Doktrynalne podstawy polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych wobec Bliskiego Wschodu w latach 1945-1989
Authors:
- Katarzyna Czornik
Abstract
Każdy prezydent Stanów Zjednoczonych tworzy nadbudowę teoretyczną dla własnej polityki zagranicznej w postaci doktryn. W okresie zimnej wojny niezmiennie przedmiotem każdej strategii amerykańskiej polityki zagranicznej pozostawała szeroko rozumiana kwestia ZSRR. Co jednak istotne, w okresie zimnej wojny każda ze strategii w sposób pośredni lub bezpośredni odnosiła się również do Bliskiego Wschodu jako strategicznego obszaru z punktu widzenia amerykańskich interesów narodowych. Każda z doktryn, z wyjątkiem doktryny Nixona, wskazywała na konieczność powstrzymania ekspansji radzieckich wpływów przez inicjowanie, umacnianie, a następnie poszerzenie militarnych i politycznych zobowiązań USA w obszarze Bliskiego Wschodu i permanentnej obecności USA w regionie. Każda odnosiła się do kwestii Izraela, konfliktu bliskowschodniego, surowców naturalnych (ropa naftowa) oraz państw sojuszniczych w regionie. Polityka Stanów Zjednoczonych na Bliskim Wschodzie po II wojnie światowej stanowiła zatem odzwierciedlenie szerszych, ogólnych tendencji w strategiach amerykańskich. Na przykładzie Bliskiego Wschodu można było poznać główne cele, założenia oraz metody działania amerykańskiego establishmentu w skali globalnej.Amerykańska polityka wobec państw bliskowschodnich była ściśle powiązana z globalną, polityczno-militarną doktryną USA. Trzy spośród doktryn amerykańskiej polityki zagranicznej proklamowanych w okresie powojennym odnosiły się bezpośrednio do Bliskiego Wschodu i przyległych obszarów (doktryna Trumana, Eisenhowera, Cartera), czwarta — doktryna Nixona bliźniaczych filarów (Twin Pillar Policy) — adresowana była bezpośrednio do państw nad Zatoką Perską: Iranu i Arabii Saudyjskiej. Celem wszystkich doktryn była obrona strategicznych, ekonomicznych i politycznych interesów USA w regionie, zwłaszcza w obliczu zmieniających się uwarunkowań społeczno-politycznych Bliskiego Wschodu i potencjalnej możliwości ekspansji ZSRR w tym obszarze. Pozostali prezydenci okresu zimnowojennego (John F. Kennedy, Lyndon Johnson, Gerald Ford, Ronald Reagan) co prawda w swoich strategiach polityki zagranicznej kładli nacisk na region bliskowschodni jako miejsce strategiczne, punkt ścierania się interesów amerykańsko-radzieckich, jednakże nie stworzyli odrębnej, odmiennej od doktryn poprzedników, charakterystycznej tylko dla nich strategii polityki bliskowschodniej.
- Record ID
- USLaad0ba68d8504bbd80759523fa9ee108
- Author
- Pages
- 247-273
- Book
- Miroszewski Kazimierz, Kazimierz Miroszewski Stolarczyk Mieczysław Mieczysław Stolarczyk (eds.): Śląsk - Polska - Europa - świat pamięci Profesora Jana Przewłockiego, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, no. 3034, 2013, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 340 p., ISBN 978-83-226-2160-8
- Keywords in Polish
- polityka Stanów Zjednoczonych, stosunki międzynarodowe, Bliski Wschód
- Handle.net URL
- hdl.handle.net/20.500.12128/2906 Opening in a new tab
- Language
- pol (pl) Polish
- License
- File
-
- File: 1
- Doktrynalne podstawy polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych wobec Bliskiego Wschodu w latach 1945-1989, File Czornik_Doktrynalne_podstawy_polityki_zagranicznej_Stanow_Zjednoczonych.pdf / 451 KB
- Czornik_Doktrynalne_podstawy_polityki_zagranicznej_Stanow_Zjednoczonych.pdf
- publication date: 06-02-2024
- Doktrynalne podstawy polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych wobec Bliskiego Wschodu w latach 1945-1989, File Czornik_Doktrynalne_podstawy_polityki_zagranicznej_Stanow_Zjednoczonych.pdf / 451 KB
-
- Score (nominal)
- 5
- Score source
- BIBLIOGRAFIA DOROBKU PRACOWNIKÓW UŚ
- Uniform Resource Identifier
- https://opus.us.edu.pl/info/article/USLaad0ba68d8504bbd80759523fa9ee108/
- URN
urn:uni-kat-prod:USLaad0ba68d8504bbd80759523fa9ee108
* presented citation count is obtained through Internet information analysis, and it is close to the number calculated by the Publish or PerishOpening in a new tab system.