(Nie)zwyczajna kremlowska codzienność – Fabien Nury, Thierry Robin: "Śmierć Stalina. Prawdziwa historia… radziecka"

Marcin Kowalczyk

doi:10.21697/zk.2023.10.03

Opublikowane: 2023-12-31

Nr 10 (2023)

(Nie)zwyczajna kremlowska codzienność – Fabien Nury, Thierry Robin: "Śmierć Stalina. Prawdziwa historia… radziecka"

Marcin Kowalczyk

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2023.10.03

Abstrakt

The (Un)ordinary Everyday Reality in the Kremlin: Fabien Nury and Thierry Robin’s The Death of Stalin: A True Soviet Story

Daily life is usually associated with repetition and the ordinary. There are, however, settings where the quotidian is far from usual or familiar. Marked by dread and uncertainty, the everyday reality in the Kremlin during Joseph Stalin’s era is one such case evocatively presented in Fabien Nury and Thierry Robin’s graphic novel The Death of Stalin: A True Soviet Story. The article demonstrates how history can be artistically reworked through the comic medium. The analysis focuses on the choice of colors, composition of the panels, perspective, and creation of characters, and refers to the postulates put forward by Hillary Chute, Roland Barthes, and Michel Foucault. The paper concludes that the authors of The Death of Stalin not only offer a convincing take on one of the most crucial moments in the history of the Soviet Union and the world but also employ subtle artistic measures typical of comics to recreate the overwhelming atmosphere of everyday life in the Kremlin dominated by omnipresent fear and uncertainty about the future. The insights they offer into the actions of top-ranking communist officials serve as an artistic commentary on the findings of professional historians, inviting further interpretations.

Słowa kluczowe:

daily life, Fabien Nury;, Thierry Robin;, Stalin;, graphic novel

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kowalczyk, M. (2023). (Nie)zwyczajna kremlowska codzienność – Fabien Nury, Thierry Robin: "Śmierć Stalina. Prawdziwa historia… radziecka". Załącznik Kulturoznawczy, (10), 39–60. https://doi.org/10.21697/zk.2023.10.03

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Applebaum Anne, Gułag, przeł. J. Urbański, Świat Książki, Warszawa 2005.
Google Scholar

Awtorchanow Abdurachman, Zagadka śmierci Stalina. Spisek Berii, przeł. A. Drawicz, LTW, Warszawa 2002.
Google Scholar

Bachórz Józef, Karta z dziejów zdrowego rozsądku, czyli o fizjonomice w literaturze, „Teksty: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja” 1976, nr 2(26).
Google Scholar

Barthes Roland, Przyjemność tekstu, przeł. A. Lewańska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1997, s. 23.
Google Scholar

Barthes Roland, Efekt rzeczywistości, przeł. M.P. Markowski, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
Google Scholar

Buryła Sławomir, Topika Holocaustu: wstępne rozpoznanie, „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” 2012, nr 10.
Google Scholar

Carroll Warren H., Narodziny i upadek rewolucji komunistycznej, przeł. A. Żabokrzycki, Wektory, Kąty Wrocławskie 2008.
Google Scholar

Godzic Wiesław, Żakowski Maciej (red.), Gadżety popkultury, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
Google Scholar

Chute Hillary, Disaster Drawn: Visual Witness, Comics, and Documentary, The Belknap Press ofHarvard University Press, Cambridge 2015.
Google Scholar

Droit Roger-Pol, 51 zabaw (z) rzeczami. Doświadczanie rzeczywistości, przeł. E. Urscheler, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Google Scholar

Figes Orlando, Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji, przeł. W. Jeżewski, Magnum,Warszawa 2010.
Google Scholar

Fitzpatrick Sheila, Zespół Stalina. Niebezpieczne lata radzieckiej polityki, przeł. K. Iwaszkiewicz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017.
Google Scholar

Foucault Michel, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Aletheia, Warszawa 2009.
Google Scholar

Jasiński Maciej, Kolorowa rzeczywistość, czyli obraz PRL w polskim komiksie, Ongrys, Bydgoszcz 2019.
Google Scholar

Lustiger Arno, Czerwona Księga. Stalin i Żydzi, przeł. E. Kaźmierczak, W. Leder, W.A.B., Warszawa 2004.
Google Scholar

McCloud Scott, Zrozumieć komiks, przeł. M. Błażejczyk, Kultura Gniewu, Warszawa 2021.
Google Scholar

