نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی یعقوب زاده ¹
• سعید برومندنسب ²
• زهرا ایزدپناه ³
• حسام سید کابلی ⁴

¹ دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز.

² استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز.

³ استادیار دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز.

⁴ استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول.

چکیده

تخمین دقیق تبخیر و تعرق نقش مهمی در بیلان آب در مقیاس منطقه ای برای برنامه ریزی و مدیریت بهتر
منابع آب ایفا می کند. تبخیر وتعرق از طریق برآورد تبخیروتعرق پتانسیل در ایستگاههای هواشناسی و یا
مستقیماً از اندازه گیری های مزرعه ای بدست می آید ولی تبخیر و تعرق معمولاًبه تغییرات در زمان و مکان
بارش، خصوصیات هیدرولیکی خاک و نوع و تراکم پوشش گیاهی واکنش سریع نشان می دهد. بنابراین تقریباً
تعیین و توزیع زمانی ومکانی تبخیر و تعرق در مناطق وسیع تنها با لایسیمتر و وسایل اندازه گیری دقیق ممکن
نیست. به همین دلیل محققان از دادهها و الگوریتمهای مبتنی بر سنجش از دور برای تعیین تبخیر و تعرق واقعی
استفاده می کنند. در این تحقیق روند تغییرات تبخیر و تعرق واقعی دشت نیشابور با الگوریتم بیلان انرژی برای
زمین در طی دوره 1379 تا 1392 به کمک تصاویر سنجنده مودیس و داده های هواشناسی مورد بررسی قرار
گرفت. همچنین تبخیر و تعرق تعیین شده با مدل های پنمن مانتیث و هارگریوز سامانی مقایسه و ارزیابی
شد.وجود ضرایب خطا پایین بین مدل پنمن مانتیث و سبال، دقت زیاد الگوریتم سبال را در تخمین تبخیر و تعرق
نیز مشخص NDVI و پارامترهای آن نشان داد. نتایج حاصل از مقایسه تبخیر وتعرق و شاخص پوشش گیاهی
همبستگی خوبی با هم دارند. همچنین (R2= 0/ کرد پوشش گیاهی و تبخیر و تعرق با داشتن ضریب تببین( 908
دمای سطحی زمین و تبخیر و تعرق در مزارع مورد تحقیق نشان داد که تبخیر و ،NDVI فرآیند تغییرات شاخص
تعرق با پایین رفتن دمای سطحی زمین و افزایش تراکم پوشش گیاهی، زیاد می شود.
 

کلیدواژه‌ها

• الگوریتم سبال
• تصاویر مودیس
• دمای سطحی زمین
• شاخص NDVI
• پنمن مانتیث
• هارگریوز-سامانی

عنوان مقاله [English]

Investigation of Temporal and Spatial Variation of Evapotranspiration by Remote Sensing in Semi-Arid Regions

نویسندگان [English]

• M Y ¹
• S B ²
• Z I ³
• H S ⁴

چکیده [English]

Accurate estimation of evapotranspiration plays an important role in
quantification of the water balance at regional scale for better planning
and managing water resources. Evapotranspiration can be obtained from
either estimation of potential ET using data of meteorological stations or,
directly, from field measurements. ET is subject to rapid changes in time
and space, attributable to the wide spatial variability of precipitation,
hydraulic characteristics of soils, and vegetation types and densities.
Therefore, it is nearly impossible to determine its spatial and temporal
distributions over large areas only from lysimeter and precise measuring
instruments. Thus, researchers have used remote sensing data to estimate
areal actual ET. In this study, actual evapotranspiration variations of
Neyshabour plain was investigated by algorithm of energy balance of the
earth since 2000 to 2013 by using MODIS images and meteorological
data. Also, the determined evapotranspiration was compared and evaluated
with Penman-Monteith and Hargreaves-Samani models. Low amount of
coefficients of the error between Penman-Monteith model and SEBAL
algorithm showed the accuracy of SEBAL model in the estimation of
evapotranspiration and its parameters. The results derived from
comparison of evapotranspiration and NDVI vegetation index indicated a
good correlation between vegetation and evapotranspiration (R2=0.908).
Also, the variations of NDVI index, land surface temperature, and
evapotranspiration in the studied fields showed that evapotranspiration
increased by lower land surface temperature and higher densities of
vegetation.

کلیدواژه‌ها [English]

• SEBAL Algorithm
• MODIS image
• NDVI Index
• land surface temperature
• Penman-Monteith
• Hargreaves-Samani