نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالرضا کلمرزی ¹
• محمدباقر وثوقی ²

¹ دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران

² استاد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

مقدسی در احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم تعاریف جدیدی از «مصر»، «قصبه» «مدینه» و «قریه» آورده و با توجه به نقش و کارکرد آن‌ها در قبال یکدیگر، حیات هر واحد را در پیوند با واحد دیگر دانسته است. وی برای تشریح پیوند آن‌ها به یکدیگر از رابطة موجود بین شاهان، حاجبان، ا‌سواران و پیاده‌نظام‌ها کمک گرفته است و در قالب این تشبیه، رابطه‌ای معنادار و منطقی از یک سو بین واحدهای مختلف جغرافیایی با یکدیگر و از سوی دیگر بین فراز و فرود این واحدها با قدرت سیاسی برقرار کرده است. در این مقاله ابتدا دیدگاه مقدسی دربارة واحدهای «مصر»، «قصبه»، «مدینه» و «قریه» توضیح داده شده و آنگاه سعی شده توسعه و تحول دارالملک بردسیر (شهر کرمانی فعلی) در دورة قراختائیان و نقشی که ارکان قدرت سیاسی در این توسعه و تحول ایفا کرده­اند تشریح شود. این بررسی نشان می‌دهد توسعۀ بردسیر در دورۀ قراختائیان از یک الگوی معنادار پیروی می‌کرده است. شناخت این الگوی بومی می‌تواند محققان را در تحلیل دیگر شهرهای مرکزی ایران یا سرزمین‌های اسلامی یاری نماید.

کلیدواژه‌ها

• جغرافیای تاریخی
• جغرافیای شهری
• تاریخ ایران
• تاریخ کرمان
• بردسیر
• قراختائیان کرمان
• مقدسی (ابوعبدالله)

عنوان مقاله [English]

The Development and Transformation of Bardsir During the Qara khitai Era, Based on Maqdisi’s Viewpoint

نویسندگان [English]

• Abdoreza Kalmorzi ¹
• Mohammad Baqr Voosoughi Voosoughi ²

¹ Ph.D. Candidate of History of Islamic Iran at Tehran University

² professor of History of Islamic Iran at Tehran University

چکیده [English]

Maqdisi in Ahsan al-Taqasim fi Maʻrefat Al-Aqalim offers new definitions for Mesr, Qasabe, Madine, and Qarye, and relates the life of each unit to the others, regarding their roles and functions. Illustrating their connection with each other, he resembles these geographical units to the kings, the hajeban (orderlies), the aswaran (heavy cavalry) and the infantrymen. By properly using these similes, he tries to picture the logical connection between these various units and the level of their relationship with the central political power. In this article, first, Maqdisi’s view on the units of Mesr, Qasabe, Madine, and Qarye is explained, then, the development and transformation of Dar al-Molk-e Bardsir (current Kerman city) during the Qara khitai era and the role of the political power in this development are described. This study shows that Bardsir's development in the Qara khitai era followed a meaningful pattern. Understanding this indigenous pattern can aid the researchers to analyze other central cities of Iran or the Islamic world.

کلیدواژه‌ها [English]

• Historical geography
• urban geography
• History of Iran
• history of Kerman
• Bardsir
• Qara Khitais of Kerman
• Maqdisi