تبیین توسعه آموزشی در شهرستان‌های استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار تاریخ و جامعه‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

امروزه آموزش به عنوان عامل کلیدی در فرایند رشد و توسعه همه جانبه جوامع شناخته می‌شود. در کل مبنای توسعه است. گسترش و بهبود آموزش می‌تواند به کاهش نابرابری در جامعه کمک کند و فرایند توسعه را سرعت بخشد. هدف پژوهش، تبیین توسعه آموزشی در شهرستان‌های استان کردستان است. پژوهش حاضر کاربردی و روش اجرای آن تحلیلی - توصیفی است. جامعه آماری آن شهرستان‌های استان کردستان می‌باشند.. با توجه به هدف برای بررسی توسعه آموزشی استان کردستان از 20 شاخص آموزشی که از مدل آنتروپی جهت وزن‌دهی، ‌ضریب پراکندگی جهت مشخص شدن میزان پراکندگی شاخص‌ها، دو مدل SAW و SAR و روش ترکیبی جهت سطح‌بندی و مشخص شدن میزان برخورداری شهرستان‌ها استفاده شد. با توجه به اینکه در پژوهش از دو مدل جهت سطح‌بندی شهرستان‌ها استفاده شد و چون رتبه بعضی شهرستان‌ها متغیر بود در نتیجه از روش ترکیبی جهت ادغام نتایج استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که 40 درصد شهرستان‌ها نسبتاً برخوردار (‌سروآباد، بیجار، قروه و دهگلان)، 50 درصد نیمه برخوردار (کامیاران، دیواندره، مریوان، سنندج و سقز) و شهرستان بانه نسبتاً محروم می‌باشد. این نتایج نشان از نابرابری در بین شهرستان‌ها در برخورداری از شاخص آموزشی را دارد. در میان 20 شاخص پژوهش بیشترین اختلاف و نابرابری به ترتیب مربوط به به شاخص نسبت کارکنان به دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی و نسبت امکانات آموزشی به دانش‌آموزان در مقطع متوسطه اول بزرگسالان و کمترین به ترتیب مربوط به نسبت قبول‌شدگان متوسطه اول به کل دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول و نسبت قبول‌شدگان مقطع ابتدایی به کل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی می‌باشد با توجه به نتایج مشخص شد بین شهرستان استان در برخورداری از شاخص‌های توسعه آموزشی نابرابری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explanation of educational development in the cities of Kurdistan province

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Jahani Dolatabad 1
  • chnour mohammadi 2
1 Associate Professor of History and Sociology university of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran
2 phd student,, geography and urban planning, university of Mohaghegh Ardabili. Ardabil
چکیده [English]

Today, education is recognized as a key factor in the process of comprehensive growth and development of societies It is the basis of development as a whole. Expanding and improving educationcan help reduce inequality in society and accelerate the development process.The purpose of the research is to explain the educational development in the cities of Kurdistan province. The present research is applied and its implementation method isanalytical-descriptive.The statistical population is the cities of Kurdistan province. According to the purpose of studying the educational development of Kurdistan province, 20educational indicators including entropy model for weighting, scattering coefficient to determine the scattering of indices, two models SAW and SAR and a combined method for leveling and determining the extent of enjoyment Cities were used. Due to the fact that in the research, two models were used to level the cities and because the rank of some cities was variable, the combined method was used to Merge the results. The results show that 40% of the cities are Relatively enjoyed (Sarvabad, Bijar, Qorveh and Dehgolan), 50% are Half enjoyed (Kamyaran, Divandere, Marivan, Sanandaj and Saqez) and Baneh is Relatively deprived These results indicate inequalityamong cities in having an educational index. Among the 20 research indicators, the highest differences and inequalities were related to the ratio of staff to students in primary school and the ratio of educational facilities to students in junior high school, respectively, and the lowest were related to the ratio of those admitted to junior high school, respectively. The total number of junior high school students and the ratio of those admitted to the junior high school to the total number of junior high school students is According to the results, it was found that there is inequality between the cities of the province in having indicators of educational development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Development
  • Kurdistan Province
  • Combined Method