Maślanka Tomasz, Strzyczkowski Konstanty (red.),Między rutyną a refleksyjnością. Praktyki kulturowe i strategie życia codziennego, Wydawnictwo UW, Warszawa 2012.
Google Scholar

Montefiore Simon Sebag, Stalin. Dwór czerwonego cara, przeł. M. Antosiewicz, Magnum, Warszawa 2004.
Google Scholar

Morawiec Arkadiusz, Literatura w lagrze, lager w literaturze: fakt, temat, metafora, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2009.
Google Scholar

Norris Stephen M., Killing Stalin: An Interpretation in Three Acts, „Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History” 2018, Vol. 19, No.4.
Google Scholar

Nury Fabien (scen.), Robin Thierry (rys.), Śmierć Stalina. Prawdziwa historia… radziecka, przeł. W. Birek, Nonstopcomics, Katowice 2018.
Google Scholar

Pastoureau Michel, Black. The History of Color, przeł. J. Gladding, Princenton University Press, Princeton 2008.
Google Scholar

Pastoureau Michel, Red. The History of Color, przeł. J. Gladding, Princenton University Press, Princeton 2017.
Google Scholar

Pipes Richard, Komunizm, przeł. J.J. Górski, Świat Książki, Warszawa 2008.
Google Scholar

Plamper Jan, Kult Stalina. Studium alchemii władzy, przeł. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Świat Książki, Warszawa 2014.
Google Scholar

Porter Martin, Windows of the Soul. The Art of Physiognomy in European Culture1470-1780, Clarendon Press, Oxford 2005.
Google Scholar

Priestland David, The Red Flag. A History of Communism, Penguin Books, London 2009.
Google Scholar

Rapoport Jakow, Ostatnia zbrodnia Stalina: 1953 – spisek lekarzy kremlowskich, przeł. D. Wieczorek, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa 2011.
Google Scholar

Rivière Claude, Teoria obrzędów świeckich w trzydziestu tezach, przeł. J.J. Pawlik, w: Rytuał. Przeszłość i teraźniejszość, red. M. Filipak, M. Rajewski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Google Scholar

RubensteinJoshua, Ostatnie dni Stalina, przeł. J. Skowroński, Prószyński Media, Warszawa 2017.
Google Scholar

Sulima Roch, Antropologia codzienności, Wydawnictwo UJ, Kraków 2000.
Google Scholar

Thom Françoise, Beria. Oprawca bez skazy, przeł. K. Antkowiak, Prószyński i S-ka, Warszawa 2016.
Google Scholar

Tomasik Wojciech, Słowo o socrealizmie, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1993.
Google Scholar

Tyrmand Leopold, Dziennik 1954, Puls, Londyn 1993.
Google Scholar

Węgrzyniak Anna, Stępień Tomasz (red.), Rytuały codzienności, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy, Katowice 2008.
Google Scholar

Wilson Elizabeth, Playing with Fire. The Story of Maria Yudina, Pianist in Stalin’s Russia, Yale University Press, New Haven and London 2022.
Google Scholar

Ziębińska-Witek Anna, Holocaust. Problemy przedstawiania, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
Google Scholar

Żaglewski Tomasz, Superkultura. Geneza fenomenu superbohaterów, Universitas, Kraków 2021.
Google Scholar

Źródła internetowe
Google Scholar

Dymmel Piotr, „Śmierć Stalina” – recenzja, Paradoks,27.06.2019, https://paradoks.net.pl/read/38115-smierc-stalina-recenzja (dostęp 14.10.2022).
Google Scholar

Europe Comics, NYCC17 interviews – Fabien Nury, 19.09.2017,https://www.europecomics.com/nycc17-interviews-fabien-nury/ (dostęp 10.10.2022).
Google Scholar

Vertaldi Aurélia, «La Mort de Stalin» censure en Russie: «Ce qui compte pour le Kremlin, c'est d'avoir l'air offensé», Le Figaro, 5.04.2018, https://www.lefigaro.fr/bd/2018/04/05/03014-20180405ARTFIG00268--la-mort-de-staline-censure-en-russie-ce-qui-compte-pour-le-kremlin-c-est-d-avoir-l-air-offense.php (dostęp 10.10.2022).
Google Scholar

Źródło ilustracji
Google Scholar

F. Nury (scen), T. Robin (rys.), Śmierć Stalina. Prawdziwa historia… radziecka, przeł. W. Birek, Katowice 2018, s. 21 (il. 1), s. 64 (il. 2), s. 22 (il. 3), s. 49 (il. 4), s. 116 (il. 5).
Google Scholar