Tom 19, Nr 3 (2022)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-12-14
Wyświetlenia strony
808
Wyświetlenia/pobrania artykułu
208
Wpływ kompleksowej rehabilitacji na funkcje poznawcze i jakość snu osób starszych
1
, 2, 1, 1, 1, 1, 1
, 2, 1, 1, 1, 1, 1
Psychiatria 2022;19(3):209-213.
Streszczenie
Starość przynosi ograniczenia natury fizycznej i psychicznej. Na narastające zmiany inwolucyjne nakładają się schorzenia pogarszające sprawność intelektualną oraz motoryczną. Osoby starsze wymagają postępowania rehabilitacyjnego, nie tylko z powodu choroby, ale także w celu utrzymania samodzielności i niezależności. Globalne problemy zdrowotne, w tym dotyczące także zaburzeń emocjonalnych i snu wpływają na jakość życia starszych osób i dlatego zasługują na szczególną uwagę w świetle procesów demograficznych zachodzących aktualnie na świecie i związanych z tym wyzwań dla polityki zdrowotnej i społecznej.
Słowa kluczowe: rehabilitacjafunkcje poznawczejakość snu
Referencje
- GUS. www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_rocznik_demogra ficzny_2020.
- Szewczak M, Stachowska M, Talarska D. Ocena jakości życia osób w wieku podeszłym- przegląd piśmiennictwa. Nowiny Lekarskie. 2012; 81: 96–100.
- Wimo A, Winblad B, Jönsson L. The worldwide societal costs of dementia: Estimates for 2009. Alzheimers Dement. 2010; 6(2): 98–103.
- Cherbuin N, Reglade-Meslin C, Kumar R, et al. Risk factors of transition from normal cognition to mild cognitive disorder: the PATH through Life Study. Dement Geriatr Cogn Disord. 2009; 28(1): 47–55.
- Breton A, Casey D, Arnaoutoglou NA. Cognitive tests for the detection of mild cognitive impairment (MCI), the prodromal stage of dementia: Meta-analysis of diagnostic accuracy studies. Int J Geriatr Psychiatry. 2019; 34(2): 233–242.
- Bidzan L. Zaburzenia snu w wieku podeszłym. Geriatria. 2011; 5: 34.
- Siemiński M, Skorupa Ł, Wiśniewska-Skorupa K. Diagnostyka i terapia bezsenności w praktyce ogólnolekarskiej Część I: Epidemiologia, patomechanizm i diagnostyka bezsenności. Varia Medica. 2019; 2: 109–115.
- Krystal A. The Effect of Insomnia Definitions, Terminology, and Classifications on Clinical Practice. J Am Geriatr Soc. 2005; 53(S7): S258–S263.
- Wichniak A, Jankowski K, Skalski M, et al. Treatment guidelines for Circadian Rhythm Sleep – Wake Disorders of the Polish Sleep Research Society and the Section of Biological Psychiatry of the Polish Psychiatric Association, part II: Diagnosis and treatment. Psychiatr Pol. 2017; 51(5): 815–832.
- Voitsidis P, Gliatas I, Bairachtari V, et al. Insomnia during the COVID-19 pandemic in a Greek population. Psychiatry Res. 2020; 289: 113076.
- Mazure CM, Swendsen J. Sex differences in Alzheimer's disease and other dementias. Lancet Neurol. 2016; 15(5): 451–452.
- Richard E, Andrieu S, Solomon A, et al. Methodological challenges in designing dementia prevention trials - the European Dementia Prevention Initiative (EDPI). J Neurol Sci. 2012; 322(1-2): 64–70.
- Rosenberg A, Ngandu T, Rusanen M, et al. Multidomain lifestyle intervention benefits a large elderly population at risk for cognitive decline and dementia regardless of baseline characteristics: The FINGER trial. Alzheimers Dement. 2018; 14(3): 263–270.
- Willem van Dalen J., Marcum Z.A., Gray S.L, Barthold D., Moll van Charante E.,, Willem A van Gool , Crane P.K., Larson E.B, 2, Richard E . Association of Angiotensin II-Stimulating Antihypertensive Use and Dementia Risk: Post Hoc Analysis of the PreDIVA Trial Neurology.2021 ; 96: 67– 80. doi: 10.1212/WNL.0000000000010996.
- Rolland Y, Barreto Pd, Maltais M, et al. Effect of Long-Term Omega 3 Polyunsaturated Fatty Acid Supplementation with or without Multidomain Lifestyle Intervention on Muscle Strength in Older Adults: Secondary Analysis of the Multidomain Alzheimer Preventive Trial (MAPT). Nutrients. 2019; 11(8).
