SPRAWOZDANIA

KRYSTYNA BARTNIK (Jelenia Góra), ANNA FEDOROWICZ (Wrocław), EWA KIERES (Wałbrzych),
ZDZISŁAW KURZEJA (Legnica), pod redakcją ANNY FEDOROWICZ

DOKUMENTACJA I KONSERWACJA MALARSTWA, RZEŹBY I RZEMIOSŁA
ARTYSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWACH JELENIOGÓRSKIM, LEGNICKIM
WAŁBRZYSKIM I WROCŁAWSKIM W LATACH 1974—1977

Dział Dokumentacji Zabytków Ruchomych woje-
wództwa wrocławskiego w Muzeum Narodowym we
Wrocławiu prowadził swoją działalność nieprzerwa-
nie od roku 1963, kiedy to Zarządzeniem Ministra
Kultury i Sztuki z dn. 22.X.1963 (nr 137) określone zo-
stały zadania tej nowopowstałej komórki organizacyj-
nej przy ówczesnym Muzeum Śląskim. Powołana ona
została do sprawowania nadzoru nad pracami kon-
serwatorskimi i prowadzenia prac dokumentacyjnych
zabytków ruchomych województwa wrocławskiego >.
Zakres działalności Działu i jego program pracy re-
gulowały roczne i wieloletnie plany pracy uzgadniane
z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i zatwier-
dzane przez Radę Konserwatorską. Jednym z naj-
istotniejszych zadań była od początku działalności
Działu weryfikacja kart inwentaryzacyjnych * oraz
sprawa orzecznictwa dla zabytków ruchomych. Opra-
cowanie decyzji oraz wpisanie zabytku ruchomego
do rejestru stanowi bowiem akt prawny na mocy
którego podlega on opiece i ochronie Państwa». Była
to praca niezwykle ważna, bardzo jednak praco-
chłonna, gdyż oparta o szczegółową penetrację terenu.
Pomimo dużych wysiłków Działu, by ją maksymalnie
przyspieszyć, brak środków finansowych, trudności
transportowe i nieliczna obsada personalna Działu
(trzy osoby, od 1976 r. dwie), nie zawsze pozwalały
zrealizować szeroko zakrojone plany w tym zakresie.

W 1973 r. nastąpiły poważne zmiany organizacyjne
władz administracyjnych, a tym samym konserwator-
skich. Wydziały Kultury m. Wrocławia i wojewódz-
twa wrocławskiego zostały połączone, a nowo powsta-
ły Wydział podporządkowano Prezydium Rady Naro-
dowej m. Wrocławia. W wyniku tej reorganizacji po-
wstał również wspólny urząd Konserwatora Zabyt-
ków dla miasta i województwa wrocławskiego. W
tym nowym schemacie organizacyjnym Dział Doku-
mentacji Zabytków Ruchomych nie zmienił wpraw-
dzie swojej struktury i statusu prawnego, ale do za-
kresu jego działalności włączone zostały zabytki ru-
chome miasta (około 2200 zabytków ruchomych)

1 Status prawny i organizacyjny Działu Dokumentacji
Zabytków Ruchomych województwa wrocławskiego omówio-
ny został w pierwszym stprawozdaniu: J. Skibińska,
Dokumentacja i konserwacja malarstwa, rzeźby i rzemiosła
artystycznego w województwie wrocławskim w latach
1D64—1966, „Roczniki Sztuki Śląskiej", VI (1968) s. 181—184.

•Skibińska, op. cli., s. 182.

* Ustawa o Ochronie Dóbr Kultury i o Muzeach z dnia
15 II 18S2 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 48).

i wszystkie problemy konserwatorskie i dokumenta-
cyjne z nimi związane, gdy równocześnie nie zwięk-
szyła się obsada personalna Działu. Bogactwo zaso-
bów zabytkowych miasta Wrocławia, liczne związa-
ne z tym sprawy konserwatorskie stały się nowym
i poważnym zagadnieniem w pracy Działu. Niezbęd-
ne było uzgodnienie i ujednolicenie planów pracy,
programów działania oraz wspólnej dla miasta i wo-
jewództwa polityki konserwatorskiej. Należało prze-
jąć nadzory nad prowadzonymi pracami konserwa-
torskimi, włączyć materiały dokumentacyjne do archi-
wum Działu szczegółowo zapoznając się z nimi, a
przede wszystkim z zasobami zabytkowymi i proble-
mami konserwatorskimi. Zdezorganizowało to chwilo-
wo i przyhamowało normalną, zaplanowaną w innym
zakresie działalność Działu. W tym samym roku 1973
powołane zostało we Wrocławiu Biuro Studiów i Do-
kumentacji Zabytków, jednostka mająca za zadanie
uzupełnienie działalności Konserwatora Zabytków w
sprawach dotyczących dokumentacji, ewidencji i sta-
nu zachowania zabytków architektury, organizowania
działalności wydawniczej i popularyzatorskiej. Nie
objęło ono zagadnień zabytków ruchomych, które po-
zostały w gestii Działu Dokumentacji Zabytków Ru-
chomych, który szczególnie w zakresie prac doku-
mentacyjnych współpracował odtąd ściśle z Biurem
Studiów i Dokumentacji Zabytków.

Zmiany organizacyjne dokonane w obrębie woje-
wództwa i miasta Wrocławia poszerzyły teren dzia-
łania Działu nie zmieniły jednak zasadniczo profilu
i metod jego działania. Sprawił to dopiero wprowa-
dzony z dniem 1 czerwca 1975 r. nowy podział admi-
nistracyjny kraju.

Województwo wrocławskie podzielone zostało na
cztery województwa dolnośląskie: jeleniogórskie, leg-
nickie, wałbrzyskie, wrocławskie z miastem Wrocła-
wiem. We wszystkich nowych województwach powo-
łani zostali niezależni Konserwatorzy Wojewódzcy,
którzy przystąpili do organizacji służb konserwator-
skich na swoich terenach i stopniowo przejmowali
początkowo sprawy administracyjno-konserwatorskie,
a następnie powoływali własne Biura Studiów i Do-
kumentacji Zabytków, które rozpoczęły działalność
również w zakresie przejęcia i prowadzenia samo-
dzielnie całej dokumentacji dla swojego terenu4.

' Biuro Studiów i Dokumentacji Zabytków w Jeleniej
Górze powstało z dniem 1 stycznia 1977 r., Biuro Badań
i Dokumentacji Zabytków w Wałbrzychu — z dniem 1 stycz-
nia 1878 r.