Published April 30, 2017 | Version v1
Taxonomic treatment Open

Echinocoryne subulata H. Rob., Proc. Biol. Soc. Wash.

Description

Echinocoryne subulata (Baker) H. Rob., Proc. Biol. Soc. Wash. 100(3): 588. 1987.

Vernonia subulata Baker, Fl. Bras. 6(2): 108. 1873.

Cacalia subulata (Baker) Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 971. 1891.

(Figs. 6 A-K)

Erva 0,2-0,8 m alt. Caule cilíndrico ou achatado, ereto, simples ou ramificado, seríceo. Folha membranácea, linear-lanceolada ou lanceolada, 23-100 x 6,8-28 mm, ápice agudo, margem inteira ou esparsamente aculeada, plana ou levemente revoluta, base atenuada, face abaxial verde pálido ou verde-acinzentado, esparso ou moderadamente griseo-serícea, face adaxial verde-amarelado ou verde escura, glabrescente ou esparsamente griseo-serícea, camptódroma. Capitulescência laxa; brácteas foliáceas lineares, linear-lanceoladas ou lanceoladas, 6-60 x 0,7-8,8 mm. Capítulos 3-80, 12,4-19,4 x 9-25,3 mm; pedúnculo 16- 146 mm compr., moderadamente griseo-seríceo; invólucro com 80-394 brácteas involucrais, em 4-7-séries, subuladas, internas 8-13,5 x 1-1,5 mm, externas 2-3,5 x 0,2-0,6 mm, ápice longamente acuminado, vináceo, margem laciniada, base verde clara, dorsalmente glabrescente. Flores 40-213 por capítulo; corola 7,5-14 mm compr., lacínios 1,5-2,5 mm compr.; anteras 1,8-2,2 mm compr.; ramos do estilete 0,8-1,5 mm compr. Cipsela 1,2-3,2 mm compr., densamente serícea. Papus com série externa 0,8-1,2 mm compr., série interna 5-7 mm compr.

Distribuição geográfica: Goiás, Minas Gerais e Tocantins (Rivera 2006, Soares & Dematteis 2012). E. subulata ocorre no domínio do Cerrado, nas seguintes fitofisionomias: campo rupestre, campo sujo e floresta de galeria. Coletada com flores e frutos entre março a junho.

Comentários: Echinocoryne subulata é a única espécie do gênero que apresenta hábito tipicamente herbáceo, com folhas membranáceas, planas ou levemente revolutas, glabrescentes e brácteas involucrais subuladas. Este conjunto de características distingue E. subulata das demais espécies do gênero. Baker (1873) e Hind (2003) mencionaram cerca de 40 flores por capítulo para esta espécie. Neste estudo o número de flores observado variou de 40 a 213. Dentre as espécies do gênero, E. subulata e E. echinocephala apresentam as maiores dimensões de capítulos e os maiores números de brácteas involucrais. A pilosidade dos lacínios da corola, embora tenha sido mencionado como ausente por Baker (1873) e corroborado por Robinson (1987), neste estudo, foi observado pilosidade esparsa e setosa, característica esta observada também por Hind (2003).

Material examinado: BRASIL, GOIÁS, ca. 27 km sulde Paraíso, 23-III-1968, Irwin, H.S. et al. s/ no (UB-39998); córrego Itaquera, 30 km norte de Formosa, 02-V-1966, Irwin, H.S. et al. s/ no (SP-103129, UB-400000); near Porto Imperial, Burchell, W.J. 8751 (holótipo K; isótipos NY, P); Serra do Morcego, Córrego Estrema, 35 km NW Formosa, Irwin, H.S. et al. s/ no (UB-39999); Formosa, Rio Tiquiri, 25-V-1967, Heringer, E.P. 11450 (UB); MINAS GERAIS, Diamantina, Serra do Espinhaço, 18 Km leste de Diamantina, 20-III-1970, Irwin, H.S. et al. s/ no (SP-121735, UB- 39997, RB- 154832); TOCANTINS, estrada Mateiros/Ponte Alta, à 45 km do Rio Novo, 07-V-2001, Milhomens, L.C. & Farias, R. 187 (UB); Almas, RPPN Fazenda Minehaha, na direção do córrego Baixa Grande, 21-IV-2004, Felfiti, J.M. et al. 571 (RB); Goiatins, estrada Graçolândia/Itacajá, Km 10, 04-V-2009, Pereira-Silva, G. et al. 14410 (CEN, VIC); Mateiros, 10-V-2001, Soares e Silva, L.H. et al. 2534 (UB); estrada de Mateiros em direção à Ponte Alta, 08-V-2001, Simon, M.F. et al. 402 (UB); região do Jalapão, 04-V-2001, Sampaio, A.B. et al. 426 (UB); 06-V-2001, Simpson, P.L. & Sampaio, A.B. 49 (UB); Ponte Alta do Tocantins, Porcos, Jalapão, 27-V-2008, Cordeiro, J. et al. 2744 (MBM).

Notes

Published as part of Lorencini, Tiago Silva, Okano, Rita Maria de Carvalho, Gonçalves, Ana Paula Santos & Nakajima, Jimi Naoki, 2017, Estudos taxonômicos do gênero Echinocoryne H. Rob. (Asteraceae, Vernonieae) no Brasil, pp. 16-32 in Iheringia, Série Botânica 72 (1) on page 30, DOI: 10.21826/2446-8231201772103, http://zenodo.org/record/10626924

Files

Files (4.4 kB)

Name Size Download all
md5:b23824f39b2b0890fda5c021bee0f6e2
4.4 kB Download

System files (33.4 kB)

Name Size Download all
md5:da17a634766fcb777de32ad434d87043
33.4 kB Download

Linked records

Additional details

Biodiversity

Collection code
CEN, VIC , MBM , NY, P , RB , SP , UB
Event date
1966-05-02 , 1967-05-25 , 1968-03-23 , 1970-03-20 , 2001-05-04 , 2001-05-06 , 2001-05-07 , 2001-05-08 , 2001-05-10 , 2004-04-21 , 2008-05-27 , 2009-05-04
Family
Asteraceae
Genus
Echinocoryne
Kingdom
Plantae
Material sample ID
SP-103129 , UB-39998 , UB-39999
Order
Asterales
Phylum
Tracheophyta
Scientific name authorship
Baker
Species
subulata
Taxon rank
species
Type status
holotype , isotype
Verbatim event date
1966-05-02/1968-03-23

References

  • Rivera, V. L. 2006. Estudos fitogeograficos em Vernonia Schreb. sensu lato (Asteraceae) no Bioma Cerrado. Dissertacao 119 f., Universidade de Brasilia, Brasilia.
  • Soares, P. N. & Dematteis, M. 2012. Echinocoryne. In Lista de Especies da Flora do Brasil. Jardim Botanico do Rio de Janeiro. Disponivel em: http: // floradobrasil. jbrj. gov. br / 2012 / FB 027038. Acessado em 04. 06.201 2.
  • Baker, J. G. 1873. Compositae. I. Vernoniaceae. In Flora Brasiliensis (C. F. P. Martius & A. G. Eichler, eds.). F. Fleischer, Lipsiae, v. 6, part. 2, p. 1 - 180.
  • Hind, D. J. N. 2003. Compositae - Flora de Grao Mogol, Minas Gerais. Boletim de Botanica da Universidade de Sao Paulo 21 (1): 179 - 234.