مراجع

  • امانپور، سعید؛ اسماعیلی، اعظم؛ جوکار، سجاد(1391)، تعیین درجه توسعه­یافتگی شهرستان­های استان خوزستان از نظر شاخص آموزشی با استفاده از روش تاکسونومی عددی. فصل­نامه آمایش محیط، شماره 17، صص 61-41.
  • اسماعیلی، محمد (1377)، مقایسه شاخص­های آموزشی و تربیتی مدارس راهنمایی شبانه­روزی و عادی استان اردبیل، شورای تحقیقات آموزش. اداره کل آموزش و پروزش استان اردبیل.
  • اکبری، محمود (1394)، تحلیل فضایی شاخص­های توسعه آموزشی در مناطق شهری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه­ای، سال پنجم، شماره ۱۵، صص 84-69.
  • اکبری، تقی؛ حسنی­، محمد­؛ مهاجران­، بهناز؛ موسوی، میر­نجف و سامری­، مریم (1398)، سنجش میزان محرومیت مناطق آموزش و پرورش استان اردبیل و ارائه راهبردهایی به منظور نیل به توسعه پایدار آموزشی، فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، صص 114-97.
  • بهشتی، محمد باقر (۱۳۸۲). توسعه اقتصادی ایران. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز.
  • بربری ، محمد جواد؛ راغفر، حسین و کلانتری ، عبدالحسین (1396)، بررسی تطبیقی تأثیر توسعه آموزشی بر توسعه ایران و کشورهای منتخب، پژوهش در نظام­های آموزشی، شماره 38، صص 136-103.
  • پور­احمد، احمد؛ فردوسی، سجاد و شاه­محمدی، حمیدرضا (1395)، بررسی شاخص­های گردشگری دریایی در استان­های ساحلی ایران، فصلنامه علوم و فناوری دریا، شماره 78، صص 78-55.
  • پور­طاهری، مهدی، فتاحی، احداله­؛ نعمتی، ­رضا و آدینه­وند، اسماعیل (1395)، تبیین مزیت­های استفاده از مدل ترکیبی تصمیم­گیری WASPAS در مکان­یابی روستاهای هدف گردشگری مطالعه موردی روستاهای گردشگری استان لرستان)، برنامه­ریزی و آمایش فضا، دورۀ بیستم، شمارۀ دو، صص 301- 113.
  • ثابتی، مریم؛ همایون سپهر، محمد و احمدی، فخر­الدین (۱۳۹۳)، نقش آموزش عالی در توسعه ملی، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 4، صص ۵۹-۱۸.
  • حکمت­نیا، حسن و موسوی، میر­نجف (۱۳۹۲)، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه­ا­ی، چاپ سوم. تهران: آزاد­پیما.
  • دربان­آستانه، علیرضا؛ طهماسبی، سیامک؛ رضایی، پانیذ ­(1394)، تحلیل الگوی نابرابری فضای آموزشی شهرستان­های کشور، دو فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی­، 5، شماره 9، صص 50-31.
  • سرداری، اکبر (1396)، سنجش توسعه مناطق آموزشی استان کردستان و ارائه الگوی تخصیص عادلانه منابع مالی، پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، راهنما دکتر صمد برزویان، دانشگاه علامه طباطبائی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  • سالنامه آماری سال (1397)­، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان کردستان.
  • سرخ­جعفر، اسماعیل (1380)، کردستان و مسأله نابرابری­های آموزش، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، شماره ۱۹، صص 181- 143.
  • سرداری، اکبر (1396)، سنجش توسعه مناطق آموزشی استان کردستان و ارائه الگوی تخصیص عادلانه منابع مالی، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، راهنما دکتر صمد برزویان، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
  • صابری، حمید و نصراللهی­نیا، اعظم ( 1396)، ارزیابی توسعه آموزشی شهرستان­های استان ایلام با استفاده از مقایسه مدل­های چند شاخصه، پژوهش­های مکانی – فضایی، شماره­ی دوم، صص 65-51.
  • زارعی، یعقوب (1396)، تحلیل نابرابری­های آموزشی در بعد منطقه­ای (مطالعه موردی­: شهرستان­های استان هرمزگان). پژوهش­نامه فرهنگی هرمزگان، شماره 14، صص118-79.
  • فاطمی امین­، زینب (۱۳۹۱)، بررسی تطبیقی رابطه میان میزان توسعه­یافتگی با بازدهی نظام­ آموزشی در میان کشورهای جهان، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد­، شماره ۹، صص 155-135.
