Hayvancılık İşletmelerinin Yem Bitkileri Yetiştiriciliği ve Mera Kullanım Alışkanlıklarının Karşılaştırmalı Analizi
Öz
Bu
çalışma, Tekirdağ ve Kırklareli illerinde seçilen birer ilçede hayvancılık
işletmelerinin yem bitkileri yetiştiriciliği ve mera kullanım alışkanlıkları
açısından karşılaştırılması amacıyla yürütülmüştür. Tekirdağ ili merkez ilçeye
bağlı 6 köyde 36, Kırklareli ili Pehlivanköy ilçesinde bağlı 9 köyde 55 olmak
üzere toplam 91 üretici ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen
verilerin analizinde öncelikle yüzde, ortalama, standart sapma gibi tanımlayıcı
istatistikler kullanılmıştır. İncelenen değişkenler açısından iller arasında
farklılık olup olmadığı, kesikli verilerde ki kare testi ile ortaya
konulmuştur. İşletmelerin yem bitkileri yetiştiriciliği ve mera kullanım
alışkanlıkları bakımından birbirinden ayıran özellikler diskriminant analizi
ile belirlenmiştir. Kırklareli ilinde üreticilerin ortalama eğitim süresi 7.53
yıl, ortalama yaşı 46.84, ortalama hayvan sayısı 17.69, meradan yararlanma
süresi 3.89 ay, yetiştirilen yem bitkisi sayısı 1.87 adet, meralardaki bitki
türü sayısı 2.38 ve işletmenin meraya uzaklığı 574.55 m olarak bulunmuştur.
Tekirdağ ilinde ise üreticilerin ortalama eğitim süresi 7.56 yıl, ortalama yaşı
49.39, ortalama hayvan sayısı 41.92, meradan yararlanma süresi 6.56 ay,
yetiştirilen yem bitkisi sayısı 2.97 adet, meralardaki bitki türü sayısı 2.72
ve işletmenin meraya uzaklığı 688.89 m olarak bulunmuştur. Kırklareli
ve Tekirdağ ilindeki üreticiler arasındaki yem bitkileri yetiştiriciliği ve
mera kullanım alışkanlıkları farklılığının istatistiki olarak önemli olup olmadığını
tespit etmek üzere yapılan ki kare testi sonucunda, otlatma planlarında hayvan
türüne göre ayırım yapma, su baskınından etkilenen mera olması ve yem bitkileri
desteklemesi alma durumunun illere göre değiştiği tespit edilmiştir. Uygulanan
doğrusal diskriminant analizi sonucuna göre, üreticiler arasındaki ayırıma etki
eden en önemli değişkenlerin meradan yararlanma süresi ve yetiştirilen yem
bitkisi sayısı olduğu belirlenmiştir. Grup merkezi değerlerine göre, meradan
yararlanma süresinin ve yetiştirilen yem bitkisi sayısının Tekirdağ ilindeki
işletmelerde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Diskriminant analizi
sonucunda toplamda bütün işletmelerin %75.80’inin doğru bir şekilde gruplandığı
bulunmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda, Tekirdağ ilindeki üreticilerin
yem bitkileri yetiştiriciliği ve mera kullanımı konusunda Kırklareli ilindeki
üreticilere göre daha bilinçli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182. Bursa.
- Alhassan, A., Salifu, H., & Adebanji, A.O. (2016). Discriminant analysis of farmers adoption of improved maize varieties in Wa Municipality, Upper West Region of Ghana. SpringerPlus 5 (1): 1514.
- Altın, M., Tuna, C,, Nizam, İ., & Ateş, E. (2005). Pirinççi köyü meraları dolgu alanlarını bitkilendirme uygulamaları. VI. Tarla Bitkileri Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (1157-1162 ss.), Antalya.
- Altın, M., Gökkuş, A., & Koç, A. (2011). Çayır ve Mera Yönetimi. 2. Cilt. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM Yayınları Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara.
- Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., & Karadağ, Y. (2009). Yem Bitkileri. Genel Bölüm, Cilt 1, s:11-12, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
- Bakır, G., & Han, F. (2014). Yalova ilindeki işletmelerin yapısal özelliklerini etkileyen faktörler: Yem ve besleme alışkanlıkları. Türkiye Tarımsal Araş. Derg., 1(1): 55-62.
- Boyar, S., & Yumak, H. (2000). Isparta ve Burdur illeri süt sığırcılığı işletmelerinde kaba ve karma yem mekanizasyon düzeyi, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bil. Derg. 10 (1):11-18.
- Cangül, O. (2006). Diskriminant analizi ve bir uygulama denemesi (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Bursa.
