نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، همدان، ایران

2 کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه ملایر، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سبک های دلبستگی و خودشناسی در دانشجویان دختر و پسر است. پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه ملایر در سال تحصیلی 1396 و نمونه آن شامل 207 نفر (دختر = 111، پسر= 96) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از مقیاس های دلبستگی هازن و شیور (1987)، خودشناسی قربانی و واتسون (2008) و میزان ساعاتی که آزمودنی در شبانه روز صرف استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی از جمله تلگرام، اینستاگرام، واتس اپ، ایمو، لاین، فیس بوک می کند، استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. محل زندگی به صورت متغیر هم پراش کنترل شد. نتایج نشان داد بین دختران و پسران در متغیر خودشناسی، سبک دلبستگی اجتنابی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی تفاوت معنادار وجود دارد (0/05 > P). خودشناسی در دختران بالاتر از پسران بود و میزان استفاده از شبکه ها در پسران بیشتر و سبک دلبستگی اجتنابی در پسران بیشتر از دختران بود. بنابراین، آموزش های روانشناختی در ارتباط با خودشناسی و دلبستگی در روابط پسران می تواند در میزان استفاده از شبکه های اجتماعی آن مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the use of virtual social networks, attachment styles and self-knowledge between female and male students

نویسندگان [English]

  • Yadollah Ghasemipour 1
  • Fariba Saeidi 2

1 Psychology Department, Faculty of Humanities, Malayer University

2 Psychology Department, Malayer University

چکیده [English]

