نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشدجامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی .نویسنده مسئول
2 دانشارجامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
روحیه علمی با مؤلفه‌هایی چون کنجکاوی، ژرف‌نگری، پرسشگری، وسعت دید، روحیه تسامح، تمایل به تفکر خلاق و واگرا و غیره یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های دانشگاهی محسوب می‌شود که از طریق آموزش قابل انتقال می‌باشد. بنابراین در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه بر آن شدیم تا عوامل مؤثر بر روحیه علمی دانشجویان را مورد بررسی قرار دهیم. روش نمونه‌گیری، روش طبقه‌ای متناسب بوده که با استفاده از الگوی کوکران 338 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که متغیرهای رشته تحصیلی، علاقه به رشته تحصیلی، ارتباط استادان با دانشجویان و دیدگاه اطرافیان نسبت به رشته تحصیلی دانشجویان، بر روحیه علمی دانشجویان تأثیرگذار است. همچنین مشخص شد که متغیرهایی چون حمایت‌های دانشگاه از فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی دانشجویان و میزان امکانات آموزشی دانشگاه بر روحیه علمی دانشجویان تأثیر ندارند.
واژه‌های کلیدی: روحیه علمی، رشته تحصیلی، امکانات، تعامل، دیدگاه اطرافیان
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Factors Affecting Scientific Spirit of University Students
نویسندگان [English]
- afsaneh ghasemi 1
- azra jarollahi 2
چکیده [English]
Scientific spirit with its components such as curiosity, extent of deliberation, deep-thinking, foresight, the spirit of tolerance, divergent and creative thinking, is among the most important university assets which are acquisitive through training. Using survey method and questionnaire, this study examines factors which have influence on student’s scientific spirit.
The method of sampling in this study is the method of appropriate category; based on Cochron pattern, 338 individuals are chosen as our sample.
The findings of the research showed that the variables such as the field of study and interest in it, professor- student relations, and the attitude of other people towards student's field of study are highly influential on the scientific spirit of university students. It also became clear that the university’s support of scientific-research activities and the levels of educational facilities do not affect the scientific spirit of the students.
کلیدواژه‌ها [English]
- scientific spirit
- subject of study
- interest in the subject of study
- University facilities
- student-professor collaboration
ابراهیمی، قربانعلی. (1371)، اجتماع علمی و رابطه آن با توسعه علمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
آشوری، داریوش. (1364)، روح علمی و زبان علمی، نشر دانش، شماره 27.
توسلی، غلامعباس. (1373)، جامعیت و مفهوم توسعه و رابطه آن با فرهنگ، مجله فرهنگ و توسعه، شماره 15
جانعلی‌زاده چوب‌بستی، حیدر. (1378)، تحلیلی بر نظریه‌های اجتماعی توسعه علم و تکنولوژی، رهیافت، شماره 21.
حبیبی، حسن. (1370)، اندیشه و روحیه علمی، تدبیر، شماره 12.
حداد علوی، رودابه. (1383)، مطالعه توصیفی ابعاد جامعه‌شناختی برنامه درسی پنهان در مدارس راهنمایی دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 3-1382 با تأکید بر هنجارهای روحیه علمی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
حسینی، ناهید. (1380)، شناخت و سنجش روح علمی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه‌های دولتی تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکز.
خسروپناه، عبدالحسین (1383). آسیبشناسی جنبش نرم‌افزاری، رواق اندیشه، شماره 37.
درودیان، رضا. (1347)، نظرآزمایی: روح علمی و چند شرط آن، راهنمای کتاب، سال یازدهم، شماره 5.
رفیع‌پور، فرامرز. (1382)، موانع رشد علمی ایران و راه‌حل‌های آن، تهران: شرکت سهامی انتشار.
شارع‌پور، محمود؛ فاضلی، محمد. (1386)، جامعه‌شناسی علم و انجمن‌های علمی در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
شلیله، محمد (1366). پیش درآمدی بر روح علمی، حسابدار، شماره 39 و 40.
صدری افشار، غلامحسین. (1369)، فرهنگ زبان فارسی، تهران: نشر کلمه.
رضایی، فاطمه. (1389)، بررسی مقایسه‌ای روحیه علمی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تهران و پیام‌نور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.
زحمتی ایرج، رقیه. (1386)، بررسی نقش جو اجتماعی دانشگاه به عنوان برنامه درسی پنهان بر نگرش دانشجویان در دانشگاه مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
عزیزی، نعمت‌الله. (1387)، بررسی چالش‌ها و نارسایی‌های تحصیلات دانشگاهی در حوزه علوم انسانی؛ تأملی بر نظرات دانشجویان، فصلنامه آموزش عالی، شماره2.
فاضلی، نعمت‌الله. (1382)، مباحثه روشی برای تدریس در دانشگاه. (نگرش مردم‌نگارانه به آموزش مشارکتی)، فصلنامه علوم اجتماعی( دانشگاه علامه طباطبائی)، شماره 24.
فاضلی، نعمت‌الله. (1382)، بررسی تطبیقی فرهنگ دانشگاهی ایران و بریتانیا (مطالعه‌ای انسان‌شناختی بر علل ناکارآمدی آموزش دانشگاهی در ایران)، نامه انسان‌شناسی، شماره 3.
قانعی‌راد. محمدامین. (1379)، جامعه‌شناسی رشد و افول علم در ایران، تهران: انتشارات مدینه.
قانعی‌راد، محمد امین. (1385)، نقش تعاملات دانشجویان و استادان در تکوین سرمایه دانشگاهی، جامعه‌شناسی ایران، شماره 25.
کاردان، علیمحمد. (1370)، شرایط روح علمی، فصلنامه دانشکده علوم انسانی، دوره اول، شماره 3.
گلوور، دیوید و دیگران. (1384)، ترجمه: ش‍اپ‍ور ب‍ه‍ب‍ی‍ان و دیگران، تهران: سمت.
معین، محمد. (1386)، فرهنگ معین، تهران: انتشارات زرین، چاپ سوم.
مولکی، مایکل. (1384)، علم و جامعه‌شناسی معرفت، ترجمه: حسین کچویان، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
ودادهیر، ابوعلی. (1377)، بررسی عوامل دانشگاهی و دپارتمانی مؤثر بر پیروی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های ایران از هنجارها و ضد هنجارهای علم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
Crothers, Charles. (1987). Robert Merton, London, Tavastack Put
Deshpandeh. (2004). Challenges in measurement of scientific attitude, Wemens University, India
Jones & Butts. (1983). Development of a set of scales to measure selected scientific attitiuds, Research in Science Education, Vol.No 13
Gardner & Schibesi. (1975). Attitudes to science: review, Studies in Science Education, Vol. No 20
Kelly & Smail. (1984). Sexdifferences in Science and Technology Research in Science Technological Education، vol. No 2
Merton. R. k. (1973). The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigashions, University of Chicago Press
)