نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیأت علمی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

کتاب علم الاجتماع الادبی، تألیف انور عبدالحمید الموسی، از جملۀ تألیفات اخیر است که نویسنده در آن به‌شکلی جامع به سیر پیدایش، رشد، و تحول جامعه‌شناسی ادبی از آغاز تا به امروز پرداخته و درکنار آن فصلی را نیز به آثار عربی در این حوزه و نقد آن‌ها اختصاص داده است. به‌منظور معرفی این کتاب، بر آن شدیم تا این اثر را، با تکیه بر روش توصیفی ‌‌ـ تحلیلی، از دو جنبة شکلی و محتوایی موردبررسی قرار دهیم تا درنهایت محاسن، معایب، و میزان موفقیت نویسنده در تألیف این اثر آشکار شود. براساس نتایج به‌دست‌آمده می‌توان روانی و شیوایی اسلوب، رعایت قواعد نگارشی، تناسب محتوا با عنوان، تسلسل منطقی میان مطالب، و استحکام و دقت و بی‌طرفی در تحلیل‌ها و نقدها را از جملۀ محاسن این کتاب برشمرد و نوع طرح جلد، اختلاف در نوع و اندازۀ قلم‌ها، عدم تازگی در عنوان و کلی‌بودن آن، تحقق‌نیافتن اهدف پژوهش، صرف جمع‌آوری مطالب، شیوة استناددهی نامناسب و غیرعلمی، تکرار مکررات و مطالب، ‌مسئله‌مندنبودن اثر، و خاتمۀ نامناسب را از مهم‌ترین معایب این اثر دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Eelm Al-Ejtema Al-Adabi, Mnhaj Sosiyoloji Fe Al-Qeraat Va Al-Naqd (Literary Sociology, … A Sociological Method in Reading and Criticism)

نویسندگان [English]

  • Amir Moqaddam Mottaqi 1
  • Ali Ahmadzadeh 2

1 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Dr. Ali Shariati Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 PhD Student of Arabic language and literature, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The book The Science of Literary Society written by Anwar Abdul Hamid Al-Musa is one of the recent works in which the author comprehensively deals with the emergence and growth of literary sociology from the beginning to the present day. As well as a chapter on Arabic works in this area, their critique is also given. In order to introduce this book, we decided to examine this work based on a descriptive analytical method from both formal and content aspects to finally reveal the advantages and disadvantages and the success rate of the author in writing this work. Based on the results, we can consider the psychological and eloquent style, observance of writing rules, fit of the content with the title and logical sequence between the contents, strength and accuracy and neutrality in the analyses and critiques, among the advantages of this book. Type and size of fonts, lack of novelty in the title and its generality, failure to achieve the purpose of research, mere collection of materials, inappropriate and unscientific citation method, repetition and content, non-problematic work, bias in quoting content and conclusion, and being inadequate, are considered among the most important flaws and shortcomings of this work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Literature
  • Society
  • Sociological Critique
  • Form and Content Evaluation
  • Technical
  • Methodological Features
آدرنو، گی. تئودور و دیگران (1377)، در آمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، گزیده و ترجمۀ محمدجعفر پوینده، تهران: نقش جهان.
ابراهیمی، عبدالجواد (1423)، المنطق التعلیمی، قم: دار الفکر.
اب‍ن‌ح‍ج‍ر ه‍یتم‍ی‌، اح‍م‍دب‍ن م‍ح‍م‍د (بی‌تا)، الصواعق المحرقة فی الرد علی أهل البدع و الرندقة، تصحیح عبداللطیف عبدالوهاب، قاهرة.
اسکارپیت، روبر (1376)، جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمۀ مرتضی کتبی، تهران: سمت.
ترابی، علی‌اکبر (1382)، جامعه‌شناسی ادبیات فارسی، تبریز: فروزش.
«چگونه برای یک مقالۀ پژوهشی پایان مناسب بنویسیم» (2016):
<https://www.tarjomano.com>.
«چگونه نتیجه‌گیری مقالۀ ISI را بنویسم؟» (2017):
<http://www.iran-moshaver.ir/conclusions>.
داد، سیما (1380)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
دیچز، دیوید (1370)، شیوه‌‌های نقد ادبی، ترجمۀ محمدتقی صدقیانی و غلام‌حسین یوسفی، تهران: علمی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1373ش)، نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
طالبی قره‌قشلاقی، جمال و عسکر بابازاده اقدم (1398)، «نگاه انتقادی به کتاب انواع شعر عربی و سیر تطور آن»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س 19، ش 8.
عسکری حسنکلو، عسکر (1386-1387)، «سیر نظریه‌‌های نقد جامعه‌شناختی ادبیات»، ادب‌پژوهی، ش 4.
گلدمن، لوسین (1369) نقد، ساخت‌گرایی تکوینی، ترجمۀ محمدتقی غیاثی، تهران: بزرگمهر.
محمدآقایی، طاهره و جمال‌الدین سهیلی (1395)، «مروری بر تأثیر رنگ‌ها از منظر روان‌شناسی و اهمیت به‌کارگیری مناسب آن‌ها در طراحی فضاهای اقامتی و مراقبتی سال‌مندان»، ماه‌نامۀ شباک، س 2، ش 4 و 5.
«مصاحبه با انور موسی» (2018)، روزنامۀ الزمان عراقی، رقم 19301.
الموسی، انور عبدالحمید (2011)، علم الاجتماع الادبی (... منهج «سوسیولوجی» فی القراءة و النقد)، بیروت: دار النهضة العربیة.
نصیر، جعفر و شقایق تیلاب (1396)، روش تحقیق، تهران: خط‌خطی.
ولک، رنه (1385)، تاریخ نقد جدید، ترجمۀ سعید ارباب شیرانی، ج 4، تهران: نیلوفر.
ولک، رنه (1388)، تاریخ نقد جدید، ترجمۀ سعید ارباب شیرانی، ج 2، تهران: نیلوفر.
 
<http://www.azzaman-iraq.com/content.php?id=19301>.
<https://www.neelwafurat.com/itempage.aspx?id=lbb170671-199071&search=books>.