The aim of present study was comparing virtual social network use, attachment styles and self-knowledge among male and female students. Present study was causal-comparative study. Using cluster sampling, 207 students (male=96, female=111) were selected among students of Malayer University as statistical population. A questionnaire consisting of attachment scale, self-knowledge scale filled out by sample groups. Students were asked about the amount of they use virtual social networks such as Telegram, Instagram, WhatsApp, Imo, Line, Facebook over 24 hours. Data were analyzed by multivariable analysis of variance. Residence place of students (dormitory and home) statistically was controlled. Results showed statistically significant differences (P<0/05) in self-knowledge, avoidant style of attachment, and amount of social networks usage between male and female students. Female students had higher scores of self-knowledge than males but lower scores of avoidant style of attachment and lower levels of social network use. Based on results psychological interventions of self-knowledge and attachment in male students relationships in social networks seems to be useful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attachment styles
  • self-knowledge
  • virtual social networks
آقا یوسفی، علیرضا؛ سراوانی، شهرزاد؛ زراعتی، رقیه؛ رازقی، فاطمه السادات؛ پور عبدل، سعید. (1394). «پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان بر اساس سبک‌های دلبستگی و سطوح مختلف سازگاری»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دوره 21، شماره 4، صص 316-308.
احدی، بتول. (1387). «رابطه احساس تنهایی و عزتنفس با سبکهای دلبستگی دانشجویان». مطالعات روان‌شناختی دانشکدهی علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهراء، دوره 5، شماره 1، صص 112-95.
افراسیابی، محمدصادق. (1393). «شبکه‌های اجتماعی را جدی بگیریم»، مدیریت ارتباطات تحلیلی، آموزشی و اطلاع‌رسانی، شماره‌های 46 و 47، صص 69-66.
الهیاری، عباسعلی؛ حیدری، سعید؛ ژیان، فرشاد. (1394) «نیمرخ سبک‌های دلبستگی، اعتیاد به تلفن همراه و نحوه استفاده از آن در دانشجویان»، مجلهی روشها و مدل‌های روان‌شناختی، دوره 6، شماره 21، صص 103-87.
ﺑﺸﺎرت، محمدعلی؛ ﻏﻔﻮری، بهاره؛ رﺳﺘﻤﻲ، رضا. (1386). «ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ سبک‌های دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اختلال‌های ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد و اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻣﺒﺘﻼ». ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﻜﺪه پزشکی، دوره 31، ﺷﻤﺎره 3، صص 272-265.
بهشتیان، محمد؛ روزبهانی، مرتضی. (1395). «پیشبینی اضطراب اجتماعی بر اساس سبک دلبستگی و ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی». پژوهشهای روان‌شناسی اجتماعی، دوره 6، شماره 24، صص 33-17.
حسین ثابت، فریده؛ جهانگرد، زهرا؛ معتمدی، عبدالله. (1395). «رابطه بین هوش هیجانی، سبکهای دلبستگی و همبستگی خانوادگی با استفاده از فیسبوک در کاربران». فصلنامه مطالعات رسانههای نوین، دوره 2 شماره 6، صص 23-1.
حسینی بهشتیان، محمد. (1390). «ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ وﺿﻌﻴﺖ اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺑﻴﻦ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ دانشگاه‌های دوﻟﺘﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان». پژوهش‌نامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره 2، شماره 2، صص-42-23.
حسینیخواه، نجمه؛ واحدیان، مجتبی. (1390). «مقایسه‌ی ﺳﺒﻚﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ و ﺧﻼﻗﻴﺖ در داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دﺧﺘﺮ و پسر». ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 1، شماره 2، صص 108-86.
جعفری، فاطمه؛ کردی، ناهید؛ تاجیک اسماعیلی؛ سمیه. (1396). «ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ نرم‌افزارهای ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ (همچون تلگرام، ﻭﺍﻳﺒﺮ ﻭ...) در میان زنان 20 تا 30 سال منطقه 5 تهران». فصلنامه علوم خبری، شماره 22، صص 212-183.
خانیکی، هادی. (1394). «بازخوانی ارتباطات در ایران؛ از مفهوم وسایل ارتباط‌جمعی و رسانه‌ها تا مطالعات رسانه‌های نوین». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 1، صص 28-3.
خدایاری، کلثوم؛ دانشورحسینی، فاطمه؛ سعیدی، حمیده. (1393). «میزان و نوع استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد)». فصلنامه پژوهشهای ارتباطی، دوره 21، شماره 1، صص 192-167.
