Słowa kluczowe
political pedagogy
relations between the state system and school
processes of reproducing the authoritarian state
Jak cytować
Abstrakt
The understanding of political pedagogy by Kazimierz Sośnicki as a kind of comparative pedagogy studies on the relationship between political systems and the educational system, as well as the goals, contents and effects of school actions. Main issues of these studies and their results. A special lecture on fascist and Nazi pedagogy at the secret University in Lviv. Other forms of practicing political pedagogy in interwar Poland. The processes of reproduction of authoritarian systems in the research of M. S. Archer. Linguistic confusion in our public sphere. Hopes for continuations. I intend to contribute to the memento of an important trend in Polish pedagogy, abandoned after the war. In my opinion, it should be included in pedagogy and education. It is necessary both in pedagogy and pedagogical practice to educate for critical political wisdom. In the face of the disarray of political structures and the language of public debates, it is necessary to develop the capacity for an independent position, over partial divisions and fighting. The subject of political pedagogy was practiced with a gusto in the 1930s.
Bibliografia
Almack J.C., Wychowanie obywatelskie, przekł. J. Piotrowski, Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1935.
Archer M.S., Social Origins of Educational Systems, Sage Publications Ltd., London 1979.
Baeumler A., Mannerbund and Wissenschaft, Junker und Dunnhaup, Berlin 1934.
Baeumler A., Politik und Erzieehung. Reden ahf Aufsatze, Junker und Dunnhaup, Berlin 1937.
Chałasiński J., Parafia i szkoła parafialna wśród emigrantów polskich. Studium dzielnicy polskiej w Chicago, Dom Książki, Warszawa 1935.
Chałasiński J., Szkoła i wychowanie obywatela w Stanach Zjednoczonych A. P., Dom Książki, Warszawa 1935.
Chałasiński J., Szkolnictwo w społeczeństwie amerykańskim, Nasza Księgarnia, Warszawa 1936.
Chmaj L., Kierunki i prądy w pedagogice współczesnej, Nasza Księgarnia, Warszawa – Wilno 1938.
Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, PZWS, Warszawa 1962.
Hessen S., Szkoła i demokracja na przełomie; wstęp i opracowanie W. Okoń, przekł. A. Zieleńczyk, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1997 (wydanie I: Nasza Księgarnia, Warszawa 1938).
Hessen S., Hans A., Pedagogika i szkolnictwo w Rosji Sowieckiej, przekł. P. Zieleńczyk, Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1933.
Jung E.J., Die Herrschaft der Minderwertigen. Ihr Zerwall und ihre Ablosung, Verlag Deutsche Rundschau, Berlin 1927.
Jung E.J., Die Herrschaft der Minderwertigen. Ihr Zerfall und ihre Ablosung durch ein Neues Reich, Verlag Deutsche Rundschau, Berlin 1930.
Jung E.J., Władztwo miernot. Jego rozpad i zastąpienie przez Nowe Imperium, przekł. W. Kunicki, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2014.
Kowalski S., Systemy oświatowe scentralizowane i zdecentralizowane w świetle wyników badań M.S. Archer, Socjologia Wychowania AUNC, t. 5, red. Z. Kwieciński, UMK, Toruń 1984.
Krieck E., Nationalpolitishe Erziebung, Armanen, Leipzig 1934.
Krieck E., Wychowanie narodowo-polityczne, przekł. O. Waszkowicz, Książnica-Atlas, Warszawa 1936.
Moroz K., „Filozofia i pedagogika faszyzmu. Opracowanie z wykładów Profesora Kazimierza Sośnickiego: pedagogika ogólna – z okresu okupacji hitlerowskiej w tajnych studiach Wydziału Humanistycznego Jana Kazimierza we Lwowie”, maszynopis, ss. 17, bez daty, prywatne archiwum K. Moroza przechowane przez Martę Urlińską.
Rauschning H., Rewolucja nihilizmu. Kulisy i rzeczywistość III Rzeszy, przekł. S. Łukaszewski, Rój, Warszawa 1939.
Sekreta M., Polityka szkolna w Rosji sowieckiej, faszystowskich Włoszech i hitlerowskich Niemiec,
Gebethner i Wolf, Warszawa 1935 [na stronie 2. zapis: „osobne odbicie z Chowanny rok 1934/9. 10, 1935/1”].
Suchodolski B., Reforma szkolnictwa średniego w Niemczech; Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1927.
Sośnicki K., Podstawy wychowania państwowego; Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1931.
Sośnicki K., Kierunek polityczny państwa a organizacja szkolnictwa, Kwartalnik Pedagogiczny, 1934, 3-4.
Sośnicki K., Najogólniejsze idee wychowawcze a kierunek polityczny państwa, Kwartalnik Pedagogiczny, 1935, 1.
Sośnicki K., Formy myślenia a formy ustrojowe, Kultura i Wychowanie, 1936, 3.
Sośnicki K., Nauka szkolna a światopogląd, Muzeum, 1936, 2.
Sośnicki K., Treść nauki a światopogląd polityczny, Kultura i Wychowanie, 1936.
Sośnicki K., Kierunek pedagogiki polskiej a postulaty charakteru narodowego, Kultura i Wychowanie, 1937, 4.
Sośnicki K., Dogmatyzm i problematyzm we współczesnej szkole, Kultura i Wychowanie, 1938, 2.
Sośnicki K., Naczelne idee pedagogiczne w Ustawie ustrojowej i Programie szkoły średniej ogólnokształcącej, Muzeum, 1939.
Sośnicki K., Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, PZWS, Warszawa 1967.
Szymański M.S., Niemiecka pedagogika reformy 1890-1933, WSiP, Warszawa 1992.
Ziemer G., Jak wychować nazistę. Reportaż o fanatycznej edukacji, przekł. A.D. Kamińska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2021.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Zbigniew Kwieciński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.