of the downstream farmers in the Molla Sadra Dam by 54%. The farmers downstream of Mulla Sadra Dam will make about 114 million per year (in this scenario). In this scenario, we can still farm the lower areas of Mulla Sadra dam but with less water.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "؛ System dynamics"؛ VENSIM model"؛ Changing the cropping pattern"؛
  • "؛ Molla Sadra Dam"
علوم و مهندسی آبیاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 19 فروردین 1403

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 28 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 19 فروردین 1403
  • تاریخ انتشار: 19 فروردین 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار