HABERİN HUKUKA UYGUNLUK UNSURLARI ÇERÇEVESİNDE BAZI MAHKEME KARARLARININ İNCELENMESİ

Çağdaş demokrasilerde ifade hürriyeti temel insan haklarından birisidir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde de ifade hürriyetinin temel insan haklarından olduğu vurgulanmaktadır. İfade hürriyetinin sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için bireylerin bilgiyi toplama, açıklama ve yaymalarına imkân verilmesi gerekmektedir. Bu çerçeveden konuya bakıldığında ifade hürriyetinin kullanılmasında en önemli araçlar kitle iletişim araçlarıdır. Birçok işleve sahip bu araçların en önemli işlevi haber verme işlevidir. Haberler hazırlanırken ‘hür fakat sorumlu’ bir anlayışla hukuki anlamda bazı sorumlulukların yerine getirilmesi için belirli kurallara uyulması gerekmektedir. Kısaca, haberin unsurları olarak bilinen haberin hukuka uygunluk unsurlarına uygun şekilde haber yapılması gereklidir. Haberlere yönelik çeşitli yargısal süreçler yaşanmaktadır. Medya mensuplarının bu tür yargısal süreçlerde herhangi bir cezai bir yaptırımla karşılaşmamaları için yaptıkları haberlerin hukuka uygun olması gerekir. Bir haberin hukuka uygun olmasının temel şartı ise haberin içeriğinin hukuka uygunluk unsurlarını içermesidir. Bu unsurlar gerçeklik, güncellik, objektiflik, kamu yararı ve kamusal ilgi ve öz ve biçim arasındaki dengedir. Haberlere ilişkin olarak Mahkeme kararları incelendiğinde de bu hukuka uygunluk unsurlarının arandığı görülmektedir. Makalede, kavramsal olarak haber ele alındıktan sonra hukuka uygunluk unsurlarına yer verilmiştir. Bu unsurların açıklamaları yapıldıktan sonra konuya ilişkin mahkeme kararlarına yer verilmiştir. Özetle, bu makale haberin hukuka uygunluk unsurlarını ve bu unsurlarla ilintili bazı mahkeme kararlarını ele almaktadır.