Foundation Works of Gazi Bodur Hüseyin Pasha in Pljevlja as a Traning, Culture, Social and Worship Institution
Öz
Gazi Bodur Hüseyin Pasha (Hüseyin Pasha the Short), was born in Taşlıca (Pljevlja), which is now within the borders of Montenegro. He was in charge of important military and administrative organizations in the Ottoman Empire through devshirme by Sokollu Mehmed Pasha. When he was a sanjakbey in Herzegovina, he established a foundation on behalf of his name in Taşlıca, which was the center of the sanjak and also his hometown. Taşlıca was quickly transformed into an Ottoman city thanks to the works which were built by Hüseyin Pasha. Hüseyin Pasha Foundation certificate charter has not been found yet. Therefore, the information about the foundation can be obtained from the records of two main archives in the archive of the Directorate General of Foundations and from the Book of Travels of Evliya Çelebi, The foundation established by Gazi Bodur Hüseyin Pasha includes a mosque, a school, a madrasah, an inn, a caravansaray, a hammam and an imaret. In this regard, serving the purpose as an educational, social, cultural and worship institutions of a certain region is also valid for Hüseyin Pasha Foundation like many other Ottoman foundations. This article aims to give information about Gazi Bodur Hüseyin Pasha’s foundation works in Karadağ, Taşlıca in light of the related documents.
Anahtar Kelimeler
Gazi Bodur Hüseyin Pasha (Hüseyin Pasha the Short) Taşlıca (Pljevlja) Foundation
Kaynakça
- VGMA, Defter 744, Sayfa 157-161, Sıra 39.
- VGMA, Defter 993, Sayfa 124-127, Sıra 148.
- Ademi, Rahman, “Karadağ Vakıfları Hukuksal Perspektif”, Balkanlarda Osmanlı Vakıfları Eserleri Uluslararası Sempozyumu, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2012, s.277-285.
- Agović, Bajro; “Džamije u Crnoj Gori”, Almanah Yayınları, Podgorica, 2001.
- Ayverdi, Ekrem Hakkı, Avrupa’da Osmanlı Mimârî Eserleri Yugoslavya Cilt II, 3. Kitap, İstanbul Fetih Cemiyeti, 2. Baskı, İstanbul, 2000.
- Bašagić-Redžepašić, Safvet Beg, Kratka uputa u prošlost Bosne i Hercegovine, Vlastita Naklada, Sarajevo, 1900.
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 6. Kitap, 2. Cilt, Haz. Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.
- Evliya Çelebi, Seyahatname, C. 6., İkdam Matbaası, İstanbul, 1318.
- Oruç, Hatice, “15. Yüzyılda Bosna Sancağı ve İdari Dağılımı”, OTAM, Yıl 2005, Sayı 18, s.252-275.
- Mehmet Süreyya (1996) [1890], Sicill-i Osmanî, Haz. Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1996, C.III.
- Sönmez, Süleyman; Efe, Recep; Cürebal, İsa; Soykan, Abdullah; “XVII. Yüzyılda Karadağ’ın Coğrafi, Sosyal Ve Kültürel Özellikleri Üzerine Evliya Çelebi’nin Notları”, II. Uluslararası Balkan Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 1-4 Mayıs 2014, Podgorica–Karadağ, "Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Defter-i Hakani”, Cilt 1-2, Bölüm VII, s.730.
- Tuğluca, Murat, “Güvenlik Kaygılarının İdari Modernleşmeye Etkisi: Taşlıca’nın İdari Dönüşümü (1851-1912)”, OTAM, 38 /Güz 2015, s.177-218.
- Zlatar, Behija; Pelidija, Enes, “Prilog kulturnoj istorijiPljevalja Osmanskog perioda- Zadužbina Husein-paše Boljanića”, Prilozi za orijentalnu filologiju, Sarajevo, 1985. str.115.
