الگوی تحلیلی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه مبانی نظری و الگوی تحلیلی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران برای حضور حداکثری در جهان اسلام است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مبانی نظری دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای سه اصل عزّت، اخوّت و وحدت در جهان اسلام می‌باشد و الگوی تحلیلی دیپلماسی عمومی ایران براساس چارچوب قدرت نرم، در بخش فرهنگ در سه مقوله زبان فارسی، عید نوروز و دیپلماسی هنر؛ در بخش ارزش‌ها در قالب حمایت از مظلومان و مسلمانان جهان، حمایت از نهضت‌های آزادی‌بخش، وحدت در جهان اسلام، مردم‌سالاری دینی، مقابله با تروریسم، مقابله با نظام سلطه، میانجی‌گری میان کشورهای متخاصم و اقدامات بشردوستانه، و در بخش سیاست‌ها در قالب دیپلماسی فرهنگ، دیپلماسی رسانه، دیپلماسی گردشگری، دیپلماسی عمومی نظامی، دیپلماسی شهروندی و دیپلماسی ورزش ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analytical Model of Public Diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the Islamic World

نویسندگان [English]

  • Fateme Atarod 1
  • Mehdi Motaharnia 2
  • Mohamad Toraby 3
1 Ph.D., Student, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University; a member of the Political Studies Association, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
چکیده [English]

This research aims to present the theoretical foundations and an analytical model of public diplomacy of the Islamic Republic of Iran for maximum presence in the Islamic world. The research method is descriptive-analytical, and the results show that the theoretical foundations of public diplomacy of the Islamic Republic of Iran are based on three principles: dignity, fraternity, and unity in the Islamic world. The analytical model of Iran's public diplomacy is based on the soft power framework, focusing on cultural aspects in three areas: the Persian language, the celebration of Nowruz, and artistic diplomacy. The values section includes supporting the oppressed and Muslims worldwide, supporting freedom-seeking movements, unity in the Islamic world, religious democracy, counterterrorism, opposition to the authoritarian regime, mediation between warring countries, and humanitarian actions. The policy section encompasses cultural diplomacy, media diplomacy, tourism diplomacy, public military diplomacy, citizen diplomacy, and sports diplomacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Diplomacy
  • Islamic Republic of Iran
  • Islamic World
  • Soft Power
قرآن کریم.
ابراهیمی، معصومه (1383). نقد و بررسی کتاب فرهنگ‌های آشپزی خاورمیانه. نامه انسان‌شناسی، شماره 6: ص177-191.
اسنو، نانسی؛ تیلور، فیلیپ ام. (1390). کتاب مرجع دیپلماسی عمومی. ترجمه روح‌الله طالبی آرانی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
بشیر، حسن (1394). دیپلماسی عمومی: سیاست‌ها و برنامه‌های جهانی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
بهرامی، محمد؛ شیخ حسینی، مختار (1398). چیستی دیپلماسی مردمی در اندیشه امام خمینی و مقایسه آن با دیپلماسی عمومی و سنّتی. سیاست متعالیه، 7 (25): ص328-309.
حسینی جبلی، میرصالح (1397). اقتضائات دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران از طریق ارتباط میان‌فرهنگی نسبت به مسلمین اندونزی. سیاست متعالیه، 6(22): ص188-169.
حسینی، امیر (13/10/1398). ورزش و دیپلماسی عمومی. سایت تابناک. قابل دسترس در:
                                                                                               http://www.blogfa.com
خبرگزاری کار ایران (7/10/1400). ایران رتبه 71 فناوری و نوآوری جهان را دارد. قابل دسترس در:
https://www.ilna.news/fa/tiny/news
خبرگزاری مهر (28/04/1395). وضعیت گسترش زبان فارسی در جهان/ با توئیم و با تو نه‌ایم. قابل دسترس در:
 https://www.mehrnews.com/news
خمینی، سید روح‌الله (1378). صحیفه امام. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج6.
درخشه، جلال؛ غفاری، مصطفی (1390). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام (فرصت‌ها، اقدامات، اولویت‌ها و دستاوردها). مطالعات فرهنگ و ارتباطات، 12(16).
دریابندری، نجف (1384). کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز. تهران: نشر کارنامه، ج1.
رضایی، مریم (28/02/1385). دیپلماسی ورزشی. همشهری.
روحی دهکردی، میترا (1381). جهانی شدن بازی‌های بومی و محلی. ورزش و ارزش، شماره 169.
سرپرست سادات، ابراهیم؛ صالحی حاجی‌آبادی، ابراهیم (1396). سازوکار تحقق افقِ وحدت و اخوت در جهان اسلام و جایگاه آن در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت. سیاست متعالیه، 5(19): ص94-77.
سعیدی، روح‌الامین (1393). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی لبنان. تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
شمس‌آبادی، ‌علی (1397). بررسی مقایسه‌ای دیپلماسی شهروندی آمریکا و ایران. سیاست، شماره 18: ص108-91.
صفوی، یحیی (1388). جغرافیای سیاسی جهان اسلام (قسمت پنجم: عوامل توانمندساز برای دستیابی به وحدت). اطلاعات جغرافیایی، شماره 71.
فاطمی صدر، امیر (1393). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
فقیهی مقدس، نفیسه؛ خلجی، علی؛ مهدوی‌راد، محمدعلی (1393). اصول راهبردی صلح در اسلام. سیاست متعالیه، 2(4): ص26-7.
کشاورز شکری، عباس (1392). فرصت‌ها و چالش‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
ملک‌زاده، محمد (1394). قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران در ابعاد منطقه‌ای. سیاست متعالیه، 3(11): ص154-133.
موسایی، میثم (1383). تخمین تابع تقاضای توریسم به ایران. پژوهشنامه بازرگانی، شماره 32: ص244-225.
ناصری، جمال‌الدین (1393). ‌دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بیداری اسلامی. مطالعات عملیات روانی،
شماره 41).
نای، جوزف (1387). قدرت نرم: ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل. ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری. تهران:‌ انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)؛ پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
واعظی، محمود (1389). دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی. گردآوری افسانه احدی. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
یاسوشی، واتانابه؛ مک‌کانل، دیوید (1389). دیپلماسی عمومی جامعه مدنی و قدرت نرم (مطالعه موردی ژاپن و آمریکا). تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
یزدان‌فام، محمود (1393). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Bially Mattern, J. (2007). Why Soft Power isn’t so Soft: Representational Force and Attraction in World Politics. In: F. Berenskoetter &d M.J. Williams (Eds.), POWER in World Politics. London & New York: Routledge.
Nye, J.S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics. New York: Public Affairs.