Jadłowstręt psychiczny jako przejaw tendencji autodestruktywnych w świetle wybranych koncepcji psychodynamicznych – w stronę promocji wiedzy wśród rodziców i opiekunów
PDF

Słowa kluczowe

anorexia nervosa
self-destruction
psychodynamic concepts
parents and caregivers

Jak cytować

Cichecka-Wilk, M. (2021). Jadłowstręt psychiczny jako przejaw tendencji autodestruktywnych w świetle wybranych koncepcji psychodynamicznych – w stronę promocji wiedzy wśród rodziców i opiekunów. Rocznik Pedagogiczny, 43, 227–240. https://doi.org/10.2478/rp-2020-0014

Abstrakt

Anorexia nervosa, which is one of the forms of eating disorders, can be considered as a manifesta- tion of a long and very complex process of self-destruction. Although its genesis is usually associ- ated with puberty problems, it is rarely a rapid phenomenon. It should be treated rather as a kind of epilogue of one’s personal history. Malnutrition and weight control appearing in its context are in fact a manifestation of an attempt to cope with the hardships experienced by individual. Therefore, the anorexia nervosa is not just a problem of weight or eating habits, but it’s a way of manifesting the internal problem of the individual. Its form, defined by the otherwise valid canons of beauty or success, and consolidated by behaviours learned during the use of slimming diets, is revealed, however, in connection with specific personality traits. That is why the importance of people with this disorder, to a large extent, of tendencies to self-destructive behaviour, leading more or less con- sciously to self-destruction and in extreme cases to death, is emphasized.

The article deals with the problem of anorexia nervosa as a manifestation of self-destructive ten- dencies and the issue of factors and mechanisms conditioning the occurrence of self-destructive behaviour from the perspective of selected psychodynamic concepts, indicating the importance of the issue for the care and educational processes.

https://doi.org/10.2478/rp-2020-0014
PDF

Bibliografia

American Psychiatric Association, Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Edra Urban & Partner, 2016, s. 167–168.
Brytek A., Izydorczyk B., Specyfika funkcjonowania rodzin z dzieckiem chorym na jadłowstręt psy- chiczny, „Chowanna” 2008, 2, s. 157–168.
Freud Z., Poza zasadą przyjemności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020, s. 59–92. Fromm E., Wojna w człowieku. Psychologiczne studium istoty destrukcyjności, Jacek Santorski & CO, Warszawa 1994, s. 7–8.
Gulla B., Rozwijanie funkcji samoopiekuńczej u dzieci jako element rodzinnych działań profilaktycznych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2012, 93 (4), s. 673–678.
Jablow M., Na bakier z jedzeniem, GWP, Gdańsk 1993.
Jagieła J., Słownik analizy transakcyjnej, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2012.
John O.P., Pervin L.A., Osobowość. Teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011, s. 89.
Józefik B. (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
30 E. Pakosz-Szydłowska, J. Sajkowska, Jak uchronić dziecko przed samookaleczaniem się. Pro- filaktyka samookaleczeń, 2019 [online], <http://poradnia.gliwice.pl/wp-content/uploads/2019/03/ Zranione-cia%C5%82o-%E2%80%93-zraniona-dusza.pdf> [dostęp: 10.12.2020].
Olubiński A., Ericha Fromma koncepcja życia po ludzku, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 1994, s. 30.
Pakosz-Szydłowska E., Sajkowska J., Jak uchronić dziecko przed samookaleczaniem się. Profilak- tyka samookaleczeń, 2019 [online], <http://poradnia.gliwice.pl/wp-content/uploads/2019/03/ Zranione-cia%C5%82o-%E2%80%93-zraniona-dusza.pdf> [dostęp: 10.12.2020].
Piotrowski J., Postawa wobec śmierci a podstawowa struktura osobowości, „Psychologia Jakości Życia” 2004, t. 3, nr 2, s. 199–216.
Stein D., Zinman D., Halevy L., Yaroslavsky A., Bachar E., Kreitler S., Orbach I., Attitudes Toward Life and Death and Suicidality Among Inpatient Female Adolescents With Eating Disorders, „The Journal of Nervous and Mental Disease” 2013, vol. 201 (12), s. 1066–1071.
Stobiecka M., Głód śmierci. Zaabsorbowanie tematyką śmierci w anoreksji psychicznej, [w:] Pod- miotowe i społeczno-kulturowe uwarunkowania anoreksji, red. A. Suchańska, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2000, s. 237–276.
Suchańska A., Przejawy i uwarunkowania psychologiczne pośredniej autodestruktywności, Wydaw- nictwo Naukowe UAM, Poznań 1998, s. 22.
Suchańska A. (red.), Podmiotowe i społeczno-kulturowe uwarunkowania anoreksji, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2000.
Suchańska A., Wycisk J., Samouszkodzenia. Istota, uwarunkowania, terapia, Bogucki Wydawnic- two Naukowe, Poznań 2006.
Szczepaniak W., Anoreksja – od czego się zaczyna i komu najbardziej zagraża, 2019 [online], <https://zdrowie.pap.pl/psyche/anoreksja-od-czego-sie-zaczyna-i-komu-najbardziej-zagraza> [dostęp: 10.05.2020].
Wachaczyk K., Ericha Fromma człowiek zagubiony w dychotomiach, „Seminare. Poszukiwania na- ukowe” 2005, 21, s. 31–46.
Winnicott D.W., Dziecko, jego rodzina i świat, Jacek Santorski & CO, Warszawa 1993. Wróblewska O., Anoreksja to stan zagrożenia życia, leczenie [online], <http://akademiapsyche.pl/w-107.html> [dostęp: 10.05.2020].
Ziółkowska B., Rodzinne uwarunkowania zaburzeń jedzenia, „Edukacja i Dialog” 1999, 2, s. 55–59. Żechowski C., Teoria emocji i popędów – od Sigmunda Freuda do Jaaka Pankseppa, „Psychiatria Polska” 2017, 51 (6), s. 1181–1189.