Type de document : Original Article

Auteurs

• Adel Khanyabnejad ¹
• Mohammad Kheirinik ²

¹ Université Shahid Chamran d'Ahvaz, Ahvaz, Iran

² Maître assistant, Université Shahid Chamran d'Ahvaz, Ahvaz, Iran

Résumé

On a considéré la première traduction du Gulistan de Saadi en français par André du Ryer en 1634 comme un tournant dans l’histoire des échanges culturels franco-iraniens. De ce point de vue, cette première traduction d’un chef-d’œuvre persan en France est très importante ; elle fait connaître Saadi et son Gulistan non seulement en France, mais aussi dans le monde occidental. Autrement dit, c’est l’œuvre qui initie l’Occident à la poésie persane. Cependant, en lisant attentivement le Gulistan ou l’Empire des Roses, nous découvrons d’abord que cette œuvre n’est pas une traduction complète et qu’ensuite, elle porte de fréquentes et graves erreurs de traduction. L’objet de notre article est d’étudier les défauts de cette traduction imparfaite, à savoir sa monotonie (la présentation matérielle du texte original non respectée), les ajouts, les suppressions et les modifications injustifiables (ceux qui dénaturent complètement le sens des idées de Saadi, allant parfois jusqu’à les contredire) et le contresens dont les exemples ne sont pas rares dans l’œuvre en question.

Mots clés

• Gulistan
• Saadi
• André
• Du Ryer
• traduction
• litté
• rature persane

Titre d’article [Persian]

خوانش انتقادی اولین ترجمه گلستان سعدی به زبان فرانسه

Auteurs [Persian]

• عادل خنیاب نژاد ¹
• محمد خیری نیک ²

¹ دانشگاه شهید چمران اهواز

² استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه شهید چمران اهواز

Résumé [Persian]

گلستان سعدی برای اولین بار در سال 1634 توسط آندره دوریر (André du Ryer) به زبان فرانسه ترجمه و چاپ شد. این ترجمه نقطه عطفی در تاریخ تبادلات فرهنگی میان ایران و فرانسه به شمار می-رود. لذا، اولین ترجمه یک شاهکار ادبی فارسی به فرانسه بسیار مهم است چرا که سبب شناساندن سعدی و گلستان نه تنها در فرانسه بلکه در دنیای غرب شد. به عبارت دیگر، این ترجمه سرآغاز آشنایی غربیان با شعر فارسی بود. با این حال، با خوانش دقیق ترجمه گلستان، که عنوان فرانسوی امپراتوری گلها (l’Empire des Roses) برای آن انتخاب شده، متوجه می‌شویم که این ترجمه ترجمه کاملی از گلستان سعدی نیست و نیز اشتباهات و غلط‌های فاحش و بسیاری در آن وجود دارد. هدف مقاله حاضر بررسی معایب این ترجمه است، معایبی چون: یکنواختی لحن ( متن ترجمه فاقد ویژگی‌های ظاهری متن مبدا است)، اضافات، حذفیات و اصلاحات ناموجه ( به ویژه مواردی که باعث تحریف و گاه نقض افکار سعدی شده است)، و نیز برداشت‌های نادرست که نمونه‌های آن در این ترجمه کم نیست.

Mots clés [Persian]

• گلستان
• سعدی
• آندره دوریر
• ترجمه
• ادبیات فارسی