RECENZJE

WITOLD KIESZKOWSKI (z. A. P). — Santi Gucci Fiorentino.
Uwagi na marginesie pracy dr Krystyny Sinko: Santi Gucci Fiorentino i jego
szkoła. Kraków 1933. Bibljoteka Historji Sztuki Nr. 3.
Artykuł niniejszy nie posiada wyłącznie charakteru recenzji
i omówienia. Powstał on wprawdzie z okazji wspomnianego wyda-
wnictwa, jest jednakże produktem zainteresowań i badań autora
nad plastyką polską XVI w., i jako taki prezentuje materjał i spo-
strzeżenia, które w znacznej swej części zebrane zostały poprzed-
nio, na drodze poszukiwań archiwalnych i studjów nad zabytkami.
Toteż o wypowiedzenie swego sądu o twórczości Gucciego chodzić
będzie autorowi w większym stopniu, aniżeli na krytycznem zsu-
mowaniu wyników interesującej i wartościowej pracy dr Sinkówny.
Sądzę jednak, że dla jasności i przejrzystości warto przyto-
czyć w najkrótszych słowach rezultaty rozważań autorki. — Punk-
tem wyjścia dla nich jest jedyne sygnowane dzieło Gucciego —
nagrobek Stefana Batorego — i dopiero około niego na drodze
analizy porównawczej zgrupowane zostały inne prace, przypisane
temu artyście. Unikając w ten sposób suggestji innych badaczy,
nieraz nęcącej, a często błędnej, autorka starała s:ę na podstawie
własnych spostrzeżeń skompletować oeuvre Gucciego i określić
właściwości jego stylu 1). Takie podejście do tematu, metodologicz-
nie najzupełniej słuszne i usprawiedliwione, narzuciło pracy pewien
układ specjalny, niezawsze może szczęśliwy. Wprawdzie w dzisiej-
szym stanie naszych wiadomości trudno jest mówić o monograficz-
nem ujęciu tematu, które w danym wypadku mogłoby być naj-
właściwszem. Znalazłoby się jednak może jakieś pośrednie wyjście,
które pozwoliłoby na wypełnienie niektórych przynajmniej luk. Tak
np. silnie uderza podczas czytania pracy brak chronologicznego
przeglądu dzieł Gucciego i wyjaśnienia tych przemian w jego twór-
czości, które dałyby się, być może, pomieścić w ramach rozwoju
artystycznego. Bardziej monograficzne ujęcie tematu mogłoby rów-
nież skierować autorkę na drogę dokładniejszych poszukiwań archi-
walnych, zmierzających zwłaszcza do wyświetlenia tajemniczego
okresu w życiu Gucciego — owych pierwszych dziesięciu lat po-
bytu jego w Polsce, od r. 1558 do 1568, a pośrednio także związku
jego z dworem królewskim jeszcze za panowania Zygmunta Augusta.
Działalność artystyczną Gucciego omawia autorka w kilku roz-
działach, z których pierwszy zawiera wiadomości biograficzne, na-
stępne zaś kolejno omawiają dzieła rzeźbiarskie, architektoniczne,

134