داوودی، فریبا؛ مهرابیزادههنرمند، مهناز؛ هاشمی، اسماعیل. (1396). «رابطه علی سبکهای دلبستگی ناایمن با آمادگی به اعتیاد، از طریق میانجیگری ویژگیهای شخصیتی و سبکهای هویت در دانشجویان». فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، دوره 11، شماره 42، صص 140-125.
 روشنقیاس، عماد؛ یوسفپور، غلام؛ اندرواژ، طیبه؛ خلیلی، سلمان. (1395). «مطالعه رابطه سبک دلبستگی و هویت با کمرویی در دانشآموزان پسر (مقطع اول ناحیه 2 ساری)». ماهنامه پژوهش ملل، دوره 1، شماره 12، صص 90-73.
سهرابی، بابک؛ رئیسی، ایمان؛ طالبیان، مرضیه. (1395). «ارائه الگویی برای تحلیل رفتار کاربران شبکه‌های اجتماعی با استفاده از روش‌های دادهکاوی: مطالعهموردی یک شبکه اجتماعی در ایران»، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، شماره 24، صص 106-83.
صدیقیارفعی، فریبرز؛ نجاریان، زکیه (1394). «بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با ابراز وجود در دانشجویان دانشگاههای کاشان». رویش روان‌شناسی، دوره 4، شماره 13، صص 48-35.
صرافزاده، مریم؛ علوی، سهیلا. (1392). «ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﻧﻼﻳﻦ در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ شناسی». تعامل انسان و اطلاعات، دوره 1، شماره 1، صص 59-44.
طهماسب، علیرضا؛ قربانی، نیما؛ پورحسین، رضا. (1385). «خودشناسی انفکاکی و انسجامی: رابطهی وجوه خودشناسی با پنج عامل بزرگ شخصیت». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، دوره 36، شماره 1 و 2، صص 76-57.
عدلی پور، صمد؛ میرمحمدتبار، سید احمد؛ افشار، سیمین؛ سهرابی، مریم. (1394). «تأثیر شبکههای اجتماعی کلوپ بر سرمایه اجتماعی دختران و زنان شهر تبریز»، مجلهی مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، شماره 19، صص 71-49.
فرقانی، محمدمهدی؛ مهاجری، ربابه. (1397). «رابطه بین میزان استفاده از شبکههای مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان»، فصلنامه مطالعات رسانههای نوین، دوره 4، شماره 13، صص 292-259.
قاسمیپور، یداله. (1385). «رابطه بین ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی و بهوشمندی در بیماران عروق کرونر قلب». پایان‌نامه کارشناسی ارشد (چاپ‌نشده). دانشگاه تهران.
قمریگیوی، حسین؛ مجرد، آرزو (1395). «ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ اﻋﺘﯿﺎد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ و ﺗﮑﺎﻧﺸﮕﺮی»، مجله سلامت و مراقبت، دوره 18، شماره 1، صص 28-18.
مرادی، شهاب؛ رجبپور، مجتبی؛ کیانارثی، فرحناز؛ حاجلو، نادر، رادبخش، ناهید. (1393). «انگیزه‌های اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی ﻣﺠﺎزی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ». مجلهی فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره 4، شماره 1، صص 118-96.
مظاهرینژادفرد، گلناز؛ معتمدی، عبدالله؛ زیودار، نجمه؛ پوراسدی، زهره؛ شاهواروقیفراهانی. (1395). «ﻧﻘﺶ ﻫﻴﺠﺎنﻫﺎی ﻣﻨﻔﻲ و ﺳﺒﻚﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ در پیشﺑﻴﻨﻲاﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ». ﭘﮋوﻫﺶهای روان‌شناسی اجتماعی، دوره 7، شماره 25، صص 58-40.
مغنی زاده، زهرا؛ وفایی نجار، علی. (1395). «راﺑﻄﻪی ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺎ اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن»، مجله اصول بهداشت روانی، دوره 18، شماره 4، صص 226-220.
میرغفوری، حبیباله؛ شفیعی رودپشتی، میثم. (1389). «تجزیه‌وتحلیل ﺷﻜﺎف ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻛﺎرﺑﺮی اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن (ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ موردی: داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ داﻧﺸﮕﺎه یزد)». پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره 1، شماره 2، صص 148-127.
Ainsworth, M. D. S. (1967). Infancy in Uganda: Infant care and the growth of love. Baltimor, Johns Hopkins University Press.
Blackwell, D., Leaman, C., Tramposch, R., Osborne, C., & Liss, M. (2017). “Extraversion, neuroticism, attachment style and fear of missing out as predictors of social media use and addiction”, Personality and Individual Differences, 116(1), 69-72.
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Attachment, New York: Basic Books.
Dufour, M., Brunelle, N., Tremblay, J., Leclerc, D., Cousineau, M. M., Khazaal, Y., Le´gare´, A. A. Rousseau, M., & Berbiche, D. (2016). “Gender difference in internet use and internet problems among Quebec high school students”. The Canadian Journal of Psychiatry, 
Elsey, T. L. (2018). “The role of couple sleep concordance in subjective sleep quality: attachment as a moderator of associations”. Theses and Dissertations Psychology. 133. [https://uknowledge.uky.edu/psychology_etds/133].
