Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi

Öz

Bankalar, finansal piyasalardaönemli bir aracılık fonksiyonu ifa eden kurumlardır. Bankalar faaliyet

gösterdikleri alan, iş modelleri gereği farklı şekilde sınıflandırılmaktadır.Türk bankacılık sektöründe kalkınma-

yatırım, mevduat ve katılım bankaları olmak üzere 3 farklı sınıflandırma mevcuttur. Katılım bankaları

diğer ülkelerde İslami Bankalar olarak isimlendirilen ve İslami prensiplere göre faaliyetlerini sürdüren

kurumlardır. Türkiye’de bulunan katılım bankaları diğer mevduat bankaları ile benzer ürün ve hizmet

sunan bankalar olup, bu anlamıyla Türkiye, Malezya gibi ülkelerde örneği olan dual yapıda bir bankacılık

sistemine sahiptir. Bu sebeple Türk bankacılık sistemini etkileyen tüm finansal veya finansal olmayan faktörler

hem katılım bankalarını hem de diğer bankaları etkilemektedir. Bu etki her zaman aynı yön ve şiddette

olmasa da katılım bankaları da bu etkileri dikkate alarak faaliyetlerine devam etmek durumundadırlar.

Bu çalışmada Türk bankacılık sisteminde katılım bankaları ve katılma bankalarında kar payı ödenen

katılma fonlarının işleyişi ve bu fonların mevduat faizlerinin değişimine olan duyarlılığı incelenmiştir. Katılım

bankalarının müşteri profili ve faiz değişikliklerinde müşteri hareketleri üzerinde durulmuştur. Faizlerin

ani ve sürekli bir şekilde aşağı veya yukarıya hareket ettiği dönemlerde mevduat bankaları ile katılım

bankaları arasında geçişkenlik olup olmadığı incelenmeye çalışılmıştır. Analizde Aralık 2005 - Şubat 2015

dönemi arası aylık olarak, TL katılma fonları, TL vadeli mevduat ve piyasa mevduat faiz oranları analiz edilmiş

ve faiz oranları değişimi ile TL katılma fonu ve TL vadeli mevduat değişimleri arasında korelasyon incelenmiştir.

Bu analizlerde belirli ölçüde geçişkenliğin olabileceği,faizlerin hızlı ve uzun süreli artışlarında

katılım bankalarının bir likidite riski ile karşı karşıya gelebileceklerinden hareketle Katılım Bankalarında likidite

riski yönetimine ilişkin hususlar ele alınmıştır.