- Filipczyk K, Smolarczyk-Kosowska J, Kunert Ł, et al. Physical, Cognitive and Social Rehabilitation in Relation to Sleep Quality and Cognitive Functions in the Elderly. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2021; 18(10): 5148.
- Hellström A, Hellström P, Willman A, et al. Association between Sleep Disturbances and Leisure Activities in the Elderly: A Comparison between Men and Women. Sleep Disord. 2014; 2014: 595208.
- Du S, Dong J, Zhang H, et al. Taichi exercise for self-rated sleep quality in older people: a systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud. 2015; 52(1): 368–379.
- Dzierzewski JM, Buman MP, Giacobbi PR, et al. Exercise and sleep in community-dwelling older adults: evidence for a reciprocal relationship. J Sleep Res. 2014; 23(1): 61–68.
- Hartescu I, Morgan K, Stevinson CD. Increased physical activity improves sleep and mood outcomes in inactive people with insomnia: a randomized controlled trial. J Sleep Res. 2015; 24(5): 526–534.
- Reid KJ, Baron KG, Lu B, et al. Aerobic exercise improves self-reported sleep and quality of life in older adults with insomnia. Sleep Med. 2010; 11(9): 934–940.
- Gencarelli A, Sorrell A, Everhart CM, et al. Behavioral and exercise interventions for sleep dysfunction in the elderly: a brief review and future directions. Sleep Breath. 2021; 25(4): 2111–2118.
- Lam S, Macina LO. Therapy Update for Insomnia in the Elderly. Consult Pharm. 2017; 32(10): 610–622.
- Mander BA, Winer JR, Walker MP. Sleep and Human Aging. Neuron. 2017; 94(1): 19–36.
- Covell GES, Hoffman-Snyder ChR, Wellik KE, Woodruff BK, Geda YE, Caselli RJ, Demaerschalk BM,, Wingerchuk DM Physical activity level and future risk of mild cognitive impairment or dementia: a critically appraised topic. Neurologist. 2015; 19: 89–91.
- Gieroba B. Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze. Med Og Nauk Zdr. 2019; 3: 153–161.
- Moreira Antunes HK, Santos-Galduroz RF, Lemos V, Bueno OFA., Rzezak P, Gonçalves de Santana M, Túlio De Mello M. The influence of physical exercise and leisure activity on neuropsychological functioning in older adults.Randomized Controlled Trial Age (Dordr). 2015; 37 :9815. doi: 10.1007/s11357-015-9815-8.
- Kim DaE, Roberts TJ, Moon C. Relationships among types of activity engagement and insomnia symptoms among older adults. BMC Geriatr. 2021; 21(1): 87.
- Gallaway PJ, Miyake H, Buchowski MS, et al. Physical Activity: A Viable Way to Reduce the Risks of Mild Cognitive Impairment, Alzheimer's Disease, and Vascular Dementia in Older Adults. Brain Sci. 2017; 7(2).
- Kropacova S, Mitterova K, Klobusiakova P, et al. Cognitive effects of dance-movement intervention in a mixed group of seniors are not dependent on hippocampal atrophy. Journal of Neural Transmission. 2019; 126(11): 1455–1463.
- Rehfeld K, Müller P, Aye N.,Schmicker M, Dordevic M, Kaufmann J, Hökelmann A, Müller NG Dancing or Fitness Sport? The Effects of Two Training Programs on Hippocampal Plasticity and Balance Abilities in Healthy Seniors.Front Hum Neurosci. 2017; 11: 305.
- Hagovská M, Olekszyová Z. Relationships between balance control and cognitive functions, gait speed, and activities of daily living. Z Gerontol Geriatr. 2016; 49(5): 379–385.
- Pietsch J, Piskunowicz M. Wpływ aktywności fizycznej na sprawność poznawcząosób starszych. Rozprawy Naukowe. Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. 2018; 62: 51–61.
- Zokaei N, MacKellar C, Čepukaitytė G, et al. Cognitive Training in the Elderly: Bottlenecks and New Avenues. J Cogn Neurosci. 2017; 29(9): 1473–1482.
- Fernández E, Bringas ML, Salazar S, et al. Clinical impact of RehaCom software for cognitive rehabilitation of patients with acquired brain injury. MEDICC Rev. 2012; 14(4): 32–35.
- Amiri S, Hassani-Abharian P, Vaseghi S, et al. Effect of RehaCom cognitive rehabilitation software on working memory and processing speed in chronic ischemic stroke patients. Assist Technol. 2021 [Epub ahead of print]: 1–7.
