Şihâbüddîn el-Mercânî'nin Usûl İlmine Dair Meşâri'u'l-Usûl ve Meşâribü'l-Fusûl Adlı Risalesinin İncelemesi ve Neşri

Bu çalışma, XIX yy. Tataristan’ında yaşayan ve İslam medeniyetinin en önemli ilim merkezlerinden Buhara ve Semerkant’ta İslami ilimleri tahsil eden İslam âlimi Şihâbüddîn el-Mercânî’nin (1233 h./1818 m. ˗ 1306 h./1889 m.) Hanefî mezhebinin hukuk metodolojisine dair kaleme aldığı risalenin incelemesidir. Müellif, risaleyi Meşâri’u’l-Usûl ve Meşâribü’l-Fusûl olarak isimlendirmekle, usûl ilminin ana konularını, suyun kaynağına ulaşmayı sağlayan ana yollara; usûl ilminin ikincil konularını ise, kaynağından su içilen yerlere benzetmiştir. Bu risale, küçük hacimli olmasına rağmen usûl ilminin hemen hemen bütün konularına değinmiştir. Her biri farklı konuları ihtiva eden risale, üç ana bölümden oluşmaktadır. Risaleyi, Hanefî mezhebinin fıkıh usulüne dair kaleme alınan ve neredeyse tüm usul konularını içeren en kısa ve en özlü çalışmalardan biri olarak nitelemek mümkündür.