Couverture fascicule

Lasciva Philomela : beauté, wit et sexe dans l'esthétique addisonienne

[article]

doc-ctrl/global/pdfdoc-ctrl/global/pdf
doc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/resetdoc-ctrl/global/reset
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
Page 261

LASCIVA PHILOMELA :

BEAUTÉ, WIT ET SEXE

DANS L'ESTHÉTIQUE ADDISONIENNE

Des trois catégories conceptuelles sur lesquelles Addison fonde son esthétique dans la série sur les "Plaisirs de l'Imagination," la notion du Sublime est celle qui dispose de l'assise théorique la plus ferme. À l'époque néo-classique elle fait l'objet d'un débat fondé sur des textes, celui du Péri Hupsous de Longin traduit par Boileau en 1674 et celui des commentaires canoniques du même Boileau. Elle trouve en John Dennis son champion sourcilleux, caricaturé par la plume sacrilège des Scri- blériens sous le nom de "Sir Tremendous Longinus" dans Three Hours after Marriage (1714), avant que la notion elle-même ne se retourne en son propre pastiche dans le Péri bathous de Pope, "Of the Art of Sinking in Poetry" (1724). Dans ce débat néo-classique sur le Sublime, l'importance du rôle d' Addison peut être clairement définie comme un basculement imposé à la notion, de la conception maintenue par Dennis - celle d'un Sublime assimilé à une sorte de furor poeticus de nature quasi religieuse inspirant le poète - vers celle d'une expérience de voyageur- spectateur ou de lecteur assimilé au voyageur face au spectacle ou à la description des paysages vastes et bouleversés des montagnes alpines ou des étendues marines.1 Ce basculement trouve son symptôme ou sa sanction dans le choix délibéré que fait Addison d'éviter le terme même de "Sublime," trop marqué par le dogmatisme de Dennis, pour lui substituter celui de "Greatness." Addison ouvre ainsi une voie résolument novatrice qui au terme d'un long parcours qu'on peut suivre chez les poètes et les théoriciens aboutira à la conception revitalisée du Sublime chez les Romantiques.

Les deux autres catégories esthétiques d' Addison ont des contours nettement plus flous et un statut conceptuel problématique. La Nouveauté

l.Voir notamment le n°412 du Spectator. Sur la conception du Sublime chez Addison comparée à celle de Dennis, voir Bony, Joseph Addison et la création littéraire: Essai périodique et modernité, 2 vols. (Lyon: U Lumière, CÉRAN-Diffusion, 1985) 2: 556-69.

doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw