نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 ماجیستر في قسم اللغة العربیة و آدابها، بجامعة کوثر بجنورد، کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة، ایران، بجنورد
2 أستاذ مساعد في قسم اللغة العربیة و آدابها، بجامعة کوثر بجنورد، کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة، ایران، بجنورد
3 أستاذ مساعد في قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة کوثر بجنورد، کلیة الأداب والعلوم الإنسانیة، ایران، بجنورد
المستخلص
التكرار الهندسي من العلوم الحديثة والمهمة للغاية والذي يسعی لشرح قيمة التكرار وإفرازاته الدلاليّة. نظرًا للهندسة الخاصة، يلعب هذا الشكل من التكرار دورًا مهمًا في التماسك الصوتي والدلالي للكلمة ويؤسس ارتباطًا في الجوانب الفنية والجمالية للعمل الأدبي. في القرآن الكريم، تلعب ظاهرة التكرار الهندسي باعتبارها نمطًا فاعلًا من أنماط التعبير دورًا أساسيًا في نقل المفاهيم والموضوعات المقصودة. من بين سور القرآن الكريم، نتتبع التكرارات اللفظية في سياق سورة آل عمران بنية وترتيبًا، ونسعی إلی کشف ما تؤديه إلى إيجاد أنواع مختلفة من التكرار الهندسي. تهدف هذه الورقة البحثية بالاعتماد علی المنهج الوصفي - التحليلي إلى معرفة الوظيفة الجمالية للتكرار الهندسي والدور البارز لهذا النوع من التكرار في سورة آل عمران. في هذا الصدد، تم رصد ودراسة آيات سورة آل عمران من حيث التكرار الهندسي، في هذا الصدد، تم معالجة آيات سورة آل عمران ودراستها من حيث التكرار الهندسي، ومن خلال تقديم الأدلة، وقد وجدنا أن الترابط البنيوي والدلالي لسورة آل عمران يرجع إلى حد كبير إلى التكرار الهندسي، ومن بين أنواع التكرار الهندسي تجدر الإشارة إلی التكرار الاستهلالي، والختامي، والهرمي، والدائری، والتراكمي إذ نری لها حضورًا واسعًا في هذه السورة، ومن الواضح أن هذا التكرار المکثّف في هذه السورة يدل على انسجام النظام والإيقاع المستخدم في بناء وسياق الخطاب لإيصال رسالة السورة. في هذه السورة، وفقًا لغرضها، تم استخدام التكرار الهندسي للتأكيد على الرسائل وتثبيتها وإبراز المفاهيم في ذهن الجمهور وتوسيع المعنى وما إلى ذلك من المقاصد والدلالات.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تحلیل جلوه های زیبایی شناختی تکرار هندسی در سوره آل‌عمران
المؤلفون [Persian]
- طیبه محترم نژاد 1
- محمد غفوری فر 2
- سبحان کاوسی 3
1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکده علوم انسانی، ایران، بجنورد
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکده علوم انسانی، ایران، بجنورد
3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکده علوم انسانی، ایران، بجنورد
المستخلص [Persian]
تکرار هندسی یکی از دانش‌های نوظهوری است که برای تبیین ارزش تکرار از اهمیت زیادی برخوردار است، است. این شکل از تکرار به جهت هندسه خاصی که دارد، در انسجام آوایی و معنایی کلام نقش چشمگیری داشته و با ابعاد هنری و زیبایی‌شناختی اثر پیوند برقرار می کند. در قرآن کریم پدیدة تکرار هندسی به‌عنوان یکی از اسلوب های بیانی در افاده مفاهیم و مضامین مورد نظر نقش اساسی دارد. در میان سُوَر قرآن کریم، تکرارهای کلامی در بافت سوره آل عمران از یک معماری و نظم خاصی تبعیت می کند که موجب پیدایی گونه های مختلفی از تکرار هندسی می شود. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، کارکرد زیبایی‌شناختی تکرار هندسی و نقش برجسته این نوع تکرار در سورة آل‌عمران را بررسی کند. در این راستا آیات سوره آل عمران از نظر تکرار هندسی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته و با ارائه شواهدی معلوم گشته است که انسجام ساختاری و معنایی سوره آل‌عمران تا حد زیادی مرهون تکرارهای هندسی است و در میان انواع تكرار هندسی، تکرار استهلالي، ختامي، هرمي، دايره اي و تراكمي در اين سوره حضور گسترده ای دارند پرواضح است که این بسامد چشمگیر در این سوره بیانگر هماهنگی نظم و ایقاع به کار رفته در ساختار و بافت کلام جهت ادای پیام سوره است. در این سوره متناسب با هدف و غرض آن، از تکرار هندسی جهت تأکید و تثبیت پیام ها و برجسته سازی مفاهیم در ذهن مخاطب، گسترش معنا و ... بهره گرفته شده است.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- قرآن کریم
- آل‌عمران
- زیبایی شناسی
- تكرار
- تکرار هندسي
)