نگرشی به عدالت سیاسی مبتنی بر فهم عدالت بر پایه سه مؤلفه برابری، شایستگی و بیشینه کردن آن دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گلستان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از چارچوب نظری تحلیلی- استنباطی، به واکاوی مفهوم عدالت سیاسی و دایره گستره آن بپردازد. یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن است که عدالت و به‌تبع آن عدالت سیاسی برگرفته از سه مؤلفه برابری، شایستگی و بیشینه کردن آن دو بوده و درصدد تحقق مؤلفه برابری در حق تعیین سرنوشت، برخورداری همگان از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی، برابری در وضع، اجرا و نظارت بر قانون، برخورداری همگان از امنیت سیاسی و آزادی‌‌های سیاسی می‌‌باشد. همچنین مؤلفه شایستگی به دنبال تحقق حاکمیت شایسته، توجه به شایستگی در مقام وضع قانون و برخورداری شایستگان از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی محدود است. مؤلفه بیشینه کردن برابری و شایستگی نیز درصدد بهره‌‌مندی بیشترین تعداد از افراد شایسته از مزیت‌‌های سیاسی- اجتماعی محدود می‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Approach to Political Justice Based on the Understanding of Justice Grounded in the Three Principles of Equality, Competence, and Maximizing Both

نویسنده [English]

  • Ali Mohammadi Zia
Assistant Professor, Golestan University of Medical Sciences, Golestan, Iran.
چکیده [English]

This research aims to elucidate the concept of political justice and its scope using a descriptive-analytical method and applying an analytical-deductive theoretical framework. The findings indicate that justice and political justice are derived from three principles: equality, competence, and maximizing both. Striving for equality involves everyone's entitlement to political and social advantages, equality in the formulation, execution, and oversight of the law, and access to political security and political freedoms. Additionally, the competence principle seeks to achieve competent governance, emphasizing competence in establishing the law and ensuring that competent individuals benefit from political and social advantages. The principle of maximizing both equality and competence aims to optimize the benefits for the maximum number of deserving individuals from political and social advantages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Justice
  • Equality
  • Competence

مراجع

قرآن کریم.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1430ق). الشفاء. قم: انتشارات ذوی القربی.
اخوان کاظمی، بهرام (1382). عدالت در اندیشه‌های سیاسی اسلام. قم: موسسه بوستان کتاب.
تی بلوم، ویلیام (1373). نظریه‌های نظام سیاسی. ترجمه احمد تدین. تهران: آران، ج1-2.
حرانی، حسن بن علی (1398ق). تحف العقول. تصحیح علی اکبر غفاری. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
خمینی، سید روح‌الله (1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی‌‌.
دوورژه، موریس (1362). روش‏هاى علوم اجتماعى. ترجمه خسرو اسدى. تهران: امیرکبیر.
دهخدا، علی اکبر (1370). لغتنامه. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان داود. بیروت: دارالعلم الدار الشامیه.
سید باقری، سید کاظم (1397). عدالت سیاسی در قرآن کریم. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
صلیبا، جمیل (1366). فرهنگ فلسفی. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. تهران: حکمت، ج1.
طباطبایی، محمدحسین (1391ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، ج12، 24.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1373). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی.
علیخانی، علی‌اکبر (1382). عدالت در نگرش و روش امام علی(ع). رساله دکتری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
علیخانی، علی‌اکبر و همکاران (1388). درآمدی بر نظریه سیاسی عدالت در اسلام. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
عمید زنجانی، عباسعلی (بی‌‌تا). مبانی اندیشه سیاسی در اسلام. تهران: موسسه فرهنگی اندیشه.
فارابی، ابونصر محمد (1961م). فصول المدنی. تحقیق م. دنلوپ. کمبریج.
فارابی، ابونصر محمد (1986م). فصول منتزعه. بیروت: دار المشرق.
فتاحیان، محمدحسین؛ رضاپور، حسین (1400). ترسیمی از رابطه عدالت و امنیت در نظام اسلامی با تأکید بر اندیشه امام خمینی. سیاست متعالیه، 9(33).
کافی، مجید (1396). هدفمندی و آرمان‌گرایی در سبک زندگی اسلامی. پژوهشنامه سبک زندگی، 3(5).
کلمن، جیمز اس. (1380). نشانگان توسعه: انفکاک ساختاری، برابری، ظرفیت. در: بحران‌‌ها و توالی‌‌ها در توسعه سیاسی، لئونارد بایندر، ترجمه غلامرضا خواجه سروی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. بیروت: موسسه الوفاء، ج72.
مطهری، مرتضی (1372). عدل الهی. قم: صدرا.
نائینی، محمدحسین (1361). تنبیه الامه و تنزیه المله. تهران: شرکت سهامی انتشار.
همپتون، جین (1380). فلسفه سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: طرح نو.
Aristotl. (1973). Ethics (The Nicomachean Ethics Translated). Trans. By J.A.K. Thomason. Penguin.
Rawls, J. (1999). A Theory of Justice. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار