İmam Mâtürîdî ve Zemahşerî'nin Müminlere Yönelik İlâhî Azap Uyarılarına Dair Yorumlarının Karşılaştırılması

İmam Mâtürîdî Ehl-i Sünnet kelâmının önde gelen isimlerindendir. Zemahşerî ise Mu‘tezile mezhebinin son dönem savunucularından olup ekol içerisinde önemli bir isimdir. Hak eden kişilerin Yüce Allah tarafından ilâhî adalet gereği cezalandırılacağı Kur’an’da bildirilen bir esastır. Bu cezalandırma çoğunlukla kâfir, müşrik, münafık gibi inanç yapılarını benimsemiş gruplara yönelik olmuştur. Fakat bazı ayetlerde de müminlerin hem dünya hem de ahiret hayatına yönelik ilâhî cezalandırma ile uyarıldığı görülmektedir. Burada inanç yapısı değil yapılan eylemler üzerinden uyarı yapılmaktadır. İman-amel ilişkisi bağlamında kasten birini öldürmek, gruplara ayrılarak bölünmek, Allah’ın peygamberine yönelik saygıda kusur etmek, Allah yolunda mücadele etmekten kaçınmak, namuslu bir kadına iftira atmak, yalan yere yemin etmek ve Allah’ın koyduğu sınırları aşarak sosyal hayatta usulsüz iş yapmak gibi konular İmam Mâtürîdî ve Zemahşerî tarafından kabul ettikleri teolojik düşünce çerçevesinde yorumlanmıştır. Burada her iki müellifin görüşleri farklılık ve benzerlik açısından ele alınmıştır.