Fraley, R. C., & Hudson, N. W. (2017). “The development of attachment styles”. In Personality Development Across the Lifespan (pp. 275-292). [Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-804674-6.00017-X].
Gámez-Guadix, M. (2014). “Depressive symptoms and problematic Internet use among adolescents: Analysis of the longitudinal relationships from the cognitive-behavioral model”. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. 17 (11), 714–719.
Ghorbani, N., Watson, P. J., Bing, M. N., Davison, H. K., & LeBreton, D. (2003). “Two faces of self-knowledge: Cross-cultural development of measures in Iran and United States”, Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 129(3), 238-268.
Ghorbani, N., Watson, P. J., & Hargis, M. B. (2008). “Integrative self-knowledge scale: Correlations and incremental validity of a cross-cultural measure developed in Iran and United States”, The Journal of Psychology, 142(4), 395-412.
Ha, Y. M., & Hwang, W. J. (2014). “Gender differences in internet addiction associated with psychological health indicators among adolescents using a national web-based survey”, International Journal of Mental Health and Addiction, 12(5), 660–669.
Ji, Y., Wang, G. J., Zhang, Q., & Zhu, Z. H. (2014). “Online social networking behaviors among Chinese younger and older adolescent: The influences of age, gender, personality, and attachment styles”, Computers in Human Behavior, 41, 393-402.
Konok, V., Gigler, D., Bereczky, B., M., & Miklósi, A. (2016). “Humans' attachment to their mobile phones and its relationship with interpersonal attachment style”, Computers in Human Behavior, 61, 537- 547.
 Laconi, S., Tricard, N., & Chabrol, H. (2015). “Differences between specific and generalized problematic Internet uses according to gender, age, time spent online and psychopathological symptoms”, Computers in Human Behavior, 48, 236-244.
ee, Y. H.,  Ko, Ch. H., & Chou, Ch. (2015). “Re-visiting Internet Addiction among Taiwanese Students: A Cross-Sectional Comparison of Students’ Expectations, Online Gaming, and Online Social Interaction”, Journal of Abnormal Child Psychology, 43(3), 589–599.
Menon, S., Narayanan, L., & Kahwaji, A. T. (2018). “Internet addiction: A research study of college students in India”, Journal of Economics and Business, 1(1), 100-106.
Meredith E. D. (2018). “I love the product, but will you? The role of interpersonal attachment styles in social projection”, Psychology & Marketing, 35(3), 197-209.
Meredith E. D., & Bearden, W. O. (2017). “The role of interpersonal attachment styles in shaping consumer preferences for products shown in relational advertisements”, Personality and Individual Differences, 109(15), 44-50.
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2004). Security-Based Self-Representations in Adulthood: Contents and Processes. In W. S. Rholes & J. A. Simpson (Eds.), Adult attachment: Theory, research, and clinical implications (p. 159–195). Guilford Publications.
Oberst, U., Wegmann, E., Stodt, B., Brand, M., & Chamarro, A. (2017). “Negative consequences from heavy social networking in adolescents: The mediating role of fear of missing out”, Journal of Adolescence. 55, 51-60.
Odacı, H., & Çıkrıkçı, O. (2014). “Problematic internet use in terms of gender, attachment styles and subjective well-being in university students”, Computers in Human Behavior, 32, 61-66.
Pugh S. (2017). “Investigating the relationship between smartphone addiction, social anxiety, self-esteem, age & gender”.  [https://esource.dbs.ie/handle/10788/3329].
Tahmasb, A. M., Ghorbani, N., & Watson, P. J. (2008). “Relationships between Self- and peer-reported integrative self-knowledge and the Big Five factors in Iran”, Current Psychology, 27(3), 169–176
Tanner, S. (2018). “The Relationship Between Attachment, Self Regulation, and Resilience in Undergraduate Students' College Adjustment”. (Unpublished doctoral dissertation) Walden University, USA.
Vaccari, A., Jia, Y., Ge, J., & Moreels, P. (2018). “Location based content promotion on online social networks”, U.S. Patent No. 9,910,479. Washington, DC: U.S. Patent and Trademark Office.
Xiang, S., & Liu, Y. (2018). “Understanding the joint affects of perceived parental psychological control and insecure attachment styles: A differentiated approach to adolescent autonomy”, Personality and Individual Differences, 126(1), 12-18.