نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شراره سادات سرسرابی ¹
• سمانه ذوالفقاری ²

¹ استادیار گروه علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان

² دانش آموخته دکترای آموزش زبان دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تحلیل زبان شناسی گفتمان زائران حرم امام رضا (ع) از دو بعد کلامی و‌غیر کلامی می باشد. در بعد کلامی از طریق مصاحبه بازائران داده‌ها جمع‌آوری و تحلیل می‌شوند و در بعد غیر کلامی از طریق مشاهده ا عملکرد زبان بدن برای درک مفاهیم احساسی زائر بررسی تا مشخص شود که از میان حرکات و رفتارهای بدنی کدام اندام بیشترین کاربرد را در طول زیارت و انجام مناسک دارد. لذا داده‌های این پژوهش با روش مشاهده و مصاحبه با 20 زائر ایرانی شیعه و یا اهل تسنن در بازه سنی20 تا 60 سال، که درتابستان1400 به زیارت حرم امام رضا (ع) آمده بودند، جمع‌آوری شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس بوده است. در این تحقیق، ابتدا داده‌های کلامی بر اساس روش کالزی و دیکلمن (1978) تحلیل شده و سپس به بررسی رابطه بین اشارات غیرکلامی سر که شامل حرکات ابرو، چشم و لب می باشد و همچنین حرکات دست و پا با میزان احساسات زاﺋران پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بعد کلامی، انگیزه های تشرف به حرم هم مادی است و هم معنوی اما انگیزه‌های معنوی و روحی مخصوصا کسب آرامش روحی و ثواب و شفاعت مهمتر و مشهودتر است. در میان رفتارهای غیرکلامی زاﺋﺮان، حرکات دست بیشترین سهم را در تبیین ادراک احساسی دارد. در واقع زاﺋﺮان با حرکات مختلف دست خود پیام‌هـای گونـاگونی را القا ک و یا ارتباط موثرتری با استفاده از دست‌ها برقرار‌می‌کنند

کلیدواژه‌ها

• بررسی زبان شناختی
• تحلیل کلام
• زائر
• زبان بدن
• گفتمان زیارت