Bir Eğitim, Kültür, Sosyal ve İbadet Müessesesi Olarak Gazi Bodur Hüseyin Paşa’nın Taşlıca’daki Vakıf Eserleri
Öz
Gazi Bodur Hüseyin Paşa,
günümüzde Karadağ sınırları içerisinde kalan Taşlıca’da (Pljevlja) doğmuş ve
Sokollu Mehmed Paşa tarafından devşirildikten sonra Osmanlı Devleti’nde askeri
ve idari organizasyonlarında önemli görevlerde bulunmuştur. Hersek
sancakbeyliği yaptığı dönemde sancak merkezi ve aynı zamanda memleketi olan
Taşlıca’da kendi adına bir vakıf tesis ettirmiştir. Hüseyin Paşa tarafından
yaptırılan eserlerle beraber Taşlıca hızlı bir şekilde Osmanlı şehri kisvesine
bürünmüştür. Hüseyin Paşa Vakfı’nın kendisine ait vakfiyesine henüz
rastlanılmamıştır. Bu nedenle vakfa ait bilgiler Vakıflar Genel Müdürlüğü
arşivindeki iki temel arşiv kaydından ve Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nden elde
edilebilmektedir. Gazi Bodur Hüseyin Paşa tarafından tesis edilen vakıf
bünyesinde cami, mektep, medrese, han, kervansaray, hamam, imaret yapıları
bulundurmaktadır. Bu yönüyle belli bir bölgenin eğitim, sosyal, kültürel ve
ibadet kurumu ihtiyacının karşılanması durumu, diğer birçok Osmanlı vakfında
olduğu gibi Hüseyin Paşa vakfı için de geçerlidir. Bu makalede ilgili belgeler
ışığında Gazi Bodur Hüseyin Paşa’nın Karadağ
Taşlıca’daki vakıf eserleri hakkında bilgi verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- VGMA, Defter 744, Sayfa 157-161, Sıra 39.
- VGMA, Defter 993, Sayfa 124-127, Sıra 148.
- Ademi, Rahman, “Karadağ Vakıfları Hukuksal Perspektif”, Balkanlarda Osmanlı Vakıfları Eserleri Uluslararası Sempozyumu, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2012, s.277-285.
- Agović, Bajro; “Džamije u Crnoj Gori”, Almanah Yayınları, Podgorica, 2001.
- Ayverdi, Ekrem Hakkı, Avrupa’da Osmanlı Mimârî Eserleri Yugoslavya Cilt II, 3. Kitap, İstanbul Fetih Cemiyeti, 2. Baskı, İstanbul, 2000.
- Bašagić-Redžepašić, Safvet Beg, Kratka uputa u prošlost Bosne i Hercegovine, Vlastita Naklada, Sarajevo, 1900.
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 6. Kitap, 2. Cilt, Haz. Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.
- Evliya Çelebi, Seyahatname, C. 6., İkdam Matbaası, İstanbul, 1318.
- Oruç, Hatice, “15. Yüzyılda Bosna Sancağı ve İdari Dağılımı”, OTAM, Yıl 2005, Sayı 18, s.252-275.
- Mehmet Süreyya (1996) [1890], Sicill-i Osmanî, Haz. Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1996, C.III.
- Sönmez, Süleyman; Efe, Recep; Cürebal, İsa; Soykan, Abdullah; “XVII. Yüzyılda Karadağ’ın Coğrafi, Sosyal Ve Kültürel Özellikleri Üzerine Evliya Çelebi’nin Notları”, II. Uluslararası Balkan Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 1-4 Mayıs 2014, Podgorica–Karadağ, "Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Defter-i Hakani”, Cilt 1-2, Bölüm VII, s.730.
- Tuğluca, Murat, “Güvenlik Kaygılarının İdari Modernleşmeye Etkisi: Taşlıca’nın İdari Dönüşümü (1851-1912)”, OTAM, 38 /Güz 2015, s.177-218.
- Zlatar, Behija; Pelidija, Enes, “Prilog kulturnoj istorijiPljevalja Osmanskog perioda- Zadužbina Husein-paše Boljanića”, Prilozi za orijentalnu filologiju, Sarajevo, 1985. str.115.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Temmuz 2018 |
| Kabul Tarihi | 25 Ağustos 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 26 Sayı: 4 |