- Çelik, Ş., İnci, H., Şengül, T., & Söğüt, B. (2015). Diskriminant analizi ile bıldırcın yumurtalarında bazı kalite özellikleri ile tüy rengi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 12 (3): 47-56.
- Daş, A., İnci, H., Karakaya, E., & Şengül, A.Y. (2014). Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bil. Derg. 1 (3): 421-429.
- Demir, P., Aksu Elmalı, D., Işık, S., Tazegül, R., & Ayvazoğlu C. (2013). Kars ili süt sığırcılık işletmelerinde yem kullanımı ve hayvan besleme alışkanlıklarının ekonomik önemi. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg., 8 (3): 229-236.
- Diler, A., Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Güler, O., & Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 310: 149-156.
- George, D., & Mallery, P. (2006). SPSS for Windows: Step by step (Altıncı Baskı.). Boston: Pearson A and B.
- Green, S.B., Salkind, N.J. & Akey, T.M. (2000). Using SPSS for Windows: Analyzing and Understanding Data (2nd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
- Gonzalo, J., & Bachiller, J. (2004). Forage production and economic analysis of the main types of farms in a Mediterranean agroforestry system. .Land Use Systems in Grassland Dominated Regions, Prooceedings of the 20th General Meeting of the European Grassland Federation (67-69 ss), 21-24 Haziran 2004, Luzern, Switzerland.
- Halagundegowda, G.R., Singh, A., & Meenakshi, H.K. (2017). Discriminant analysis for prediction and classification of farmers based on adoption of drought coping mechanisms. Agriculture Update, 12 (3): 635-640.
- İTB. (2016). Rakamlarla Dünya Tarımı. İzmir Ticaret Borsası, http://www.ntb.org.tr/uploads/istatistik/pdf/157822f1470640tr.pdf.
- Kalaycı, Ş. (2009). SPSS ile Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti, ISBN: 975-9091-14-3, Ankara.
- Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. ISBN 975-954-32-1-6, Ankara.
- Kaygısız, A., & Tümer, R. (2009). Kahramanmaraş ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri: 3. hayvan besleme alışkanlıkları. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 12 (1): 48-52.
- Köse, K. (2006). Uşak ili damızlık sığır yetiştiriciler birliğine kayıtlı işletmelerin genel yapısı (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Edirne.
- O'Mara, F.P. (2012). The role of grasslands in food security and climate change. Annals of botany, 110 (6): 1263-1270.
- Öz, A. (2012). Use of discriminant analysis for selection of hybrid maize parent lines. Turk J Agric For, 36 (2012): 533-542.
- Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi Cilt 2. Nisan Kitabevi, Eskişehir.
- Öztürk, O. (2016). Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesi Sakızköy doğal mera vejetasyonunda toprak nemi ve sıcaklığı ile bitki örtüsü arasındaki ilişkileri (Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Özüdoğru, M.Ü. (2000). Çayır ve Meraların Önemi, A.G.M. Teknik Bülteni 79: 6-8.
- Soyak, A., Soysal, M.İ., & Gürkan, E.K. (2007). Tekirdağ ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerin siyah alaca süt sığırı popülasyonunun çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (3): 297-305.
- Suttie, J.M., Reynolds, S.G., & Batello, C. (Eds.). (2005). Grasslands of the World (No. 34). Food & Agriculture Org.
- Şahin, K., & Yılmaz, İ.H. (2008). Van ilinde yem bitkileri tarımı, mera kullanımı ve sosyo ekonomik yapı üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi 14 (4): 414-419.
- Şahin, K., & Keskin, B. (2010). Van ili Gevaş ilçesinde yem bitkileri üreten işletmelerin mevcut durumu ve sorunları. Alınteri, 19(B)-2010: 7-13.
- Takahashi, T., Harris, P., Blackwell, M.S.A., Cardenas, L.M., Collins, A.L., Dungait, J.A.J., …… Lee, M.R.F. (2018). Roles of instrumented farm-scale trials in trade-off assessments of pasture-based ruminant production systems. Animal, 12 (8): 1766-1776.
- TÜİK. (2016). Bitkisel Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001.
- TÜİK. (2018). İstatistik Göstergeler, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara Erişim adresi https://www.tuik.gov.tr.
- Yulafçı, A., & Pul, M. (2005). Samsun ilinde kaba yem üretimini sınırlayan problemlerin belirlenmesi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 22 (1): 73-80.
- Zarafshani, K., Alibaygi, A.H., & Afshar, N. (2008). The utility of discriminant analysis for predicting farmers’ intentions to participate in farmer-managed irrigation systems in Iran. Journal of Applied Sciences 8 (4): 697-701.