  • کریم­زاده، مجید­ و کریم­زاده، بهزاد (1400)، سنجش درجه توسعه­یافتگی و محرومیت آموزشی شهرستان­های استان سیستان و بلوچستان، نشریه علمی فناوری آموزشی، جلد 15، شماره 2، صص 418-409.
  • لطفی، حیدر (1396)، تحلیل و بررسی نقش تحولات و تقسیمات سیاسی بر توسعه شهری با استفاده از مدلSAR (مطالعه موردی: استان گلستان)، پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره 4، شماره ۴، صص 703-687.
  • مرکز آمار ایران (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
  • مردوخی، سوما و ساعی ارسی، ایرج (1397)، تبیین علل توسعه­نیافتگی استان کردستان ایران (با کاربست روش کیفی)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال یازدهم، شماره اول، صص 75-63.
  • ملکی، سعید؛ احمدی، رضا و ترابی­، ذبیح الله (1392). سطح­بندی توسعه آموزشی در شهرستان­های استان خوزستان، دو­فصنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی، سال دوم، شماره چهارم، صص 197- 167.
  • موسوی، میرنجف­؛ حسنی، محمد و سامری، مریم (1394)، سنجش درجه توسعه یافتگی و محرومیت مناطق آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی، دوفصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی، دوره چهارم، شماره 7، صص 103-83.
  • مؤمنی، منصور (۱۳۸۲)،انتخاب روش بهینه انتقال آب به مزارع نیشکر در استان خوزستان، مجله مدرس، دوره هفتم، شماره 3، صص ۱۲۳-۱۳۶.
  • محمدپور­زرندی، حسین (۱۳۹۴)، جایگاه آموزش در توسعه ی پایدار شهری، فصلنامه­ی اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شماره­ی ۱۰، صص ۱۲۵-۱۱۱.
  • نسترن، مهین (۱۳۸۲)، تبیین فضایی و تحلیل پراکنش نماگرهای آموزشی (مطالعه موردی: مناطق شهری اصفهان)، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره ۱۵، شماره 1 و2، صص58-39.
  • نجار­ی، مهدی و حسنی، محمد (1397). تحلیل نابرابری فرصت­های دسترسی به آموزش عالی (مورد مطالعه: شهرستان­های استان آذربایجان غربی)، دو فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی­، دوره هفتم، شماره چهاردهم، صص96-76.
  • یزدانی، محمد حسن؛ غفاری گیلانده، عطا و علیزاده، یوسف (1392)، بررسی و رتبه­بندی توسعه آموزشی نواحی نوزده­گانه آموزش و پرورش استان اردبیل، دو فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی،­ سال دوم، شماره چهارم، صص 66-37.
  • Cowen,M.P.,Shenton,W.)1996(.Doctorines of development. First Edition. Routh Routledge 123P
  • .Gibbs, G. (2013). Reflections on the changing nature of educational development. International journal for academic development, 18(1), 4-14.
  • Jhingran,D and Sankar,D. (2009) Addressing Educational Disparity,Using District Level Education Development Indices for Equitable Resource Allocations in India.Pp.1-32.
  • Krishnaratne, S., White, H., & Carpenter, E. (2013). Quality education for all children? What works in education in developing countries? New Delhi: International Initiative for Impact Evaluation (3ie), Working Paper, (20).
  • Kreber, C., Brook, P., & Policy, E. (2001). Impact evaluation of educational development programmes. International Journal for Academic Development, 6(2), 96-108.
  • Mercan, M., & Seze, S. (2014).The effect of ducation expenditure on economic growth: The case of Turkey. Social and Behavioral Sciences,109(10), 230-925.
  • Riddell, Robert. (2011): Sustainable Urban Planning Tipping the Balance. Blackwell publishing.
  • Rondinelli, Dennis A.. ,­(1985), applied method of regional analysis, boulder and London,west view press.
  • John (1971) a theory of justice cambridge harvard university press.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار