واکاوی مهم ترین فعالیت های فرهنگی و اجتماعی کرامیه در نیشابور سده های 5-3

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ، واحد مشهد ،دانشگاه ازاد اسلامی ،مشهد،ایران.

2 استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی ، واحد مشهد ،دانشگاه ازاد اسلامی ،مشهد،ایران.

3 استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی واحد مشهد ،دانشگاه ازاد اسلامی ،مشهد،ایران.

چکیده

شهر نیشابورکه یکی از ارباع مهم خراسان به شمار می رفت در قرن های چهارم و پنجم هجری، مرکز فعالیت گروه ها و فِرَق مختلف مذهبی همچون شافعی، حنفی، شیعه و کرامیه بود. فرقۀ کرامیه، منسوب به محمد بن کرام سیستانی می باشد. این فرقه، یکی از فرقه های مهم و تأثیر گذار نیشابور در این دوره محسوب می شود. بزرگان و عالمان فرقه کرامیه با استفاده از روش های خاص و ویژگی های رفتاری و عقیدتی مانند زهد ورزی و تقریر خاصی که از ایمان داشتند، توانستند، بسیاری از مردم این منطقه و حتی برخی از حکام وقت، را به خود متمایل و جذب کرده و به این ترتیب تأثیر بسزایی در تحولات فرهنگی و اجتماعی خراسان و به ویژه نیشابور گذاشتند. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، هدف آن است، تا با استفاده از منابع، به بررسی و تحلیل مهم ترین فعالیت ها و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی کرامیه در نیشابور که در دوره مورد بحث، قطب علمی و یکی از مهمترین ارباع خراسان بود، بپردازیم. با رجوع به منابع این گونه به نظر می رسد که کرامیان با شیوه های خاص به خود موفق شدند، اسلام کرامی را در این منطقه گسترش دهند و در ضمن عالمان این فرقه به فعالیت علمی بپردازند. کرامیه درایجاد خانقاه های اولیه در خراسان و حتی شهرها و کشورهای دیگر بسیار تأثیرگذار بودند.

کلیدواژه‌ها